Giám đốc Bệnh viện Tim Hà Nội: 'Được cầm dao mổ, tôi như cá gặp nước'

Dù hiện làm công tác quản lý, nhưng với bác sĩ Hiền, niềm vui lớn nhất với anh là được cầm dao mổ, cứu sống người bệnh. Nhân kỷ niệm ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/2, Báo Điện tử VOV có cuộc phỏng vấn với PGS.TS Nguyễn Sinh Hiền, Giám đốc Bệnh viện Tim Hà Nội.

- Thưa bác sĩ, để được cầm dao, được đứng mổ chính, bác sĩ phải mất 15 năm. Bác sĩ có thể kể lại hành trình để được chạm tới “đích” của một bác sĩ thực thụ?

Tôi học y ở trường Đại học Y Hà Nội. Đến năm thứ 5, tôi được chọn đi học chuyên khoa răng hàm mặt. Sau mấy ngày, tôi thấy bản thân mình không hứng thú với bộ môn này nên quyết định quay lại để học đa khoa.

Sau 6 năm ra trường, tôi thi đỗ vào nội trú ngoại của Bệnh viện Hữu nghị Việt – Đức. Học ở đây 4 năm, đến năm 2000, tôi lại học nội trú ở Pháp. Sau một năm, tôi trở về Hà Nội, lúc đó Bệnh viện Tim Hà Nội mở, tôi quyết định xin vào đây làm việc.

Tuy nhiên, thời điểm đó, Bệnh viện Tim Hà Nội đang xây dựng, chúng tôi cùng với một nhóm các bác sĩ, điều dưỡng vào viện Tim TP.HCM để học mô hình đó. Sau một năm học tại TP.HCM, tôi lại lên đường sang Pháp để học năm thứ 2, đến khi Bệnh viện Tim Hà Nội đi vào hoạt động, tôi mới trở về (2004).

Mổ tim là kỹ thuật mổ khó, nên công sức học tập cũng tốn nhiều thời gian. Chính vì vậy, sau 15 năm đi học miệt mài, tôi chính thức thực hiện ca phẫu thuật tim đầu tiên tại Bệnh viện Tim Hà Nội. Và tính đến nay đã gắn bó với công tác phẫu thuật tim được 20 năm ở đây.

- Vậy thưa bác sĩ, đâu là động lực để ông có thể trải qua thời gian dài thử thách đến như vậy?

Thực ra nghề chọn người. Với tôi, làm việc gì cũng cần phải có đam mê. Khi còn trẻ, tôi thích nghề chữa bệnh cứu người. Ngày đó, học xong thi đỗ vào nội trú là niềm mơ ước của tất cả sinh viên trường y. Hồi đó, tôi chỉ muốn học thật giỏi, được đi nước ngoài thực tập sau đó về nước làm việc như các đàn anh, đàn chị đi trước.

Khi về nước, được làm việc tại Bệnh viện Tim Hà Nội, càng đi sâu vào nghề, tôi thấy bản thân mình như được khám khá. Khi cứu được một người, mang lại niềm vui cho rất nhiều người khác, tôi lại thêm yêu công việc và thấy công việc của mình thêm phần ý nghĩa. Đó là đam mê thôi thúc tôi phải học nhiều, học lên nữa. Hầu như tất cả thời gian tôi đều dành cho lĩnh vực chuyên môn.

Khi được cầm dao mổ, thành công với những ca khó, càng mổ tôi lại càng ham. Những ca khó đó chẳng khác nào những chân trời mới để ta khám phá.

Sau mỗi ca mổ, dù rất mệt mỏi, đứng 5-7 tiếng đồng hồ nhưng đó là niềm vui khôn tả. Điều đó động viên cho tôi rất nhiều trong cuộc sống hằng ngày, cả trong quá trình phấn đấu nghề nghiệp.

Từ khi tôi đảm nhận chức vụ quản lý, công việc hằng ngày bận bịu vào việc ký tá giấy tờ, lo nhiều thủ tục… nhưng khi được cầm dao mổ, tôi như “cá gặp nước”. Cứ nghĩ rằng, sau ca mổ, bệnh nhân sẽ tỉnh dậy, sẽ khỏe mạnh, sẽ có cuộc đời mới là tôi cảm thấy hạnh phúc.

- Không ít người né tránh khi gặp phải những sự cố trong nghề, vậy với ông thì sao?

Người ta thường nói tấm huấn chương nào cũng có 2 mặt. Nghề nào cũng thế, không ai mà không gặp phải những sai lầm, nhưng không cho phép mình lặp lại sai lầm đó lần thứ 2, lần thứ 3. Với nghề chúng tôi, mỗi một lỗi sai là liên quan đến sức khoẻ người bệnh, là tính mạng. Do đó ngay lập tức mình phải rút kinh nghiệm và không được lặp lại lỗi sai đó nữa.

Nghề chữa bệnh cứu người, sểnh một chút là dẫn dến tử vong, nhiều khi cũng cảm thấy cay đắng lắm. Thế nên tôi luôn tâm niệm rằng, đừng bao giờ giơ tay quá đầu.

- Bệnh tim là bệnh lý phổ biến mà cũng rất nguy hiểm, ca bệnh nào để lại ấn tượng nhất với bác sĩ trong suốt những năm mà hành nghề của mình?

Từ khi làm nghề đến nay, tôi đã mổ cho hàng nghìn ca bệnh, mỗi bệnh nhân lại có những nét “đặc biệt” riêng. Đó là một ông cựu chiến binh bị viên đạn bắn xuyên qua thành trước tim, qua van 2 lá cắm vào thành sau của tim thời chiến tranh. Sau 40 năm, do ảnh hưởng của viên đạn, bệnh nhân có biểu hiện suy tim vì van hở. Tôi đã thực hiện ca mổ lấy được đầu đạn ở thành sau. Sau đó dùng vật liệu nhân tạo vá thành sau lại. Mặc dù đây không phải là ca khó, nhưng với tôi đây là ca bệnh khiến tôi thấy biết ơn.

Hay đó là bệnh nhân M.T.H 54 tuổi được chỉ định thay van tim gấp vì suy tim nặng. Năm 30 tuổi, bà H. bị hẹp van tim nhẹ đã được mổ nong van tim. Sau một thời gian uống thuốc, bệnh ổn định nên dần, chị cũng quên mất bản thân có tiền sử mắc bệnh tim cho đến những ngày giáp Tết vừa qua thấy người rất mệt. Khi đi khám, chị bất ngờ được chẩn đoán bị suy tim nặng, phải mổ thay van tim gấp, trong tim có nhiều cục máu đông.

Sau khi hội chẩn, chúng tôi quyết định thay van 2 lá và sửa van 3 lá. Bệnh nhân được mổ nội soi thay 1 van tim và sửa 1 van tim, phẫu thuật tim ít xâm lấn.

Trong mổ, chúng tôi phát hiện rất nhiều cục máu đông cũ và mới tại nhĩ trái. Van tim vôi hóa nhiều, hẹp và hở nặng. Trường hợp này rất dễ bị tai biến do cục máu đông có thể bung ra, theo dòng máu gây bít tắc các mạch não, mạch vành, mạch tạng, mạch chi có thể gây nguy hiểm tính mạng.

Các bác sĩ đã lấy hết cục máu đông, cắt van tim hỏng thay bằng van tim nhân tạo, sửa kín van 3 lá bị hở. Toàn bộ quá trình này được tiến hành dưới màn hình nội soi 3D.

- Gần đây Bệnh viện Tim Hà Nội là một trong những bệnh viện đi đầu về phương pháp mổ tim hiện đại. Cảm nhận của bác sĩ về kỹ thuật này thế nào?

Gần đây Bệnh viện Tim Hà Nội cũng như các bệnh viện khác đi đầu ở Việt Nam cũng áp dụng phương pháp phẫu thuật tim ít xâm lấn, dùng nội soi để hỗ trợ.

Trước đây để mổ tim, bác sĩ sẽ phải dùng dao mổ để rạch, cưa giữa xương ức, banh rộng ra để mổ. Bây giờ với phương pháp mổ nội soi, chúng tôi đi vào kẽ xương sườn với những đường mổ rất nhỏ bằng 2-4 cm.

Phương pháp này có thể sửa van tim người lớn, thay van tim người lớn, sửa chữa các bệnh lý tim bẩm sinh. Ưu điểm là tránh cưa xương, giảm đau, giảm mất máu, tránh nhiễm trùng xương ức, đây là nhiễm trùng dễ dẫn đến tử vong. Khi tránh được tình trạng này, bệnh nhân tránh được tử vong, biến chứng, ngồi dậy sớm, về nhà sớm và có thể lao động sớm, mang lại hiệu quả tối đa cho bệnh nhân. Đặc biệt với phụ nữ sẹo mổ rất đẹp, đây được xem là điểm cộng về thẩm mỹ.

Tuy nhiên đây là kỹ thuật khó. Phương pháp này phẫu thuật viên quan sát trên màn hình, thay cho nhìn trực tiếp trên quả tim, nhất là nếu tim đang đập.

Theo cá nhân tôi, cho đến bây giờ, mổ tim ít xâm lấn ở Việt Nam cũng không thua kém gì với các nước trên thế giới.

- Xin cảm ơn bác sĩ!