Giằng co mức lương tối thiểu vùng năm 2024

Công đoàn đề xuất hai phương án tăng lương tối thiểu năm 2024 thấp nhất là mức 6,5%, cao nhất 7,3%, trong khi đó VCCI muốn chỉ tăng 5%.

Phiên họp thứ hai của Hội đồng Tiền lương quốc gia tái khởi động sáng 20/12 trong bối cảnh lạm phát tăng 4,27%, CPI bình quân 11 tháng của năm 2023 tăng 3,22% so với cùng kỳ năm trước.

Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam đề xuất hai mức tăng 6,48% hoặc 7,3%, cao hơn so với mức 6% trong phiên thứ nhất cách đây 4 tháng. Thời điểm tăng từ ngày 1/7/2024, cùng lúc với cải cách tiền lương khu vực nhà nước.

Lý do là kinh tế có khởi sắc, đơn hàng doanh nghiệp tăng trở lại. Công đoàn hy vọng các bên có tiếng nói chung để thống nhất mức tăng, đáp ứng mong mỏi của người lao động sau gần hai năm chưa tăng lương.

Trong khi đó đại diện Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đề xuất cao nhất chỉ 5%, bởi tăng lương cần tính đến sức khỏe doanh nghiệp. Đơn hàng mới quay trở lại thì giữ việc làm cho lao động quan trọng hơn.

Lương tối thiểu điều chỉnh gần nhất ngày 1/7/2022 với mức trung bình 6%. Lương hiện hành vùng 1 là 4,68 triệu đồng; vùng 2 lên 4,16 triệu; vùng 3 đạt 3,64 triệu và vùng 4 là 3,25 triệu.

Giờ vào ca của lao động doanh nghiệp may Thái Nguyên, đầu năm 2020. Ảnh: Ngọc Thành

Thông lệ hơn 10 năm qua, lương tối thiểu thường điều chỉnh vào ngày 1/1 hàng năm. Song do ảnh hưởng của dịch, khủng hoảng kinh tế, cắt giảm lao động, lương tối thiểu lần thứ hai được điều chỉnh vào tháng 7 trong vòng bốn năm.

Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tại Việt Nam thống kê giai đoạn 2015-2022, Chính phủ điều chỉnh lương tối thiểu với quỹ đạo đi lên, từ 119 USD tháng 12/2015 lên 168 USD vào tháng 12/2022. Song lạm phát tăng khiến giá trị thật của tiền lương tối thiểu không tăng nhiều. Thời kỳ 2015-2019, lương tối thiểu danh nghĩa tăng 42,7% song lạm phát khiến tiền lương thực tế chỉ tăng 20,1%. Giai đoạn 2020 -2022, lương tối thiểu điều chỉnh trên 6%, song tiền lương thực tế chỉ tăng 0,7%.

ILO khuyến nghị cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh lương tối thiểu cần dựa vào số liệu chính xác về lạm phát, tăng trưởng kinh tế, việc làm, khả năng chi trả của doanh nghiệp và năng suất lao động. Đồng thời mức điều chỉnh phải theo kịp lạm phát để giữ giá trị thật của tăng lương cho người lao động, đo lường nhu cầu của họ và gia đình.

Khảo sát về đời sống lao động nửa đầu năm 2023 của Công đoàn Việt Nam cho thấy thu nhập trung bình của công nhân đạt 7,88 triệu đồng, trong khi chi tiêu mỗi tháng của gia đình họ là 11,7 triệu. Thu nhập chỉ đáp ứng khoảng 70% chi tiêu của người được khảo sát. Mức chi tiêu của người lao động cũng đã tăng 19% so với năm 2022, chủ yếu do giá cả, tiền điện nước tăng cao.

Hồng Chiêu