Hai căn bệnh võng mạc gây mù lòa

Thoái hóa hoàng điểm tuổi già và phù hoàng điểm tiểu đường là nguyên nhân chính gây mất thị lực trên toàn cầu, đòi hỏi phải có giải pháp ngăn chặn.

Các chuyên gia nêu thông tin trên tại hội thảo trao đổi về các giải pháp tiên tiến cho bệnh nhân mắc bệnh võng mạc Việt Nam vừa diễn ra.

Hiện nay, có khoảng 2,2 tỷ người trên thế giới bị ảnh hưởng bởi suy giảm thị lực. Không chỉ gây khó khăn cho những người trực tiếp chịu ảnh hưởng, tình trạng này còn tác động đến gia đình và cộng đồng của họ. Các bệnh lý như đục thủy tinh thể, tăng nhãn áp và bệnh võng mạc là những nguyên nhân chính dẫn đến mối quan ngại về mất thị lực.

Trong đó, thoái hóa hoàng điểm tuổi già (nAMD) và phù hoàng điểm tiểu đường (DME) đang ảnh hưởng đến gần 50 triệu người, trở thành nguyên nhân chính gây mất thị lực trên toàn cầu. Với sự gia tăng dân số già và tỷ lệ mắc bệnh tiểu đường, những tình trạng này dự kiến sẽ tác động ngày càng lớn đến cộng đồng.

Một bệnh nhân đang khám mắt. Ảnh: Bích Phạm

GS Tôn Thị Kim Thanh, Chủ tịch Hội Nhãn khoa Việt Nam, cho hay áp lực trong việc nâng cao các phương pháp điều trị bệnh lý nhãn khoa ngày càng gia tăng do tỷ lệ mắc tiểu đường cũng như dân số già hóa. Theo báo cáo của Bộ Y tế, hiện Việt Nam có khoảng 7 triệu bệnh nhân tiểu đường, trong đó 7% nguy cơ mắc DME. Nước ta nằm trong top 10 quốc gia có tỷ lệ tiểu đường tăng nhanh nhất thế giới.

Ngoài ra, dữ liệu từ UNFPA cho thấy 12% dân số Việt Nam là người cao tuổi, con số này dự kiến sẽ đạt 25% vào năm 2050, với một phần không nhỏ sẽ bị mắc bệnh lý thoái hóa hoàng điểm tuổi già.

Các bệnh này làm suy giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân, khiến họ gặp nhiều khó khăn, hạn chế năng lực và sự độc lập trong cuộc sống, nguy cơ dẫn đến trầm cảm. Trong đó, bệnh thoái hóa hoàng điểm do tuổi già là bệnh rối loạn hoàng điểm gây mất thị lực trung tâm. Đây là nguyên nhân chính gây mù lòa ở người trên 50 tuổi.

Hiện nay, tiêu chuẩn điều trị 2 bệnh lý này là tiêm nội nhãn thuốc ức chế yếu tố tăng trưởng nội mô mạch máu (VEGF). Tuy nhiên, VEGF không phải là yếu tố duy nhất liên quan đến sự tiến triển của AMD và DME. Angiopoietin-2 (Ang-2) cũng là yếu tố gây viêm, rò rỉ mạch máu đồng thời làm tăng tác động của VEGF trong bệnh sinh bệnh lý võng mạc.

Tại hội thảo, bác sĩ Lê Anh Tuấn, Giám đốc Bệnh viện Mắt TP.HCM, cho biết mỗi tháng bệnh viện thực hiện hơn 3.000 mũi tiêm anti-VEGF. Theo ông, đây thực sự là gánh nặng không chỉ đối với bệnh nhân mà còn cả người nhà và xã hội trong việc duy trì điều trị đều đặn mỗi tháng một lần. Vì vậy, rất cần những liệu pháp mới có khả năng giảm tần suất tiêm và đồng thời nâng cao hiệu quả điều trị về thị lực cho bệnh nhân.

Còn ông Lennor Carrillo, Tổng giám đốc Roche Pharma Việt Nam, cũng đánh giá hiện Việt Nam đã tiếp cận được nhiều phương pháp điều trị bệnh võng mạc tiên tiến trên thế giới. Người bệnh đã có thể tiếp cận các giải pháp hiệu quả, mang lại hy vọng cho người bị suy giảm thị lực.

Tháng 5/2024, Bộ Y tế đã phê duyệt kháng thể kép đầu tiên trên thế giới giúp đồng thời ức chế Ang-2 và VEGF-A. Các chuyên gia hy vọng liệu pháp mới này sẽ cải thiện hiệu quả điều trị cho cả người bệnh, thân nhân và ngành y tế.

Lê Nga