Đề nghị bãi bỏ chứng chỉ chức danh nghề nghiệp giáo viên

Chứng chỉ chức danh nghề nghiệp từng là gánh nặng với giáo viên. Ảnh: Đình Trọng

Vừa qua, nhiều phương tiện thông tin đại chúng phản ánh sự kiện Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) ban hành Thông tư số 08/2023 ngày 14.4.2023 chính thức bỏ chứng chỉ chức danh nghề nghiệp theo hạng cho giáo viên các cấp.

Nhiều người hiểu nhầm là từ nay giáo viên không cần chứng chỉ chức danh nghề nghiệp nữa. Tuy nhiên thực tế vẫn cần chứng chỉ này. Điểm khác biệt là theo quy định trước đây có 3 hạng chức danh nghề nghiệp giáo viên thì cần 3 chứng chỉ, nay theo quy định mới chỉ cần 1 chứng chỉ chung cho tất cả các hạng giáo viên.

Mặc dù quy định mới đã giảm tải rất nhiều cho giáo viên trong việc theo học các lớp bồi dưỡng chức danh nghề nghiệp để được cấp chứng chỉ phục vụ cho mục đích thăng hạng, nhưng nhiều ý kiến cho rằng cần xem xét bãi bỏ loại chứng chỉ này.

Chuyên gia giáo dục Lê Văn Vỵ (Hà Tĩnh) phân tích: “Chứng chỉ chức danh nghề nghiệp giáo viên thực chất là một loại chứng chỉ nghề. Trong hệ thống bằng cấp của Việt Nam, bằng có giá trị cao nhất vì phải đào tạo lâu dài, rồi mới đến chứng chỉ (bồi dưỡng trong thời gian ngắn). Cái gì chưa có bằng mới cần chứng chỉ. Có bằng rồi mà còn yêu cầu chứng chỉ nữa, là trùng lặp, chồng chéo".

Theo chuyên gia này, bằng tốt nghiệp các trường đại học, cao đẳng, trung cấp sư phạm bản chất là bằng nghề giáo viên. Các trường sư phạm đã xây dựng chương trình đào tạo đáp ứng yêu cầu của nghề dạy học theo tiêu chuẩn quốc gia. Người có bằng sư phạm là đủ tư cách làm giáo viên, không cần thêm bất cứ chứng chỉ nghề nghiệp giáo viên nào nữa.

Nhà giáo Trần Thanh Hà (Hà Tĩnh) cho biết: Nội dung chương trình bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp giáo viên cơ bản trùng lặp với nội dung đào tạo của các trường sư phạm.

Cụ thể, chương trình bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp giáo viên trung học phổ thông hạng I (Ban hành theo Quyết định số 2510 ngày 22.7.2016 của Bộ GDĐT) gồm các nội dung: Kiến thức về chính trị, quản lý nhà nước và các kỹ năng chung; Kiến thức, kỹ năng nghề nghiệp chuyên ngành và đạo đức nghề nghiệp; Tìm hiểu thực tế và viết thu hoạch.

Trong đó hầu hết các nội dung liên quan đã có trong chương trình đào tạo ngành sư phạm, ví dụ: Xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; Xu hướng quốc tế và đổi mới giáo dục phổ thông Việt Nam; Xu hướng đổi mới quản lý giáo dục phổ thông và quản trị trường THPT; Đánh giá và kiểm định chất lượng giáo dục trường THPT; Quản lý hoạt động nghiên cứu khoa học sư phạm ứng dụng ở trường THPT...

Một số giáo viên đã tham gia lớp học bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp giáo viên phản ánh thực tế từ việc dạy đến học đều có tính chất đối phó, “cưỡi ngựa xem hoa” với mục đích lấy chứng chỉ chứ không phục vụ việc nâng cao chất lượng dạy học.

Chi phí cho mỗi chứng chỉ chức danh nghề nghiệp giáo viên khoảng 2 triệu đồng, cộng thêm chi phí ăn ở, đi lại...có thể lên đến 3-5 triệu đồng/chứng chỉ, nhân với hàng triệu giáo viên cả nước sẽ có một con số rất lớn.

Ngoài ra, giáo viên còn mất thời gian, ảnh hưởng công việc do phải tham gia các lớp bồi dưỡng để lấy chứng chỉ chức danh nghề nghiệp.

Do đó, nhiều giáo viên đề nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét bãi bỏ yêu cầu chứng chỉ chức danh nghề nghiệp, để tập trung đào tạo, bồi dưỡng các kĩ năng cần thiết cho công việc chuyên môn nghiệp vụ. Cơ quan thẩm quyền cần xây dựng các tiêu chí bổ nhiệm chức danh nghề nghiệp dựa vào kết quả làm việc thực tế chứ không cần chứng chỉ.