Dấu hiệu buông lỏng, bảo kê trong khai thác cát trái phép

Lực lượng Công an huyện Châu Thành (tỉnh Bến Tre) bắt quả tang 2 chiếc ghe gỗ đang khai thác cát trên thủy phận xã Phú Đức (huyện Châu Thành). Ảnh: Thành Nhân

Ngày 4.6, theo thông tin từ Bộ Công an, Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường (Bộ Công an) vừa tổ chức hội ý nghiệp vụ nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật trong cấp phép, khai thác, vận chuyển, tập kết bãi kinh doanh khoáng sản làm vật liệu xây dựng, vật liệu san lấp tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).

Thông tin tại đây cho thấy, thời gian qua, Công an các địa phương triển khai nghiêm túc, hiệu quả, kế hoạch và các văn bản chỉ đạo của Bộ Công an, tham mưu cấp ủy, chính quyền chỉ đạo tăng cường công tác quản lý về khoáng sản; phát huy vai trò nòng cốt, chủ động phối hợp tuần tra, kịp thời phát hiện các vụ việc vi phạm, góp phần kiềm chế và làm giảm các hành vi vi phạm pháp luật; xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm ngay tại cơ sở, giảm đáng kể hình thành các “điểm nóng” phức tạp về khai thác khoáng sản trái phép.

Đáng chú ý trong năm 2023 và những tháng đầu năm 2024, Công an các tỉnh, thành ĐBSCL phát hiện 2.636 vụ vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động khoáng sản, khởi tố 36 vụ, xử phạt vi phạm hành chính số tiền hơn 122 tỉ đồng; Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu khởi tố và bắt tạm giam 19 bị can trong vụ án xảy ra tại Công ty Trung Hậu 68; Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường phối hợp với Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động bắt giữ 16 phương tiện đang hoạt động khai thác cát trái phép, vận chuyển cát trái phép trên sông Tiền đoạn qua huyện Cái Bè (khu vực giáp ranh với tỉnh Vĩnh Long và Bến Tre).

Tuy nhiên, theo nhận định của Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường, tội phạm liên quan đến hoạt động khoáng sản làm vật liệu xây dựng vẫn tiềm ẩn và diễn biến phức tạp, mang tính hệ thống. Công tác quy hoạch, cấp phép mỏ cát trên địa bàn khu vực ĐBSCL chưa sát với nhu cầu thị trường gắn với phát triển kinh tế xã hội, chưa giải quyết hài hòa lợi ích kinh tế, đáp ứng nhu cầu vật liệu xây dựng với quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường.

Trong khi đó, vùng ĐBSCL được xác định là địa bàn cung cấp vật liệu xây dựng, vật liệu san lấp cho hầu hết các công trình phía Nam, xuất hiện nhiều điểm nóng về vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác, vận chuyển, kinh doanh khoáng sản.

Tình trạng khai thác khoáng sản có nhiều biểu hiện phức tạp, có dấu hiệu buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm, thậm chí “bảo kê” tiếp tay cho hoạt động khai thác cát trái phép.

Cơ quan chức năng cũng chỉ ra thực tế công tác phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng còn nhiều hạn chế, khó khăn. Việc đấu tranh với hoạt động khai thác cát thường diễn ra ở vùng sông nước nên rất nguy hiểm đến tính mạng của cán bộ, chiến sĩ, thủ đoạn phạm tội ngày càng tinh vi.

Từ thực tế trên, Trung tướng Trần Minh Lệ - Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường - đề nghị Công an các đơn vị, địa phương nhận diện rõ các sai phạm, tội phạm trong hoạt động cấp phép, khai thác, vận chuyển tập kết bến bãi kinh doanh thông thường; các tuyến, địa bàn trọng điểm; phức tạp và phương thức thủ đoạn trong các khâu từ khảo sát, quy hoạch, cấp phép, khai thác, quản lý tiêu thụ, sử dụng nguồn gốc vật liệu có nguồn gốc từ khai thác trái phép; thực hiện tốt công tác phòng ngừa, nắm sát, chắc địa bàn, thu thập, củng cố tài liệu chứng minh và kiên quyết đấu tranh, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.