Đấu trí sau phán quyết cho ông Trump

Ngày 30-5, bồi thẩm đoàn New York tuyên bố cựu tổng thống Mỹ Donald Trump "có tội" với toàn bộ 34 cáo buộc, trong vụ án giả hồ sơ kinh doanh để che giấu việc chi tiền "bịt miệng" sao khiêu dâm Stormy Daniels.

Trang nhất báo New York Times ngày 31-5 in nổi bật chân dung ông Trump và dòng chữ “Có tội” - Ảnh: Reuters

Việc trở thành cựu tổng thống Mỹ đầu tiên trong lịch sử bị kết tội hình sự chưa đồng nghĩa ông Trump sẽ phải ngồi tù trước ngày bầu cử tổng thống 5-11 nhưng chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến hình ảnh của ông trong mắt cử tri.

Ông Trump khó ngồi tù

Sau khi bồi thẩm đoàn công bố kết luận, thẩm phán Juan Merchan cho biết sẽ tuyên hình phạt với cựu tổng thống vào ngày 11-7. Từ giờ đến đó, ông Trump sẽ chưa bị cơ quan chức năng xem là "tội phạm bị kết án" và nhiều khả năng vẫn sẽ được tự do đi lại và phát biểu.

Đội ngũ pháp lý của ông Trump và bên công tố sẽ có đến ngày 13-6 để nộp đơn kiến nghị. Các bên dự kiến trình bày các lập luận về mức án và nộp các tài liệu khác cho tòa án.

Sau khi thẩm phán tuyên bố hình phạt với ông Trump, cựu tổng thống sẽ có 30 ngày để nộp thông báo kháng cáo. Theo luật bang New York, trừ trường hợp thẩm phán chỉ định ngày cụ thể, ông Trump và các luật sư sẽ có sáu tháng kể từ ngày nộp thông báo trên để hoàn thiện hồ sơ kháng cáo. Sau đó, quá trình xét xử phúc thẩm mới bắt đầu.

Nếu kháng cáo, ông Trump nhiều khả năng sẽ không phải thi hành bất kỳ án phạt nào cho đến khi phiên tòa phúc thẩm kết thúc. Do đó, dù có bị kết án tù sơ thẩm thì viễn cảnh ông Trump phải ngồi trong buồng giam vẫn gần như không thể diễn ra trước ngày bầu cử 5-11.

Với việc bồi thẩm đoàn đã kết tội, lệnh "im lặng" áp dụng với ông Trump cũng không còn. Ngay sau khi rời tòa, cựu tổng thống Mỹ đã chỉ trích kịch liệt hệ thống tư pháp: "Đây là một sự sỉ nhục. Đây là một phiên tòa bất công do một thẩm phán thiên vị và tham nhũng điều hành. Phán quyết thực sự sẽ đến vào ngày 5-11 từ nhân dân và tất cả họ đều hiểu điều gì đã xảy ra".

Giới phân tích đa phần đồng ý rằng ông Trump khó ngồi tù và phán quyết lần này chủ yếu tác động tới tâm lý cử tri trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2024.

Kết quả khảo sát được Đài ABC News công bố hồi tháng 4 cho thấy có 20% người ủng hộ ông Trump cho biết sẽ "cân nhắc lại" lập trường của mình nếu ông Trump bị tuyên có tội. Tuy nhiên, chỉ 4% khẳng định sẽ thôi ủng hộ cựu tổng thống. Thậm chí, ông Trump và Đảng Cộng hòa còn tiếp tục chiến lược lợi dụng các thất bại pháp lý của mình để nhấn mạnh luận điểm Đảng Dân chủ, đi đầu là Tổng thống Joe Biden, đang biến hệ thống tư pháp thành vũ khí chính trị.

Sau phiên tòa, ông Trump cũng khẳng định chính quyền Tổng thống Mỹ Biden đã cố gắng làm tổn thương đối thủ chính trị.

Đảng Dân chủ "im lặng"

Nguồn: New York Times - Dữ liệu: NGỌC ĐỨC

Thực tế, sau khi ông Trump bị tuyên có tội, các nhóm tài trợ bên Đảng Cộng hòa đã đổ thêm tiền vào chiến dịch tranh cử của ông. Với một số người, việc ông Trump bị kết tội sẽ chỉ khiến nhóm cử tri trung thành với ông càng giận dữ và phản đối Đảng Dân chủ.

Bà Debbie Katsanos, cử tri bang New Hampshire, trả lời phỏng vấn Đài CNN: "Tôi không thấy có tội phạm nào ở đây. Chắc chắn không phải mức trọng tội. Tôi thấy tiếc khi phải nói rằng tôi không thể tin tưởng hệ thống tư pháp khi nó bị chính trị lợi dụng".

Dường như nắm được tâm lý này, Đảng Dân chủ đã tỏ ra khá kín tiếng trước sự kiện ông Trump bị kết tội. Đến nay, phát ngôn chính thức duy nhất của Tổng thống Biden là bài đăng kêu gọi gây quỹ trên mạng xã hội X: "Chỉ có một cách để ngăn ông Donald Trump quay lại phòng Bầu dục: tại thùng phiếu".

Tương tự, nhiều thành viên Đảng Dân chủ khác cũng "im lặng". Những tiếng nói quan trọng thường xuyên ủng hộ chiến dịch tranh cử của ông Biden như Thống đốc bang California Gavin Newsom, Thống đốc bang Pennsylvania Josh Shapiro... từ chối bình luận công khai về việc ông Trump bị tuyên có tội.

Nhiều khả năng sự "im lặng" này là do bộ phận tranh cử của ông Biden đã yêu cầu các thành viên Đảng Dân chủ kiềm chế trong việc thể hiện sự vui mừng bản thân và đưa ra các tuyên bố nặng tính đảng phái. Ông Biden không muốn ông Trump và Đảng Cộng hòa có thêm cớ để cáo buộc mình can thiệp vào các vụ án.

Tuy nhiên, đâu đó vẫn xuất hiện một vài tiếng chỉ trích ông Trump từ Đảng Dân chủ. Ông Michael Tyler, người phát ngôn chiến dịch tranh cử của ông Biden, bình luận vào tối 30-5: "Tại New York hôm nay, chúng ta thấy rằng không ai đứng trên luật pháp. Vẫn chỉ có cách duy nhất để ngăn ông Donald Trump vào phòng Bầu dục: tại thùng phiếu. Dù có bị kết án trọng tội hay không, ông Trump vẫn sẽ là ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng hòa".