Đội ngũ trí thức phải có nhận thức mới, tư duy khoa học gắn giải pháp thiết thực

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn mong muốn các trí thức tiêu biểu sẽ là những tấm gương sáng lan tỏa, truyền cảm hứng trong đơn vị mình, tổ chức mình, trong toàn đội ngũ và xã hội.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Sáng 28/8, tại Hà Nội, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dự Lễ tôn vinh trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2024 do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam tổ chức.

Cùng dự có Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường; lãnh đạo các cơ quan của Quốc hội; lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương và 135 trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn với các nhà trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2024. (Ảnh: Thống Nhất/TTXVN)

Mỗi thắng lợi của cách mạng Việt Nam không thể thiếu đóng góp của trí thức

Phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ: Trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước, cha ông ta luôn quý trọng hiền tài và đội ngũ trí thức, coi hiền tài là nguyên khí quốc gia, nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh, nguyên khí suy thì thế nước yếu. Ngay từ khi mới thành lập nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã nói: "Nước nhà cần phải kiến thiết, kiến thiết cần phải có nhân tài."

Hiến pháp năm 2013 đã hiến định: "Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam do nhân dân làm chủ; tất cả quyền lực Nhà nước thuộc về nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức."

Nghị quyết số 45-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã khẳng định, đội ngũ trí thức là nguồn lực đặc biệt trong phát triển kinh tế tri thức, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế... là nhân tố quan trọng trong nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, nâng tầm trí tuệ và sức mạnh dân tộc, đóng góp to lớn cho sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Chủ tịch Quốc hội đánh giá từ khi ra đời đến nay, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ có nhiều hoạt động phong phú, thiết thực, nỗ lực đổi mới, đa dạng hóa các hình thức tập hợp trí thức; tích cực hưởng ứng các phong trào thi đua yêu nước; thực hiện tư vấn, phản biện xã hội, góp phần xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; tham gia xây dựng pháp luật...

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam đã từng bước thể hiện vai trò là hạt nhân tập hợp đoàn kết, phát huy sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trong nước và nước ngoài, góp phần thúc đẩy phát triển tiềm lực khoa học và công nghệ quốc gia, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế-xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh của đất nước.

Nhiều nhà khoa học đã vinh dự được Đảng và Nhà nước vinh danh là Anh hùng lao động như: Giáo sư Trần Đại Nghĩa, Giáo sư Lương Định Của, Giáo sư Bùi Huy Đáp, Giáo sư, Viện sĩ Vũ Tuyên Hoàng... và nhiều nhà khoa học khác đã được tặng thưởng nhiều huân, huy chương cao quý của Đảng, Nhà nước và quốc tế.

"Đảng, Nhà nước luôn coi trọng, tin tưởng vào đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ. Mỗi thắng lợi của cách mạng Việt Nam không thể thiếu đóng góp của trí thức, đó là sự đóng góp rất quý báu, rất đáng trân trọng và tự hào," Chủ tịch Quốc hội khẳng định.

Thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chủ tịch Quốc hội ghi nhận, đánh giá cao về những nỗ lực cố gắng, kết quả nổi bật đã đạt được của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ; ghi nhận, biểu dương 135 trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu được vinh danh.

Bên cạnh những thành tựu đạt được, Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ: Cơ chế, chính sách chưa khuyến khích, phát huy tối đa tiềm năng, sức sáng tạo của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ; khoa học công nghệ chưa đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn, sự kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Hệ thống tổ chức, bộ máy cán bộ của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam còn có những bất cập, nội dung và phương thức hoạt động chưa có nhiều đổi mới...

Khích lệ các trí thức tiếp tục phấn đấu, sáng tạo

Theo Chủ tịch Quốc hội, toàn cầu hóa giúp khoa học và công nghệ nước ta từng bước hội nhập, giao lưu với nền khoa học công nghệ của quốc tế, tạo thuận lợi cho việc học tập, trao đổi kinh nghiệm, tiếp thu những thành tựu khoa học công nghệ quốc tế phục vụ cho sự phát triển của đất nước; tuy nhiên cũng đặt ra nhiều thách thức mới. Bên cạnh đó là yêu cầu cấp thiết về hành lang pháp lý, thể chế, chính sách, đội ngũ cán bộ làm công tác khoa học và các trung tâm khoa học lớn của nước ta.

"Trong bối cảnh đó đòi hỏi đội ngũ trí thức nước nhà phải có nhận thức mới, tư duy khoa học gắn với những giải pháp thiết thực, hiệu quả để đưa khoa học và công nghệ trở thành động lực phát triển đất nước. Đảng, Nhà nước luôn quan tâm và đặt niềm tin vào đội ngũ trí thức nước nhà; xây dựng đội ngũ trí thức vững mạnh toàn diện và phát triển bền vững là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, của cả hệ thống chính trị và xã hội," Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Chủ tịch Quốc hội tin tưởng, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam với truyền thống đoàn kết, phát huy những kết quả đã đạt được, tiếp tục là hạt nhân tập hợp, đoàn kết, phát huy sức sáng tạo của đông đảo đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ trong nước và nước ngoài, góp phần tích cực tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch, vững mạnh. Cùng với đó, phát huy hơn nữa vai trò là thành viên của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trong giám sát và phản biện xã hội; đẩy mạnh và nâng cao chất lượng các phong trào thi đua yêu nước, góp phần tích cực phát triển kinh tế-xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh, đối ngoại và phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Chủ tịch Quốc hội mong muốn, các trí thức tiêu biểu sẽ là những tấm gương sáng lan tỏa, truyền cảm hứng trong đơn vị mình, tổ chức mình, trong toàn đội ngũ và xã hội, xứng đáng với niềm tin, hy vọng của Đảng, Nhà nước và nhân dân như cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng từng phát biểu, các trí thức của nước nhà là những người làm rạng danh cho đất nước, vẻ vang cho dân tộc.

Tại buổi lễ, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã trao biểu trưng tặng các trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu năm 2024.

Trước đó, phát biểu khai mạc, Tiến sỹ khoa học Phan Xuân Dũng, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam khẳng định, trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự phát triển nhanh chóng của khoa học và công nghệ, quan điểm của Đảng ta về phát triển đất nước là "phải bằng và dựa vào khoa học và công nghệ," "phát triển khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu, giữ vai trò then chốt trong sự nghiệp phát triển kinh tế-xã hội của đất nước."

Việc tổ chức Lễ tôn vinh trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu không chỉ là sự ghi nhận những đóng góp quan trọng của các nhà khoa học mà còn thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước đối với đội ngũ trí thức. Đây là một hoạt động có ý nghĩa lớn, khích lệ trí thức khoa học và công nghệ tiếp tục phấn đấu, sáng tạo và đóng góp vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Lễ tôn vinh trí thức khoa học và công nghệ tiêu biểu được tổ chức định kỳ 2 năm một lần. Năm 2024, có 135 trí thức được lựa chọn tôn vinh, trong đó có 3 Anh hùng Lao động./.