Kéo dài tất cả các chu kỳ đăng kiểm là phiến diện

Hiện đang có một số ý kiến cho rằng, chu kỳ kiểm định của Việt Nam quá dài so với các nước khác, quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

- Hiện nay, có nhiều thông tin do các cá nhân đưa lên mạng kêu gọi kéo dài tất cả các chu kỳ kiểm định theo một số quốc gia phát triển khác. Cục Đăng kiểm Việt Nam cũng đã tiếp nhận được thông tin.

Tuy nhiên, qua tìm hiểu hầu hết các ý kiến này đều được đưa ra một cách “phiến diện” và chủ quan theo ý kiến cá nhân, chưa có căn cứ khoa học phù hợp với thực tiễn Việt Nam, mà chỉ đề nghị copy nguyên xi các quy định của nước ngoài về áp dụng nhưng vấn đề là lại đề xuất áp dụng không đầy đủ quy định của họ.

Ví dụ chỉ đề xuất sử dụng chu kỳ theo các nước châu Âu nhưng không rõ việc họ quy định chu kỳ này dựa trên việc tuân thủ chế độ bảo dưỡng và thay thế linh kiện cực kỳ nghiêm ngặt.

Tuổi thọ được phép lưu hành của phương tiện được tính theo tuổi thọ của linh kiện (với một số hãng xe, hết thời hạn mà không đưa phương tiện vào thực hiện bảo dưỡng, thay thế linh kiện phương tiện sẽ bị khóa không thể hoạt động).

Theo thống kê tuổi thọ phương tiện như loại xe ôtô con cá nhân sử dụng tại châu Âu, Nhật Bản chỉ kéo dài 11-13 năm. Tiếp theo, họ áp dụng các loại phí môi trường rất cao cho các xe cũ sử dụng nhiều năm nên có khi tiền phí lưu hành cao hơn giá trị chiếc xe, nên phần lớn các chủ phương tiện sẽ lựa chọn việc loại bỏ xe cũ và thay xe mới...

Đăng kiểm viên dán tem kiểm định cho phương tiện. Ảnh: Hữu Chánh

Những căn cứ để Cục Đăng kiểm xây dựng chu kỳ kiểm định là gì?

- Chu kỳ kiểm định xe ôtô dựa trên nhiều yếu tố, tiêu biểu như sau:

1. Năm sản xuất của xe: Các nghiên cứu đã chứng minh rằng các thành phần trên xe ô tô, như động cơ, hệ thống treo, hệ thống phanh, và hệ thống lái, sẽ có xu hướng hư hỏng và hao mòn theo thời gian. Do đó, các chu kỳ kiểm định xe ô tô được thiết lập dựa trên năm sản xuất của xe.

2. Tần suất sử dụng xe: Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng các thành phần trên xe ôtô sẽ chịu tác động lớn hơn và hao mòn nhanh hơn khi xe được sử dụng với tần suất lớn (ví dụ các loại xe dịch vụ taxi, xe khách, xe tải…).

3. Môi trường hoạt động: Xe ôtô hoạt động trong môi trường nhiều bụi bẩn, đất đá, hoặc môi trường ẩm ướt sẽ có xu hướng hư hỏng nhanh hơn so với xe hoạt động trong môi trường khô ráo và sạch sẽ.

Dựa trên các yếu tố trên, các quy định và hướng dẫn về chu kỳ kiểm định xe ôtô khác nhau sẽ được áp dụng trong các quốc gia và khu vực khác nhau trên thế giới. Tuy nhiên, điểm chung của các quy định này là đảm bảo an toàn và bảo vệ sức khỏe của người lái xe và người đi đường.

Cục Đăng kiểm có học hỏi kinh nghiệm các nước về chu kỳ đăng kiểm hay không?

- Cục Đăng kiểm sẽ tham khảo, học hỏi quy định về chu kỳ kiểm định của các nước trên thế giới đang áp dụng. Từ đó căn cứ trên thực tế sử dụng xe tại Việt Nam.

Tuy nhiên, như đã nói việc này cần có đủ căn cứ khoa học nên cần thời gian nghiên cứu.

Trước mắt chúng tôi đề xuất sửa đổi bổ sung Thông tư 16 để có thể áp dụng ngay việc miễn kiểm định xe mới. Đồng thời, dựa trên cơ sở kết quả nghiên cứu, điều chỉnh chu kỳ kiểm định cho một số loại phương tiện có số lượng sử dụng nhiều như ôtô con không kinh doanh vận tải và ô tô khách. Tiếp theo chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu và đề xuất thay thế toàn bộ Thông tư này cũng như các văn bản pháp luật liên quan để thay đổi toàn diện hệ thống kiểm định phương tiện theo hướng đem lại lợi ích tốt nhất cho người dân …

Ngoài ra, hiện nay tại Việt Nam có rất nhiều xe ôtô con cá nhân đã được chuyển đổi từ xe taxi đã loại biên do quá hạn sử dụng (12 năm) theo quy định của Nghị định số 47/2022/NĐ-CP.

Tại các nước phát triển như EU, loại xe taxi, xe cứu thương được xếp vào nhóm có chu kỳ kiểm định ngắn nhất do hoạt động với cường độ cao, tần suất lớn nên tuổi thọ của linh kiện, tổng thành giảm sút rất nhanh chóng, tiềm ẩn mất an toàn khi xe tham gia giao thông.

Tuy nhiên, tại Việt Nam các xe taxi đã loại biên này sau khi chuyển đổi thành ôtô cá nhân lại được áp dụng chu kỳ kiểm định như các loại xe cá nhân khác. Đây là vấn đề bất cập đòi hỏi chúng tôi phải nghiên cứu để có thể đề xuất đưa ra chu kỳ kiểm định phù hợp hoặc có phương án quản lý phù hợp để đảm bảo an toàn giao thông nói riêng cũng như an toàn xã hội nói chung.

Xin cảm ơn ông!