Giáo sư Mỹ cảnh báo về sự sụp đổ của NATO

Tổng thống Donald Trump (trái) và Tổng Thư ký NATO Jens Stoltenberg (phải) dự hội nghị NATO ở Anh, ngày 4.12.2019. Ảnh: AP

Giáo sư Phillips Payson O'Brien tại Đại học St Andrews, Scotland cho biết, sự thay đổi quyền lực ở Mỹ có thể phá vỡ NATO một cách không thể hàn gắn được.

Sử gia Mỹ Phillips Payson O'Brien tuyên bố trên tờ The Atlantic hôm 2.9 rằng, nếu ông Donald Trump trở lại Nhà Trắng có thể là dấu chấm hết đối với viện trợ quân sự của Mỹ cho Ukraina, khiến một châu Âu bị chia rẽ phải gánh chịu các chi phí của Kiev và cuối cùng là chấm dứt hiệp ước NATO.

Sự phản đối vũ trang cho Ukraina hiện là lập trường của các cử tri ủng hộ ông Trump. Ông Trump đã nhiều lần tuyên bố sẽ sử dụng viện trợ quân sự làm đòn bẩy để buộc Ukraina phải đàm phán hòa bình với Nga “trong vòng 24 giờ” sau khi ông nhậm chức, trong khi hai đối thủ cạnh tranh gần nhất của ông trong đề cử của Đảng Cộng hòa - Thống đốc bang Florida Ron DeSantis và doanh nhân tỉ phú Vivek Ramaswamy - cũng đã thảo luận về việc hạn chế hỗ trợ cho Kiev.

Giáo sư O’Brien cảnh báo: “Nếu ông Trump hoặc một trong những người giống ông ấy đắc cử tổng thống Mỹ vào tháng 11.2024, chính quyền mới của Washington sẽ ngừng mọi hỗ trợ cho Kiev”.

Nếu kịch bản này xảy ra, các quốc gia châu Âu sẽ không thể bù đắp cho Ukraina việc mất viện trợ quân sự của Mỹ. Ông nói thêm, nếu Mỹ rời khỏi cuộc chơi, châu Âu cũng sẽ bị chia rẽ về vấn đề này: Các quốc gia Đông Âu và Baltic háo hức nhưng không thể tiếp tục cung cấp vũ khí cho Kiev, các quốc gia phương Tây như Pháp và Đức có nhiều khả năng tìm kiếm hòa bình với Nga.

Ông nói: “Kết quả có thể là mất lòng tin, tệ nhất là sự rạn nứt vĩnh viễn trong hợp tác châu Âu”.

Là người ủng hộ nhiệt thành Ukraina, Giáo sư O'Brien cho rằng, các nước châu Âu cần tăng cường sản xuất quân sự ngay lập tức để chuẩn bị cho khả năng này. Tuy nhiên, với việc khu vực đồng tiền chung châu Âu (Eurozone) bước vào thời kỳ suy thoái trong quý I năm 2023 và sản xuất công nghiệp ở Đức giảm sút, các nước châu Âu khó có thể tự mình hỗ trợ được quân đội Ukraina.

Dự đoán của ông O'Brien dựa trên giả định rằng Ukraina vẫn có khả năng chiến đấu vào năm 2025. Theo số liệu của Nga, Kiev đã mất 43.000 quân trong 2 tháng đầu của cuộc phản công đang diễn ra mà không thể xuyên thủng nhiều lớp chiến hào và công sự do Nga bố trí dọc toàn bộ chiến tuyến Kherson-Donetsk.

Trước khi chiến dịch bắt đầu vào đầu tháng 6, nhiều phương tiện truyền thông phương Tây đưa tin, việc Mỹ và NATO có tiếp tục viện trợ quân sự cho Ukraina hay không phụ thuộc vào sự thành công của cuộc phản công. Hiện tại, sau gần ba tháng, cuộc phản công được nhiều người coi là thất bại.