Hồi sinh những dòng sông chết ở Thủ đô: Tận thấy nhà máy xử lý nước thải Yên Xá

TP - Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá được xây dựng trên cánh đồng làng Yên Xá (xã Thanh Liệt, Thanh Trì, Hà Nội). Công trình này được xem là hạng mục quan trọng, phức tạp nhất trong quá trình xử lý nước thải của TP Hà Nội...

Hiện đại nhất Hà Nội

Chúng tôi dạo trên con đường vừa rải nhựa bóng lỳ. Hai bên, các công nhân đang trồng cây xanh tạo cảnh quan cho nhà máy. Ông Nguyễn Mạnh Hảo, đại diện liên doanh tư vấn chia sẻ, nhà máy đã cơ bản hoàn thành và đang trong quá trình chạy thử nghiệm.

Một thời gian ngắn nữa, nhà thầu hoàn thành các hạng mục cây xanh trang trí, thi công xong đường nội bộ là hoàn thành dự án, dự kiến đưa vào hoạt động chính thức vào cuối năm nay.

Theo tính toán, dự án đã hoàn thành hơn 98%; các thiết bị hiện đại của nhà máy được lắp đặt và đang trong quá trình chạy thử. Ông Hảo cho biết, việc đưa dự án về đích đúng thời hạn, là sự nỗ lực rất lớn của nhà thầu và các đơn vị thi công. Bởi vì, sau khi triển khai, dự án đã vấp phải nhiều yếu tố khách quan, chủ quan khiến công việc đình trệ, chậm tiến độ. Tính ra, phải đến đầu năm 2022, dự án mới được triển khai suôn sẻ.

Tiền Phong Phòng điều khiển toàn bộ dự án 1

Phòng điều khiển toàn bộ dự án

Tiền Phong 1

Vừa đi thăm nhà máy, ông Hảo vừa giới thiệu cho chúng tôi về tổng thể dự án. Theo ông Hảo, nhà máy xử lý nước thải Yên Xá có ý nghĩa rất quan trọng trong việc xử lý nước thải, hồi sinh cho các dòng sông “chết” của Hà Nội, đưa đến những dòng nước trong xanh, có thể sử dụng trong sản xuất nông nghiệp.

“Mục tiêu của thành phố Hà Nội là đến năm 2025, tỷ lệ xử lý nước thải đô thị đạt 50-55%. Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá là dự án trọng tâm để thực thi mục tiêu đó với tổng công suất xử lý rất lớn 270.000 m3/ngày đêm, góp phần làm sạch các con sông quan trọng của Thủ đô, cũng như làm sạch các con sông phục vụ cho gần 1 triệu dân trong phạm vi 6 quận nội thành và huyện Thanh Trì”, ông Hảo cho hay.

Tham quan các bể vi sinh tại nhà máy nước thải Yên Xá, ông Kelgo Hatta đại diện nhà thầu cho hay, nhà máy xử lý nước thải Yên Xá được sử dụng công nghệ bùn hoạt tính. Đây là công nghệ truyền thống được sử dụng rộng rãi trên thế giới, trong đó có Nhật Bản. Nước thải khi được nhà máy xử lý sẽ đáp ứng quy chuẩn, tiêu chuẩn của Việt Nam.

Lý giải vì sao công nghệ trang bị cho nhà máy xử lý nước thải Yên Xá, được gọi là công nghệ truyền thống, ông Keigo Hatta giải thích: Công nghệ truyền thống không phải nó đã lạc hậu, mà đây là công nghệ tiên tiến nhất hiện nay. Trong nước thải được xử lý, có thể nhìn thấy cá bơi lội; thậm chí, cá có thể ăn những vi sinh có lợi trong nước thải đã xử lý.

“Các thiết bị được trang bị cho nhà máy xử lý nước thải Yên Xá đều là những công nghệ hiện đại, tiên tiến nhất trên thế giới. Các thiết bị khi xuất xưởng, nhập về Việt Nam được kiểm định một cách kỹ lưỡng bởi các đối tác có uy tín”, ông Keigo Hatta cho hay.

Bên trong nhà máy có gì?

Để hiểu rõ được những công nghệ trang bị cho nhà máy xử lý nước thải Yên Xá, điểm đầu tiên chúng tôi đến thăm là trung tâm điều khiển. Vừa bước vào phòng điều khiển, đập vào mắt chúng tôi là màn hình lớn rộng khoảng 10m2, hiển thị đầy đủ các thông số, hình ảnh 3D các thiết bị, bộ phận xử lý nước của nhà máy. Việc xử lý nước thải đều được thao tác hoàn toàn trên màn hình, bởi trí tuệ nhân tạo.

Ông Hảo cho biết, vì nhà máy được đầu tư các thiết bị hiện đại, tiên tiến nhất hiện nay nên việc điều khiển các thiết bị của nhà máy đều được thao tác ở trung tâm điều hành bởi các kỹ sư có kinh nghiệm và trình độ chuyên môn cao. Trong quá trình vận hành, chỉ cần một lỗi rất nhỏ ở thiết bị, công đoạn nào trong nhà máy, nó đều được hiện thị trên màn hình và các kỹ sư sẽ xử lý ngay trên hệ thống.

Rời trung tâm điều khiển, chúng tôi vào thang máy xuống chiêm ngưỡng hệ thống máy bơm, đặt âm dưới đất 16m, được điều kiển tự động. Hệ thống 6 máy bơm là điểm tiếp nhận nước thải đầu tiên, là vị trí thấp nhất của nhà máy. Sau khi nước thải đi vào đây sẽ được đưa lên các bể xử lý. “Các máy bơm được thí nghiệm rất nghiêm ngặt của các tổ chức quốc tế và yêu cầu của hợp đồng. Tất cả máy bơm đều đạt công suất thiết kế, có thể đạt 270.000m3/ngày đêm”, ông Hảo nói.

Ông Hảo cho biết, khi nhà máy đi vào hoạt động, trong số 6 máy bơm được trang bị, có 3 máy bơm hoạt động tối đa công suất, 3 máy bơm còn lại dùng để dự phòng. Các kỹ sư cho vận hành luân phiên đều đặn 3 máy bơm, giúp tăng tuổi thọ thiết bị và khi gặp sự cố sẽ có 3 máy bơm dự phòng hoạt động, nên không làm gián đoạn công trình.

Tiền Phong Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá 1

Nhà máy xử lý nước thải Yên Xá

Đứng nhìn ngắm bể nước xanh ngắt lăn tăn bọt khí li ti, ông Hảo giải thích thêm cho chúng tôi về quy trình xử lý nước tiếp theo. Ông Hảo cho biết, sau khi qua hệ thống máy bơm, nước thải được đi qua hệ thống lọc rác và khu vực lắng cát trước khi được đưa đến các bể xử lý. Sau đó, nước được đưa đến các bể lọc cao tải để xử lý thô, trước khi nước được chuyển qua bể lắng thứ cấp xử lý bùn hoạt tính, thu gom bùn và làm trong nước.

Tại đây, một phần bùn sẽ quay trở lại bể xử lý bùn hoạt tính và lượng bùn dư được quay trở lại bể xử lý bùn. Sau khi được lắng bùn, nước được chuyển qua các bể hoạt tính. Ở đây, các chất bẩn trong nước sẽ trở thành “thức ăn” cho các vi sinh, tạo nên những bông cặn lắng xuống, làm giảm lượng chất thải hữu cơ ra khỏi nước (BOD) và các thành phần ô nhiễm trong nước thải (COD).

Qua công đoạn này, nước sẽ sang chu trình mới xử lý hóa chất, làm sạch nước, trước khi được thải ra môi trường. Một chu trình xử lý nước thải rơi vào khoảng 16 giờ đồng hồ. Nước thải lúc này đạt tiêu chuẩn loại B theo quy định của Việt Nam và được xả thải vào nguồn tiếp nhận, không sử dụng để cấp nước sinh hoạt.

“Nhà máy xử lý nước rất linh hoạt. Những ngày mưa lớn sẽ không đi theo quy trình bình thường mà chúng tôi có một hệ thống đặc biệt. Đó là bể lọc cao tải. Theo đó, nước sau khi đi qua bể lọc cao tải sẽ đi ra môi trường luôn, đây là một hệ thống tiên tiến của Nhật Bản”, ông Keigo Hatta cho hay về ưu điểm của công nghệ nhà máy xử lý nước thải Yên Xá.

(Còn nữa)