Được bật đèn xanh dùng vũ khí phương Tây, Ukraine dễ khống chế Crimea?

Giới phân tích phương Tây cho rằng với năng lực hiện tại, Ukraine có thể biến bán đảo Crimea thành bẫy tử thần với lực lượng Nga.

Hình ảnh vệ tinh cho thấy máy bay và kho nhiên liệu của Nga bị phá hủy ở căn cứ không quân Belbek trên bán đảo Crimea ngày 16-5 - Ảnh: AFP

Ukraine liên tiếp nhận tin tốt

Gói hỗ trợ quân sự trị giá 61 tỉ USD mà chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden phê duyệt hồi tháng 4-2024 đã bắt đầu có sức ảnh hưởng. Đặc biệt là việc Washington chuyển giao tên lửa đạn đạo ATACMS có tầm bắn 300km, đồng nghĩa với việc Ukraine giờ đây có thể tấn công bất kỳ mục tiêu nào ở bán đảo Crimea.

Trong tuần qua, cuộc tấn công của Nga ở phía đông bắc nhằm vào Kharkov, thành phố thứ hai của Ukraine, dường như cũng mất đà.

Quan trọng hơn, ông Biden, dưới áp lực ngày càng tăng của các đồng minh châu Âu, cuối tuần trước đã nới lỏng các hạn chế với Ukraine trong việc sử dụng vũ khí của Mỹ chống lại các mục tiêu quân sự trên lãnh thổ Nga. Các biện pháp hạn chế vốn nhằm tránh kéo Washington vào xung đột với Nga.

Như vậy, các lực lượng Ukraine sẽ được phép sử dụng một số thiết bị của Mỹ để tấn công lực lượng Nga ở bên kia biên giới đang tấn công hoặc chuẩn bị tấn công Kharkov.

Không rõ các mục tiêu này có bao gồm máy bay chiến thuật của Nga đã thực hiện các cuộc tấn công bằng bom lượn vào Kharkov hay không.

Tuy nhiên, chính quyền Mỹ vẫn giữ lệnh cấm Ukraine tấn công các mục tiêu ở nơi khác của Nga.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (phải) bắt tay Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin tại Đối thoại Shangri-la ở Singapore ngày 2-6, trong chuyến công du đến châu Á để vận động ủng hộ - Ảnh: REUTERS

Tầm quan trọng của Crimea

Việc chiếm được bán đảo Crimea ở phía nam Ukraine, sáp nhập vào Nga từ năm 2014, sẽ là phần thưởng chiến lược lớn cho Kiev.

Nga từ lâu đã coi Crimea có ý nghĩa quan trọng về mặt quân sự. Tổng thống Nga Vladimir Putin coi Crimea, được nối với Nga bằng cầu Kerch kể từ năm 2018, là một tàu sân bay không thể chìm. Đây là nơi đặt các trung tâm hậu cần, căn cứ không quân và Hạm đội Biển Đen... để thống trị miền nam Ukraine, đóng cửa nguồn xuất khẩu ngũ cốc quan trọng của Kiev.

Bán đảo này cũng cung cấp nguồn nhân lực và trang thiết bị ổn định để đẩy Ukraine hoàn toàn ra khỏi Donbass về phía bắc.

Nga đã đầu tư số tiền khổng lồ vào cơ sở hạ tầng quân sự ở Crimea, và tất cả hiện đang bị đe dọa.

Tờ The Economist dẫn lời chiến lược gia người Anh Lawrence Freedman cho rằng việc tấn công đổ bộ để chiếm Crimea có thể là sai lầm cho Ukraine. Thay vào đó, ông này cho rằng Crimea là điểm yếu của Nga và cách tốt nhất là Ukraine gây áp lực lên khu vực này nhằm đạt được những nhượng bộ trong tương lai.

Ông Nico Lange, cựu cố vấn Bộ Quốc phòng Đức, cũng cho rằng chiến dịch của Ukraine cần sự kết hợp giữa chiến lược quân sự và chính trị.

"Về mặt chính trị, nó là tài sản quan trọng nhất của Nga; nhưng nó cũng rất dễ bị tổn thương", ông Lange nói, cho rằng Kiev cần biến Crimea thành một món nợ thông qua việc đẩy các lực lượng không quân và hải quân Nga ra khỏi miền nam Ukraine và bóp nghẹt vai trò trung tâm hậu cần của khu vực này.

Chiến dịch của Ukraine tại Crimea

Với năng lực hiện tại, Ukraine có thể theo dõi và tấn công bất cứ nơi nào ở Crimea - Ảnh: The Economist

Giới phân tích cho rằng có thể nhìn thấy năng lực tấn công của Ukraine khi không vướng các hạn chế thông qua chiến dịch ở Crimea.

Ông Ben Hodges, cựu chỉ huy lực lượng Mỹ ở châu Âu và là cố vấn cấp cao của NATO về hậu cần, cho rằng với năng lực hiện tại, Ukraine có thể theo dõi bất cứ động thái nào ở Crimea, dễ dàng tấn công bất cứ mục tiêu nào và "đánh sập cầu Kerch khi họ sẵn sàng".

Đến nay, Ukraine đã sử dụng tên lửa hành trình Storm Shadow và SCALP do Anh và Pháp cung cấp, cũng như các máy bay không người lái (drone) tự chế để tấn công các tàu chiến Nga, đặc biệt là các tàu đổ bộ Ropucha lớn được sử dụng làm tàu vận tải quân sự.

Máy bay không người lái và tên lửa của Ukraine đến nay đã loại bỏ gần một nửa Hạm đội Biển Đen đáng gờm của Matxcơva. Phần còn lại của hạm đội này phải dời từ Sevastopol đến cảng Novorossiysk, cách đất liền Nga hơn 300km.

Giờ đây Ukraine có thể kết hợp tên lửa ATACMS và drone để làm suy yếu một cách có hệ thống hệ thống phòng không của Nga ở Crimea, tấn công các căn cứ không quân cũng như các mục tiêu kinh tế và hậu cần quan trọng.

Ukraine cho biết đã sử dụng hơn 100 tên lửa ATACMS được viện trợ, phá hủy hàng loạt thiết bị quân sự của Nga như trực thăng, bệ phóng tên lửa S-400, tàu tuần tra, phà vận tải gần cầu Kerch.

Chiến thuật của Kiev là sử dụng drone làm mồi nhử để xác định vị trí các hệ thống S-400 đắt giá của Nga và sau đó tấn công bằng tên lửa ATACMS.

Ông Lawrence cho rằng việc tập trung làm tê liệt mạng lưới phòng không của Nga cũng có thể là một phần trong quá trình chuẩn bị cho lô máy bay chiến đấu F-16 đầu tiên từ châu Âu giao cho Ukraine.