Đường sa ngã của 'tấm gương điển hình cảnh sát giỏi'

Từng là tấm gương điển hình của cảnh sát giỏi, Roger Rogerson sau đó dính líu đến ít nhất hai vụ giết người, nhận hối lộ, bắt tay với tội phạm ma túy...

Ông sinh năm 1941 ở vùng ngoại ô Bankstown, phía tây nam Sydney. Khi tròn 18 tuổi, Roger gia nhập Lực lượng Cảnh sát New South Wales (NSW) và nhanh chóng tạo được tên tuổi, là thành viên không thể thiếu trong đội vũ trang, tham gia điều tra một số vụ án lớn đầu những năm 1970.

Trong thời kỳ đầu sự nghiệp, Roger là sĩ quan được khen thưởng nhiều nhất của lực lượng NSW, với ít nhất 13 giải thưởng về lòng dũng cảm, năng lực xuất sắc và tận tâm vì nhiệm vụ. Giải thưởng Peter Mitchell - giải thưởng thường niên cao nhất của cảnh sát, được trao cho Roger vào năm 1980 vì bắt giữ tên cướp chạy trốn có vũ trang Gary Purdey.

Từ một thám tử trẻ đầy triển vọng, danh tiếng của Roger dần tụt dốc khi bị vạch trần mối quan hệ chặt chẽ với những tên tội phạm khét tiếng, bị truyền thông gọi là "Cảnh sát tham nhũng nhất Australia".

Cáo buộc giết người bủa vây

Là thành viên chủ chốt của đội vũ trang, Roger đã bắn chết 3 người trong lúc thi hành công vụ, gồm hai tên cướp ngân hàng năm 1976-1977 và kẻ buôn ma túy Warren Lanfranchi năm 1981.

Sau khi bắn hạ Warren, 22 tuổi, trên một con đường nhỏ ở nội ô Sydney, Roger lấy đi 15.000 USD. Cuộc điều tra sau đó cho thấy Roger đang làm nhiệm vụ và vụ nổ súng "là để tự vệ".

Tuy nhiên, bạn gái của Warren là Sallie-Anne Huckstepp, một gái mại dâm nghiện ma túy, tin rằng người yêu đã bị sát hại một cách máu lạnh. Cô này xuất hiện trên nhiều chương trình truyền hình, yêu cầu nhà chức trách điều tra vụ án.

Cô cáo buộc Roger bắn chết Warren để trả thù, vì Warren cướp heroin từ tay buôn ma túy khác có quan hệ với cảnh sát. Cô cũng công khai tố cáo Roger và một số cảnh sát khác về tội tham nhũng.

Năm 1982, trong cuộc phỏng vấn kéo dài 70 phút của Sydney Morning Herald, Roger tỏ ra bình tĩnh, nói "hối tiếc" về việc giết Warren. "Tôi tin rằng tôi đã hành động một cách thiện chí và nếu tôi không bắn anh ta, anh ta sẽ bắn tôi", Roger nói.

Khi được hỏi về các cáo buộc liên quan đến "tham nhũng, buôn bán heroin và biển thủ số tiền thu được từ các vụ cướp có vũ trang", Roger đáp: "Những cáo buộc đó hoàn toàn sai sự thật".

Sallie-Anne được tìm thấy đã chết trong một cái ao ở Công viên Centennial, Sydney vào năm 1986. Đến nay vụ án chưa được giải quyết.

Roger Rogerson ở sở cảnh sát năm 1985. Ảnh: Russell McPhedran

Theo nhà báo điều tra Neil Mercer, tham nhũng đã tồn tại từ lâu trong cảnh sát NSW. Roger bắt giữ rất nhiều tội phạm nên cảnh sát và chính trị gia khác làm ngơ trước những tin đồn về tội ác của ông ta trong nhiều năm.

Tuy nhiên, tất cả thay đổi vào năm 1984 khi thám tử đội chống ma túy Michael Drury bị bắn hai phát qua cửa sổ nhà bếp trong lúc cho con gái 3 tuổi ăn. Trước đó, Michael khẳng định Roger dàn dựng vụ tấn công vì anh từ chối nhận hối lộ để giả mạo bằng chứng trong phiên tòa xét xử kẻ buôn ma túy Alan Williams.

Roger sau đó bị buộc tội âm mưu giết đồng nghiệp. Alan làm chứng rằng Roger và một sát thủ khét tiếng đã đồng ý ám sát Michael với giá 50.000 AUD mỗi người. Tuy nhiên, do không đủ bằng chứng, Roger được tuyên trắng án vào năm 1989.

Thời gian này, Roger còn nhận án hình sự vì cáo buộc hợp mưu với một tay buôn ma túy ở Melbourne để cung cấp heroin, nhưng kháng cáo thành công.

Danh tiếng sụp đổ

Theo nhà báo Mercer, Roger đã không nhận thức được thời cuộc. Tình trạng tham nhũng, cách thức vận hành của lực lượng cảnh sát đã kéo dài quá lâu và đến lúc phải chấm dứt.

"Bắn những tên cướp có vũ trang và buôn bán ma túy là một chuyện, nhưng bắn một sĩ quan cảnh sát tại nhà riêng cùng với gia đình anh ta lại là chuyện khác. Tôi nghĩ đó là lúc Roger không còn được bao che", Mercer chia sẻ.

Những bê bối liên tiếp khiến trung sĩ thám tử từng được ca ngợi là "biểu tượng của cảnh sát" bị sa thải khỏi lực lượng NSW năm 1986, sau 9 cáo buộc về hành vi sai trái.

Đến 1992, Roger phải ngồi tù 3 năm vì âm mưu cản trở công lý, gửi hơn 110.000 USD vào tài khoản ngân hàng bằng tên giả. Từ trong tù, Roger viết thư gửi cho phóng viên với giọng điệu lạc quan: "Có khoảng 16 cựu cảnh sát ở đây... vì vậy tôi có rất nhiều bạn để trò chuyện".

Năm 2005, Roger lại bị bỏ tù 12 tháng sau khi thừa nhận nói dối Ủy ban Liêm chính Cảnh sát, trong phiên điều trần về tham nhũng tại Hội đồng Thành phố Liverpool.

Ủy ban Độc lập Chống Tham nhũng xác định Roger có tội. Ủy viên Ian Temby viết trong báo cáo về mối quan hệ giữa cảnh sát và tội phạm rằng: "Các giao dịch giữa Roger với trùm thế giới ngầm Neddy Smith đã làm mất uy tín của Sở Cảnh sát và phải được gọi là tai tiếng".

Neddy, kẻ sát nhân và hiếp dâm từng bị kết án, bị cáo buộc sát hại Sallie-Anne năm 1986 nhưng sau đó được tha bổng vào năm 1999. Trong phiên tòa, công tố viên nói với bồi thẩm đoàn rằng Neddy có khả năng giết Sallie-Anne vì Roger và những người khác đã "bật đèn xanh" cho hắn phạm tội.

Roger thừa nhận có quan hệ tốt với Neddy, nhưng khẳng định đó chỉ là tình bạn và họ không "thông đồng hay âm mưu phạm tội".

Được tự do năm 2006, Roger phát triển sự nghiệp giải trí với vai trò người kể chuyện về thế giới ngầm của Sydney trong chương trình hài kịch The Wild Colonial Psychos. Ông ta kể quen biết nhiều tội phạm hơn bất kỳ cảnh sát nào khác. Khi được hỏi làm gì với những người đó, Roger trả lời: "Tôi chủ yếu đi uống rượu với họ", đồng thời nói dù thích họ, ông ta vẫn tóm cổ nhiều gã vì tội ác.

Cuộc đời phạm tội của Roger tiếp diễn đến tuổi ngoài 70. Ngày 27/5/2014, Roger bị cáo buộc cùng đồng phạm là cựu thám tử Glen McNamara sát hại Jamie Gao, sau phi vụ mua bán ma túy không thành công.

Cả hai được cho là bắn chết nam sinh viên 20 tuổi trong một nhà kho ở Sydney ngày 20/5/2014 để lấy trộm gần 3 kg ma túy đá trị giá 19 triệu USD.

Thi thể của Jamie nhanh chóng được tìm thấy trong một chiếc túi đựng ván lướt sóng trôi nổi trên vùng biển ngoài khơi Cronulla. Cảnh sát tìm thấy bằng chứng dữ liệu camera giám sát ghi lại cảnh hai cựu thám tử đi vào nhà kho, nửa giờ sau kéo ra một túi đựng ván lướt sóng có "trọng lượng đáng kể".

Roger Rogerson bị kết tội giết người năm 2016. Ảnh: Joel Carrett

Trên phiên tòa tháng 1/2015, Roger và Glen đổ tội cho nhau. Glen cho biết Roger đã bắn chết Jamie, sau đó đe dọa mình và gia đình; còn Roger khẳng định lúc phát hiện Jamie thì cậu ta đã chết.

Ngày 15/6/2016, bồi thẩm đoàn nhất trí tuyên cả hai phạm tội giết người, kết án chung thân.

Roger kháng cáo nhiều lần nhưng không thành công. Đơn kháng cáo cuối cùng bị Tòa án Tối cao bác bỏ vào tháng 3/2023.

Chưa đầy một năm sau, hôm 21/1/2024, Roger, 83 tuổi, được thông báo đã chết tại Bệnh viện Prince of Wales ở Sydney, sau ba ngày cấp cứu vì chứng phình động mạch.

"Cảnh sát tham nhũng nhất Australia" trở thành chủ đề trong loạt phim truyền hình Blue Murder: Killer Cop lên sóng năm 2017. Roger cũng xuất bản cuốn tự truyện về khoảng thời gian làm thám tử mang tên The Dark Side, năm 2009.

Tuệ Anh (Theo SMH, ABC)