Giải bài toán chống ngập cho thành phố Thủ Đức

Sau mưa lại thấy cảnh nước ngập lênh láng khắp nơi, cống bung, đường nứt. Đây không phải câu chuyện mới ở khu Đông TP.HCM. Với địa hình cao nhưng ngập vẫn xảy ra, do đâu?

Đường Phạm Văn Đồng, TP Thủ Đức ngập trong cơn mưa chiều đến tối 20-5 - Ảnh: CHÂU TUẤN

Hai trận mưa lớn ở khu vực TP Thủ Đức khiến nhiều tuyến đường xung quanh chợ Thủ Đức ngập nặng. Người dân có lý do để bức xúc khi tại đây vừa khánh thành dự án cải tạo hệ thống thoát nước đường Võ Văn Ngân.

Kênh rạch nhiều nhưng vẫn ngập?

TP Thủ Đức hiện tại được sát nhập từ ba quận Thủ Đức, 9 và 2. Địa hình TP Thủ Đức hiện nay chia làm hai dạng chính: vùng đất có cao độ hơn 2m (so với mốc cao độ Hòn Dấu) chiếm khoảng 37% tổng diện tích.

Những khu vực này ít chịu ảnh hưởng bởi thủy triều nên việc tiêu thoát nước cơ bản thuận lợi, ít xảy ra ngập.

Vùng đất thấp còn lại có cao độ thấp hơn 2m chiếm khoảng 59% tổng diện tích. Các vùng này thường xuyên ngập nước do chịu tác động của thủy triều trên sông Đồng Nai và sông Sài Gòn.

Ngoài ra, Thủ Đức còn có vùng chuyển tiếp giữa vùng đất cao và vùng đất thấp chiếm khoảng 4% tổng diện tích, có độ dốc địa hình rất lớn.

Tiêu biểu như khu vực ngã tư Thủ Đức so với chợ Thủ Đức. Đây cũng chính là nguyên nhân khiến khi mưa lớn xảy ra hiện tượng nước chảy ồ ạt như thác.

Trên địa bàn TP Thủ Đức có khoảng 219 tuyến sông, kênh, rạch, mương có chức năng giao thông thủy, tiêu thoát nước và tưới tiêu. Trong đó 197 tuyến kênh, rạch, suối, mương với chiều dài hơn 216km có chức năng tiêu thoát nước.

Một số tuyến kênh, rạch, suối không chịu ảnh hưởng thủy triều có kích thước lớn đóng vai trò trục tiêu thoát nước chính cho cả vùng như suối Nhum, suối Cái, kênh Ba Bò, rạch Nước Trong...

Tuy nhiên, không chỉ Thủ Đức "hưởng" mà còn chia sẻ cho một phần tỉnh Bình Dương.

Ngoài ra còn có 145 tuyến sông, rạch có diện tích mặt nước khoảng 49,5km2. Tuy nhiên do thấp, trũng nên khả năng tiêu thoát nước của các kênh rạch này bị phụ thuộc thủy triều và nguồn nước từ thượng lưu đổ về.

Nước vẫn tràn cả vào nhà dân khiến họ phải hì hục tát nước mỗi khi mưa ngập - Ảnh: MINH HÒA

Hạ tầng quá tải

TP Thủ Đức hiện có khoảng 704 tuyến cống, mương thoát nước với chiều dài khoảng 492km kết hợp với 85 van ngăn triều và 6 trạm bơm do Trung tâm Phát triển hạ tầng kỹ thuật TP Thủ Đức quản lý. Trong số này, đa số là tuyến cống có đường kính từ 400-800mm.

Tài liệu cho thấy hầu hết cống tại TP Thủ Đức đã được đầu tư xây dựng từ nhiều năm trước, không đồng bộ và có nhiều đoạn bị xuống cấp, hư hỏng.

Tại khu vực quận 2 cũ, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật đô thị đang tổ chức thực hiện dự án vệ sinh môi trường TP.HCM giai đoạn 2. Mục tiêu dự án trên là thu gom khoảng 80% lượng nước thải sinh hoạt trên địa bàn quận 2 cũ nhưng tới nay cũng chưa hoàn thành.

Có thể thấy bức tranh chung hệ thống thoát nước tại TP Thủ Đức hiện nay cơ bản chỉ có chức năng thoát nước chung (thoát chung cả nước mưa và nước thải sinh hoạt). Với hiện trạng này, tình trạng ngập sẽ vẫn còn tái diễn vì hệ thống thoát nước quá tải và chưa đồng bộ.