Dù tự chọn, nhưng phải học tiếng Anh như là một môn thi bắt buộc

Tiếng Anh không còn nằm trong danh sách 2 môn thi bắt buộc, mà học sinh có thể tự chọn cho kỳ thi tốt nghiệp phổ thông bắt đầu từ năm 2025. Nhưng dù tự chọn, học sinh và rộng ra là cả xã hội cũng phải coi tiếng Anh như là một môn thi bắt buộc...

Dù tự chọn, nhưng phải học tiếng Anh như là một môn thi bắt buộc

Tiếng Anh không còn là môn thi bắt buộc trong kỳ thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chính thức công bố phương án thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025. Theo đó, phương án được chốt là 2+2, gồm hai môn bắt buộc là toán và ngữ văn và hai môn tự chọn nằm trong số các môn học lớp 12 của Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Như vậy, tiếng Anh không còn nằm trong danh sách 2 môn thi bắt buộc, mà học sinh có thể tự chọn thi tiếng Anh và một môn khác cho kỳ thi tốt nghiệp phổ thông bắt đầu từ năm 2025.

Trước nhiều ý kiến về phương án 2+2, nhưng tiếng Anh không còn là môn thi bắt buộc, ông Huỳnh Văn Chương, cục trưởng Cục Quản lý chất lượng giáo dục (Bộ Giáo dục và Đào tạo), cho biết Bộ Giáo dục và Đào tạo đã thận trọng nghiên cứu, lấy ý kiến các đối tượng phù hợp gồm giáo viên THPT và cán bộ quản lý cấp trường, sở; chuyên gia, đại diện các ban ngành để đưa ra lựa chọn cuối cùng.

Theo ông Chương, “Phương án này đảm bảo được các nguyên tắc lớn để căn cứ đề xuất phương án, trong đó bám sát chủ trương, nghị quyết của Đảng, Quốc hội, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và chương trình giáo dục phổ thông 2018, kế thừa những kết quả nhiều năm qua về công tác tổ chức kỳ thi tốt nghiệp THPT".

Thực ra bắt buộc hay tự chọn thi môn tiếng Anh là một vấn đề khá hệ trọng đối với học sinh trước mỗi kỳ thi, và lâu dài và rộng hơn có liên quan đến sự phát triển của đất nước, nhất là trong bối cảnh hội nhập với quốc tế ngày càng sâu rộng. Nhiều ý kiến cho rằng, bỏ bắt buộc thi tiếng Anh có thể làm mất đi động lực cho học sinh học ngoại ngữ, làm yếu đi một công cụ để hội nhập. Nhất là khi Đảng ta đã xác định một trong 3 đột phá chiến lược là phát triển nguồn nhân lực nhằm phục vụ cho công cuộc hội nhập mà chúng ta vẫn phải tiếp tục đẩy mạnh vì còn rất nhiều hạn chế.

Có thể nói, cho đến bây giờ khi phổ cập tiếng Anh rồi mà nhiều doanh nghiệp Việt sợ không dám đi ra nước ngoài chỉ vì không biết tiếng Anh. Ngồi chờ doanh nghiệp nước ngoài đến, nhưng họ nói cũng chẳng hiểu gì. Họ vẫn coi bất đồng ngôn ngữ là một trong những rào cản chưa được khắc phục khi kinh doanh tại Việt Nam.

Nhiều ý kiến còn cho rằng, không bắt buộc học sinh thi tiếng Anh là một biểu hiện của sự coi nhẹ tiếng Anh, bỏ đi vai trò của nhà nước trong định hướng phát triển nguồn nhân lực. Trong thời gian qua trong khi nhà nước chưa có điều kiện đầu tư nhiều vào việc dạy tiếng Anh, thì nhờ biện pháp cơ bản là bắt buộc thi tiếng Anh đã khiến mặt bằng tiếng Anh của người Việt tăng lên. Giờ không bắt buộc phải thi thì thầy cô cũng không cần dạy giỏi, học sinh cũng chẳng cần cố gắng học. Ai dám chắc để cho học sinh tự giác học sẽ cho một kết quả như bắt buộc thi tiếng Anh?

Tiếng Anh quan trọng trực tiếp đối với hội nhập và phát triển là điều ai cũng biết. Chính vì vậy phổ cập tiếng Anh là quyết sách ở cấp cao nhất tại nhiều nước. Ông Lý Quang Diệu coi quyết định quan trọng nhất trong đời ông là lấy tiếng Anh làm ngôn ngữ chính của Singapore. Tại Ấn Độ, tiếng Anh là môn bắt buộc trong trường học và là ngôn ngữ hành chính của đất nước. Sinh viên Hàn Quốc học Đại học bằng giáo trình tiếng Anh, đa số các Đại học ở Thái Lan học bằng tiếng Anh. Hầu hết người dân Châu Âu đều nói được tiếng Anh bên cạnh tiếng mẹ đẻ. Hà Lan coi tiếng Anh là vấn đề sống còn của đất nước. Ở Châu Á, chưa thấy nước nào dám coi nhẹ tiếng Anh và những nước nào dùng tiếng Anh trong trường học cũng đều là những nước phát triển. Malaysia sau sai lầm bỏ bê tiếng Anh do chủ nghĩa dân tộc, trẻ con nói tiếng Anh loạc choạc nên đã phải sửa sai. Hiện tại trình độ tiếng Anh của người Việt vẫn còn thua kém các nước Đông Nam Á.

Thiết nghĩ, việc thi cử là một điều cực kỳ hệ trọng đối với bất kỳ nền giáo dục nào và ở Việt Nam cũng vậy. Trong nhiều năm qua, Bộ Giáo dục đã có rất nhiều thay đổi, nhiều cải cách. Việc bắt buộc thi hay không thi môn nào chắc chắn đã được Bộ Giáo dục và Đào tạo cân nhắc, xem xét kỹ lưỡng. Nếu không bắt buộc thi tiếng Anh nữa, thì chúng ta cũng cần phải có giải pháp, chính sách khiến học sinh, phụ huynh, thầy cô dạy tiếng Anh và rộng hơn là cả xã hội phải coi tiếng Anh là một môn học tất yếu, cực kỳ quan trọng, là kỹ năng, công cụ không thể thiếu để bước vào đời, phát triển dài lâu sau này. Bên cạnh đó, chúng ta cũng còn phải có những biện pháp quyết liệt hơn nữa, đầu tư mạnh cho việc đào tạo đội ngũ giáo viên dạy tiếng Anh. Có như vậy, thì việc bắt buộc hay không bắt buộc phải thi môn nào chỉ còn là một sự lựa chọn linh hoạt, phù hợp với năng lực và sở thích của học sinh mà thôi.