Hé lộ bí mật về thỏa thuận hòa bình mà Nga - Ukraina gần đạt được

Phái đoàn Nga và Ukraina đàm phán ở Belarus ngày 28.2.2022. Ảnh: Xinhua

Trích dẫn dự thảo thỏa thuận hòa bình dài 17 trang đề ngày 15.4.2022, tờ báo Đức Welt tuyên bố, thỏa thuận phần lớn do Mátxcơva và Kiev đưa ra, với những điểm khác biệt còn lại dự kiến được thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Ukraina Volodymyr Zelensky.

Theo Welt, Ukraina cam kết “trung lập vĩnh viễn”, đồng ý không cho phép vũ khí và quân đội nước ngoài vào nước này, cũng như cam kết không “nhận, sản xuất hoặc mua” vũ khí hạt nhân. Kiev cũng đảm bảo không tổ chức các cuộc tập trận quân sự với các quốc gia khác.

Về phần mình, Nga cam kết không tấn công Ukraina nữa, đồng thời nhất trí Kiev có thể nhận được sự đảm bảo an ninh từ Mỹ, Anh, Pháp và Trung Quốc. Nếu Ukraina bị tấn công, các bên bảo lãnh của nước này sẽ ủng hộ quyền tự vệ của Ukraina trong vòng 3 ngày, với các thỏa thuận liên quan sẽ được mỗi quốc gia tham gia phê chuẩn, khiến thỏa thuận có tính ràng buộc về mặt pháp lý.

Welt cũng cho hay, dự thảo thỏa thuận hòa bình đã loại trừ bán đảo Crimea, các vùng ở Donbass, khỏi bất kỳ đảm bảo an ninh nào dành cho Ukraina. Tuy nhiên, chưa rõ vùng nào của Donbass nằm trong điều khoản này.

Tờ báo lưu ý, dù Nga muốn xác định biên giới chính xác tại hội nghị thượng đỉnh giữa ông Putin và ông Zelensky nhưng Ukraina đã từ chối, nhấn mạnh rằng biên giới chính xác dựa trên cách giải thích của Ukraina.

Đồng thời, Nga được cho là đã ra tín hiệu sẵn sàng rút quân khỏi lãnh thổ Ukraina nhưng không rút khỏi Crimea và Donbass. Các chi tiết về vấn đề này được nhắm tới chuyển sang trao đổi trong cuộc gặp của ông Putin và ông Zelensky.

Nga và Ukraina cũng có những bất đồng lớn về quy mô của quân đội Ukraina, vì Kiev muốn duy trì nhiều quân hơn mức mà Mátxcơva sẵn lòng đồng ý.

Welt thông tin, trong quá trình các bên gần đạt được thỏa thuận, Mátxcơva đã yêu cầu tiếng Nga phải trở thành ngôn ngữ chính thức thứ 2 ở Ukraina. Nga cũng muốn dỡ bỏ tất cả các biện pháp trừng phạt lẫn nhau và bãi bỏ các vụ kiện tụng tại các tòa án quốc tế... Những yêu cầu đó đã bị Ukraina bác bỏ.

Bình luận về dự thảo thỏa thuận hòa bình này, một nhà đàm phán Ukraina chia sẻ với Welt: “Đó là thỏa thuận tốt nhất mà chúng tôi có thể đạt được", nhấn mạnh vào năm 2022, Kiev ở vị thế đàm phán mạnh mẽ hơn so với hiện tại.

Các quan chức Nga trước đó cho hay, Ukraina và Nga đã gần đạt được thỏa thuận hòa bình nhưng tiến trình này bị Thủ tướng Anh khi đó là ông Boris Johnson làm chệch hướng, trong đó ông Johnson khuyên Kiev tiếp tục chiến đấu. Ông Boris Johnson đã phủ nhận thông tin này.