Hiệu suất tên lửa hành trình Kh-101 của Nga trong thực chiến

Tên lửa hành trình Kh-101 của Nga. Nguồn Judgesuhov

Kết quả của tên lửa hành trình Kh-101 trong chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine

Theo tờ Sina của Trung Quốc, kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine, các đơn vị không quân chiến lược tầm xa của Lực lượng Hàng không vũ trụ Nga đã tham gia tích cực vào các hoạt động quân sự đặc biệt.

Các loại máy bay ném bom mang tên lửa chiến lược cất cánh thường xuyên, để phóng nhiều loại tên lửa hành trình đến các mục tiêu đã định nằm sâu trong lãnh thổ Ukraine. Trong đó tên lửa Kh-101 có các đặc tính kỹ chiến thuật cao, được sử dụng rộng rãi trong các cuộc tấn công của Nga hiện nay.

Ngay từ đầu của cuộc xung đột, quân đội Nga đã tiến hành các cuộc tấn công tên lửa quy mô lớn vào cơ sở hạ tầng quân sự của Ukraine. Quân đội Nga đã sử dụng cả các hệ thống tên lửa trên đất liền, trên biển, cũng như không quân tầm xa của lực lượng không quân.

Năm 2015, tên lửa Kh-101 trang bị trên máy bay ném bom Tu-160 của Nga sẵn sàng xuất trận. Nguồn Topwar

Máy bay ném bom chiến lược của Nga sử dụng hầu như các tên lửa hành trình phóng từ trên không có sẵn, bao gồm cả loại Kh-101 mới nhất, để tấn công các mục tiêu nằm sâu trong lãnh thổ Ukraine.

Tên lửa hành trình Kh-101 được sử dụng bởi máy bay ném bom chiến lược Tu-95МS và Tu-160M. Những chiếc máy bay ném bom cất cánh từ sân bay Engels và hướng đến khu vực phóng. Đặc tính cao của tên lửa hành trình hiện đại, cho phép chúng được phóng cách xa khu vực chiến đấu.

Những tên lửa hành trình thường bay ở độ cao thấp, để có thể xuyên thủng vùng phòng không của đối phương và tấn công mục tiêu với độ chính xác cao nhất có thể. Đầu đạn có sức nổ mạnh, đảm bảo tiêu diệt nhiều loại mục tiêu khác nhau, trong đó có cả các tòa nhà lớn.

Tên lửa Kh-101trong khoang vũ khí của máy bay ném bom Tu-160. Nguồn Topwar

Được biết, trong những tháng đầu tiên của các hoạt động đặc biệt, tên lửa Kh-101 đã được sử dụng để tấn công các mục tiêu quan trọng riêng lẻ, như nhà kho, sở chỉ huy, v.v. Tùy thuộc vào đặc điểm của mục tiêu, Nga có thể tấn công bằng một hoặc nhiều tên lửa và cũng có thể tấn công chung với các loại vũ khí khác nhau.

Bộ Quốc phòng Nga chưa công bố thông tin chi tiết về việc sử dụng tên lửa Kh-101. Nhưng có thể giả định rằng, đã có tới vài trăm tên lửa đã được sử dụng trong chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine và một số lượng lớn mục tiêu đã bị bắn trúng.

Nhìn chung, các tên lửa phóng từ trên không như vậy cho thấy hiệu quả cao, điều này được xác nhận bằng các công cụ giám sát khách quan. Ngoài ra, phía Ukraine thường xuyên có hình ảnh và video cho thấy tên lửa Kh-101 bay qua và tấn công mục tiêu. Những tài liệu này có thể gián tiếp xác nhận tính hiệu quả của tên lửa Nga.

Tháng 11/2015, máy bay ném bom Tu-95МS của Nga lần đầu phóng tên lửa Kh-101 vào mục tiêu Syria. Nguồn Topwar

Sau mỗi cuộc tấn công bằng tên lửa của Nga, Ukraine đều báo cáo sự thành công của hệ thống phòng không. Mỗi lần, hàng chục UAV và tên lửa phóng từ trên không, bao gồm cả tên lửa Kh-101, được cho là đã bị bắn hạ. Tuy nhiên trên thực tế, hầu hết các loại tên lửa và UAV của quân đội Nga đều có thể hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ và đánh trúng mục tiêu đã định.

Phải thừa nhận rằng, không phải tên lửa hành trình nào cũng thành công trong nhiệm vụ của mình. Một số nhỏ thực sự đã bị bắn hạ bởi vũ khí phòng không của đối phương - mặc dù đây là việc rất khó khăn và tiêu thụ mất nhiều đạn tên lửa phòng không.

Tên lửa Kh-101 của Nga tấn công mục tiêu ở Ukraine. Nguồn Topwar

Cũng có những trục trặc kỹ thuật khiến tên lửa bị rơi; tuy nhiên, đây là những trường hợp khá hiếm và hầu như tất cả các tên lửa Kh-101 đều bắn trúng mục tiêu.

Việc sử dụng tên lửa Kh-101 của Nga đã trở thành phổ biến trong những tháng gần đây. Điều này có nghĩa là các tên lửa hành trình hiện đại sẽ tiếp tục tham gia đầy đủ vào các hoạt động quân sự đặc biệt tại Ukraine.

Tên lửa Kh-101 bắn trúng mục tiêu, có thể nhìn thấy vệt khói của tên lửa. Nguồn Topwar

Lịch sử, tính năng của tên lửa hành trình Kh-101

Kh-101/102 là tên lửa hành trình phóng từ trên không tầm xa, có tốc độ cận âm được phát triển cho Không quân Nga, sau khi Cục thiết kế chế tạo máy Rainbow của Nga ngừng phát triển tên lửa hành trình siêu thanh Kh-90 vào năm 1992. Kh-101 là loại tên lửa mang đầu đạn thông thường và Kh-102 là loại đầu đạn hạt nhân.

Năm 1995, chuyến bay thử nghiệm đầu tiên của tên lửa Kh-101 được thực hiện tại Trung tâm thử nghiệm số 929 ở Akhtubinsk. Đánh giá hoạt động bắt đầu vào năm 2002 và nó hoàn thiện vào tháng 8/2003. Năm 2015, Kh-101 lần đầu tiên được đưa vào thực chiến ở Syria.

Thân tên lửa Kh-101 có hình dạng không đều với mặt cắt hình thang và mũi hình nón vòm cùn với phần nối liền giữa đầu và thân. Thiết kế như vậy, giúp tăng khả năng tàng hình của tên lửa. Nga tuyên bố rằng tiết diện radar của loại tên lửa này rất nhỏ, tối thiểu là 0,01 mét vuông.

Đồ họa tên lửa hành trình Kh-101/102. Nguồn Topwar

Tên lửa sử dụng động cơ tuốc bin phản lực ТРДД-50 với lực đẩy tối đa 4,41KN. Tốc độ hành trình của tên lửa là Mach 0,75; độ cao hành trình là 6.000-15.000 mét và độ cao hành trình cuối là 30-70 mét. Tên lửa có tầm bắn tối đa 5.500 km và độ chính xác khi trúng đích là 10-20 mét.

Được biết, tên lửa Kh-101 sử dụng hệ thống dẫn đường quán tính (INS), sửa sai số bằng tín hiệu vệ tinh GLONASS; tên lửa trang bị radar đo cao, để có thể bay bám địa hình; giai đoạn cuối, tên lửa sử dụng công cụ tìm kiếm hình ảnh TV/hồng ngoại với khả năng hiệu chỉnh phù hợp với mục tiêu.

Tên lửa Kh-101 sử dụng một đầu đạn nổ mạnh nặng 400kg. Thực tiễn đã chỉ ra rằng những đầu đạn như vậy có thể phá hủy các tòa nhà khác nhau và tấn công hiệu quả vào các nhà kho, khu tập trung thiết bị, v.v. Tên lửa hành trình Kh-102 được trang bị đầu đạn hạt nhân với sức nổ tương đương 250.000 tấn thuốc nổ TNT.

Tên lửa Kh-101 được trang bị cho các máy bay ném bom chiến lược của Lực lượng Hàng không Vũ trụ Nga. Máy bay Tu-160 có thể mang 12 tên lửa trong hai khoang, còn các giá treo hai cánh của Tu-95МС có thể mang 8 tên lửa.

Máy bay ném bom Tu-95МS thử nghiệm tên lửa Kh-101 vào năm 2007. Nguồn Topwar

Tên lửa hành trình Kh-101 được sử dụng lần đầu tiên vào tháng 11/2015 trong các chiến dịch ở Syria. Sau đó, các máy bay ném bom Tu-95МS và Tu-160 đã nhiều lần phóng loại tên lửa này và gần như tất cả các mục tiêu của Nhà nước Hồi giáo IS đều bị tên lửa Nga đánh trúng.

Tại chiến trường Syria, tên lửa hành trình Kh-101 của Nga đã khẳng định các tính năng thiết kế và chứng minh ít nhất một số khả năng của nó. Tuy nhiên, cần chỉ ra rằng, những tên lửa này được sử dụng trong một môi trường mà đối thủ không có phương tiện phòng không hoàn thiện và chỉ có một số vũ khí hạn chế.

Kể từ sau cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine bùng nổ vào tháng 2 năm ngoái, tên lửa Kh-101 cũng đã trở lại chiến trường. Lần này họ phải đối đầu với một đội quân thiện chiến với nhiều hệ thống phòng không khác nhau. Nhưng một hệ thống phòng không được chế tạo theo tiêu chuẩn của Liên Xô đã không giúp được Ukraine.

Tên lửa Kh-101 gắn trên cánh máy bay ném bom Tu-95МС. Nguồn Topwar

Tên lửa Kh-101 đã xuyên thủng thành công trường radar và vùng tấn công của tên lửa phòng không, sau đó bắn trúng mục tiêu được chỉ định. Khả năng phòng không của Ukraine bị hạn chế và do đó không có tác động đến kết quả chung của các cuộc tấn công của Nga.

Xét theo tình hình hiện tại, hoạt động quân sự đặc biệt sẽ không kết thúc trong thời gian ngắn, vì vậy quân đội Nga sẽ tiếp tục phóng tất cả các loại tên lửa hành trình, bao gồm cả Kh-101.

Do có những đặc điểm thiết kế riêng và hiệu quả cao trong sử dụng chiến đấu, loại tên lửa này sẽ dần thay thế các loại tên lửa cũ, đồng thời nâng cao hơn nữa khả năng chiến đấu của lực lượng hàng không tầm xa của quân đội Nga.