Giúp người, cho mượn đất rồi lo mất trắng

Vì giúp người quen trong lúc gặp khó khăn nên ông Sáu đã cho mượn đất và nay đang đứng trước nguy cơ mất trắng.

Suốt thời gian qua ông Sáu phải vất vả “đội đơn” đi đòi đất - Ảnh: Đ.C.

Sau nhiều năm tham gia các phiên tòa với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan, nay ông Sáu lại tiếp tục phải "đội đơn" đi đòi đất.

Tòa tuyên gì?

Tòa án nhân dân (TAND) huyện Hòa Vang (Đà Nẵng) đã có bản án dân sự về việc tuyên bố hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất vô hiệu; công nhận hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất có hiệu lực pháp luật và kiện đòi tài sản cho mượn.

Nguyên đơn là bà Nguyễn Thị Bích Vân (trú Đà Nẵng), bị đơn là bà P.T.T.N., người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập là ông Hoàng Xuân Sáu (trú Đà Nẵng), ông T.N.Q..

Theo đó, nội dung tranh chấp giữa các đương sự thể hiện:

Ngày 20-2-2020, bà Vân đứng tên nhận chuyển nhượng quyền sử dụng thửa đất số 285 dự án Golden Hills City từ hộ ông Huỳnh Đức Hai. Hợp đồng được công chứng và bà Vân chỉnh lý biến động tài sản.

Bà Vân thế chấp thửa đất trên cho ngân hàng. Đến ngày 24-6-2022 bà này được xóa nội dung đăng ký thế chấp và chuyển nhượng cho bà N.. Tiếp đó, bà N. chuyển nhượng cho ông Q..

Bà Vân khởi kiện bà N. yêu cầu tuyên bố hợp đồng chuyển nhượng đất giữa hai bên vô hiệu do giả tạo nhằm che giấu hợp đồng vay tài sản giữa bà Vân với ông N.Đ.T..

Bà Vân đồng ý với yêu cầu độc lập của ông Sáu và thống nhất trả lại thửa đất cho ông Sáu.

Trong khi đó, bà N. không đồng ý yêu cầu khởi kiện trên và yêu cầu độc lập của ông Sáu. Bị đơn cho rằng tại thời điểm thỏa thuận và ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, các bên hoàn toàn tự nguyện, không bị lừa dối, ép buộc, các bên đều có đầy đủ năng lực pháp luật dân sự và thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục về ký kết hợp đồng chuyển nhượng tại văn phòng công chứng...

Còn ông Sáu khẳng định thửa đất là do ông trực tiếp nhận chuyển nhượng từ hộ ông Huỳnh Đức Hai nhưng cho bà Vân mượn đứng tên để thế chấp vay vốn làm ăn theo giấy cam kết đã ký, do bà Vân đã vi phạm cam kết nên ông yêu cầu phải trả lại đất.

Ông T.N.Q. thì yêu cầu tòa công nhận hợp đồng chuyển nhượng giữa ông và bà N. có hiệu lực pháp luật vì ông ngay tình, đã thanh toán tiền, hợp đồng đã công chứng và được chỉnh lý biến động sang tên...

Tòa xác định hợp đồng chuyển nhượng giữa bà Vân và bà N. thỏa mãn các điều kiện có hiệu lực pháp luật.

Về yêu cầu độc lập của ông Sáu: Ông Sáu là người trực tiếp thỏa thuận nhận chuyển nhượng quyền sử dụng thửa đất trên từ ông Huỳnh Đức Hai nhưng ông Sáu và các bên thống nhất thỏa thuận để bà Vân đứng tên nhận chuyển nhượng, hợp đồng được công chứng theo quy định. Bà Vân đăng ký đất đai và được chỉnh lý biến động sang tên. Vì vậy bà Vân là người có quyền sử dụng đất.

Tòa cho rằng khi đồng ý cho bà Vân đứng tên và thế chấp tài sản, ông Sáu là người có đủ khả năng nhận thức để biết việc và buộc phải biết rằng bà Vân có thể chuyển quyền sử dụng đất cho bất kỳ ai.

Ông Sáu cũng buộc phải biết rằng trong trường hợp bà Vân thế chấp vay vốn thì quyền sử dụng đất sẽ bị xử lý để đảm bảo nghĩa vụ trả nợ nếu vi phạm nghĩa vụ thanh toán... Bà Vân đã không có khả năng trả nợ và vi phạm nghĩa vụ tín dụng.

Để không bị nợ xấu, bà Vân chuyển nhượng đất cho bà N. và ông N.Đ.T.. Số tiền do ông T. chuyển khoản được bà Vân dùng để tất toán nợ với ngân hàng...

Tòa cũng cho rằng giao dịch dân sự giữa ông Sáu, bà Vân là giao dịch vay tài sản.

Tòa bác yêu cầu độc lập của ông Sáu về việc đòi trả lại tài sản cho mượn. Để đảm bảo quyền tự định đoạt của các đương sự, quyền lợi của ông Sáu, bà Vân... tòa không giải quyết giao dịch vay tài sản giữa các bên trong vụ án này. Ông Sáu có quyền khởi kiện bằng vụ án dân sự khác.

Tòa bác yêu cầu khởi kiện của bà Vân; chấp nhận yêu cầu độc lập của ông Q., công nhận hợp đồng chuyển nhượng giữa ông Q. và bà N. có hiệu lực pháp luật.

Giúp người khi khó, nào ngờ...

Ông Sáu cho biết không đồng ý với bản án và đã làm đơn kháng cáo yêu cầu cấp phúc thẩm xem xét: Chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra xem xét hành vi của bà Vân có dấu hiệu chiếm đoạt tài sản của ông là thửa đất 285.

Nếu không có căn cứ xem xét hình sự thì đề nghị cấp phúc thẩm sửa bản án sơ thẩm theo hướng chấp nhận yêu cầu độc lập của ông là buộc bà Vân phải trả lại đất.

Theo ông Sáu, việc cho mượn đất là để giúp bà Vân làm thủ tục vay tiền ngân hàng khi khó khăn, xử lý công việc. Bà Vân cũng đã viết giấy cam kết xác nhận: "Được quyền thế chấp vay ngân hàng để sử dụng - không được quyền bán tài sản này; trả lại tài sản và ký chuyển tên theo yêu cầu của ông Sáu trước ngày 30-12-2020".

Không ngờ từ đó đến nay ông Sáu phải khổ sở đi đòi đất và hành trình vẫn chưa hết chông gai.