Đặt tên phường mới sau sáp nhập: Nhiều nơi lấy lại tên cũ theo ý dân

Quận Thanh Khê, Đà Nẵng đã quyết định lấy lại tên gọi của bốn phường cũ để đặt tên đơn vị hành chính mới sau khi sắp xếp, sáp nhập tám phường.

Tượng Mẹ Nhu, biểu trưng quận Thanh Khê, TP Đà Nẵng - Ảnh: X.S.

Nếu quyết lấy lại tên cũ của một trong những xã phường sáp nhập mà chưa chọn được phương án nào thì theo tôi xét tới yếu tố lịch sử đầu tiên. Tên phường nào là địa danh gốc, có lịch sử lâu đời hơn, có tầm ảnh hưởng đến vùng đất hơn thì chọn. Nếu tên phường cũ vừa đảm bảo được yếu tố lịch sử văn hóa, lại vừa có số dân đông hơn thì quá tốt.

Ông Bùi Văn Tiếng (chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Đà Nẵng)

Theo phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã trong giai đoạn 2023 - 2025 ở Đà Nẵng thì quận Thanh Khê có sự biến động lớn khi có tới tám phường sáp nhập thành bốn phường. Đồng thời là quận duy nhất sáp nhập một phần diện tích của quận khác: một phần phường Hòa Minh (quận Liên Chiểu) dự kiến được nhập vào phường Thanh Khê Tây.

Theo phương án trước đây, dự kiến sáp nhập phường Tam Thuận với Xuân Hà lấy tên phường Hà Tam Xuân. Sáp nhập phường Thạc Gián với phường Vĩnh Trung, lấy tên phường Thạc Gián. Sáp nhập phường Tân Chính với Chính Gián, lấy tên phường Tân Chính Gián. Sáp nhập phường Thanh Khê Đông với Hòa Khê, lấy tên phường Thanh Hòa.

Các tên dự kiến mới này khá lạ, tuy nhiên cũng có sự hợp lý nhất định như tên phường Hà Tam Xuân từng là tên gọi khi hợp nhất ba đơn vị Hà Khê, Xuân Đán và Tam Tòa trước đây. Hay tên gọi tên phường Thạc Gián vì yếu tố lịch sử lâu đời, phường Vĩnh Trung từng là một phần của Thạc Gián.

Tuy nhiên triển khai, ban hành đề án sắp xếp quận này đã tiếp thu các ý kiến đóng góp phù hợp với nghị quyết số 35. Trong đó nhấn mạnh nội dung khoản 2 điều 6 "trường hợp nhập các đơn vị hành chính cùng cấp thì khuyến khích việc sử dụng một trong các tên gọi đã có của các đơn vị hành chính trước khi nhập để đặt tên cho đơn vị hành chính hình thành sau khi sắp xếp".

Lãnh đạo UBND quận Thanh Khê cho biết TP lưu ý các địa phương trong quá trình làm đề án cần xét việc sử dụng các tên gọi đã có của các đơn vị hành chính trước khi sắp xếp hoặc tên gọi đã được sử dụng trong lịch sử hình thành, phát triển của địa phương. Đồng thời các phường cũng tổ chức lấy ý kiến cử tri về sắp xếp đơn vị hành chính theo quy định, bảo đảm tiến độ, quy trình.

"Có nhiều phương án liên quan việc đặt tên các phường mới trong quận. Tuy nhiên khi lấy ý kiến từ các chuyên gia, nhà khoa học lịch sử, cộng đồng người dân ở những nơi sáp nhập... thì việc sử dụng lại tên gọi của phường cũ có sự đồng thuận cao" - lãnh đạo quận này cho biết.

Ông Bùi Văn Tiếng - chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Đà Nẵng, nguyên trưởng Ban Tổ chức Thành ủy Đà Nẵng - cho rằng khó có mẫu số chung, đáp án đúng cho việc đặt tên phường mới trên cả nước. Mà các địa phương cần căn cứ vào nhiều yếu tố lịch sử, văn hóa và sự đồng thuận của người dân để đưa ra phương án hợp lý nhất.

Dù có nhiều cách đặt tên đơn vị hành chính mới nhưng chính quyền cần đặc biệt tránh những tên phường mới mất từ tố gốc, những tên ghép "cơ học" gọi lên nghe vô hồn, vô cảm.