Danh nhân Việt từng đốt lá đọc sách, đứng đầu 3 kỳ thi?

12:45 01/02/2025
Người được nhắc đến chính là Nguyễn Khuyến (1835-1909) tên thật Nguyễn Thắng, hiệu là Quế Sơn, tự Miễn Chi. Ông sinh tại quê mẹ ở xã Hoàng Xá, huyện Ý Yên, nay thuộc tỉnh Nam Định, nhưng lớn lên và sống chủ yếu ở quê cha, xã Yên Đổ, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam.

Từ nhỏ, Nguyễn Thắng vốn thông minh và hiếu học. "Tập đọc, một ngày Thắng có thể thuộc đến hai chục trang. Chỉ cần ba ngày là cậu học xong cuốn Tam tự kinh”, sách Kể chuyện danh nhân Việt Nam viết.

Những đêm trăng tỏ, Thắng học dưới ánh trăng. Những buổi trăng lu, lại mang sách ra bờ ao, nghiêng theo ánh phản chiếu mà học. Những tối không trăng, cậu thu lá vàng rụng ở ngôi miếu đầu thôn, mồi lửa đốt lá để lấy ánh sáng đọc sách.

Năm Quý Sửu (1853), biến cố bất ngờ ập xuống gia đình Nguyễn Thắng khi cha bị bệnh qua đời. Cảnh nhà vốn khó khăn, nay lại thêm tiêu điều, xơ xác. Nguyễn Thắng bấy giờ đã trưởng thành, phiêu bạt nay đây mai đó. Ông vừa đèn sách tự học, vừa đi dạy để đỡ đần gia đình.

Theo sách Tấm gương hiếu học, sau khi thi hội lần đầu không đỗ, Nguyễn Thắng ngồi nghĩ về cảnh buồn phiền của cuộc đời mình. Do cảnh nhà túng quẫn, ông phải chạy vạy, lo toan cuộc sống qua ngày nên không có thời gian học tập.

Nghĩ vậy, Nguyễn Thắng viết đi viết lại tên mình và nhận ra chữ Thắng tên mình có chữ “lực”. Chữ “lực nhỏ” gọi là “tiểu lực”. Nỗ lực không cao thì làm sao đỗ đạt? Nguyễn Thắng soát lại trong đầu xem chữ nào có lực lớn và cuối cùng dừng lại ở chữ “Khuyến” và thầm nghĩ đổi tên thành Nguyễn Khuyến, với tinh thần quyết tâm phải nỗ lực học tập cho đến khi đỗ đạt cao mới thôi.

Với sự nỗ lực không mệt mỏi, năm 1864 Nguyễn Khuyến đỗ đầu thi Hương (Giải nguyên) ở trường Nam Định. Năm 1871, ông thi Hội đỗ Hội nguyên và thi Đình đỗ Đình nguyên. Từ đó, người ta gọi ông là Tam nguyên Yên Đổ (người làng Yên Đổ đỗ đầu ba kỳ thi).

Sau khi đỗ đạt, năm 1873 Nguyễn Khuyến được triều đình nhà Nguyễn bổ làm Đốc học, rồi thăng Án sát tại tỉnh Thanh Hoá. Năm 1877, thăng ông làm Bố chính tỉnh Quảng Ngãi. Sang năm sau, Nguyễn Khuyến bị giáng chức và điều về Huế giữ một chức quan nhỏ với nhiệm vụ toản tu Quốc sử quán.

Nguyễn Khuyến là người có phẩm chất tốt đẹp và xem trọng sự trong sạch, cuộc đời làm quan dù ngắn ngủi nhưng nổi tiếng là thanh liêm, chính trực, một lòng gắn bó với nhân dân.

Ông còn được người đời nhớ đến với vai trò nhà thơ, khi sở hữu hơn 800 tác phẩm thơ, văn và câu đối, góp phần làm rạng rỡ truyền thống thơ văn của dân tộc. Nhiều bài thơ tuyệt tác của ông trở thành bất hủ, được đưa vào chương trình giáo dục, được các nhà sưu tầm nghiên cứu quan tâm, tiêu biểu nhất là ba bài thơ tả mùa thu: “Vịnh mùa thu", “Câu cá mùa thu", “Uống rượu mùa thu".

Có thể bạn quan tâm
Cháy 3 nhà gỗ tiền tỷ: Chủ nhà vẫn chưa hết bàng hoàng, mất trắng tài sản

Cháy 3 nhà gỗ tiền tỷ: Chủ nhà vẫn chưa hết bàng hoàng, mất trắng tài sản

07:45 22/08/2025

“Chỉ 30 phút thôi, cháy không còn thứ gì, giờ vợ chồng tôi mất trắng. Đây là những tài sản mà hai vợ chồng tôi tích góp bao năm qua”, chủ nhân 3 căn nhà gỗ bị cháy ở Hà Tĩnh chia sẻ.

Ngày 19-8, khởi công đồng loạt 250 công trình, dự án quy mô trên cả nước

Ngày 19-8, khởi công đồng loạt 250 công trình, dự án quy mô trên cả nước

07:45 22/08/2025

Việc khánh thành đưa vào khai thác các công trình, dự án và triển khai khởi công đồng loạt các công trình có quy mô lớn, góp phần tạo động lực để phát triển kinh tế xã hội của đất nước.

Bữa cơm Công đoàn chăm lo người lao động tại Hưng Yên

Bữa cơm Công đoàn chăm lo người lao động tại Hưng Yên

07:45 22/08/2025

Hưng Yên - Công đoàn Công ty TNHH Một thành viên Khai thác Công trình Thủy lợi Bắc Thái Bình vừa tổ chức bữa cơm ý nghĩa cho đoàn viên,...

Khối quân nhân Nga tới Hà Nội, chuẩn bị cho Lễ diễu binh, diễu hành dịp Quốc khánh

Khối quân nhân Nga tới Hà Nội, chuẩn bị cho Lễ diễu binh, diễu hành dịp Quốc khánh

02:45 22/08/2025

Khối quân nhân Nga đã tới Hà Nội, chuẩn bị cho Lễ diễu binh, diễu hành nhân Kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2.9 của Việt Nam.

Truy tố nhóm đánh ghen nhầm gây thương tích 26% cho người khác

Truy tố nhóm đánh ghen nhầm gây thương tích 26% cho người khác

20:45 21/08/2025

Mở cửa nhà ra nói chuyện, chị H. bất ngờ bị nhóm người lạ mặt dùng dao đâm, dùng bình sứ đánh vào đầu… gây thương tích 26%.

Trộm cắp ở công trình xây dựng, đối tượng ở Hải Phòng bị khởi tố

Trộm cắp ở công trình xây dựng, đối tượng ở Hải Phòng bị khởi tố

20:45 21/08/2025

Hải Phòng - Công an phường Hải An vừa điều tra, làm rõ 2 vụ trộm cắp tài sản xảy ra trên địa bàn.

Thủ tục xin cấp sổ đỏ cho thửa đất 300m2 sử dụng trước 15.10.1993

Thủ tục xin cấp sổ đỏ cho thửa đất 300m2 sử dụng trước 15.10.1993

19:45 21/08/2025

Các thủ tục xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ( sổ đỏ ) được bạn đọc quan tâm.

Những chuyến tàu chật kín người về trung tâm chờ xem tổng hợp luyện diễu binh, diễu hành

Những chuyến tàu chật kín người về trung tâm chờ xem tổng hợp luyện diễu binh, diễu hành

19:45 21/08/2025

Hàng nghìn người dân, du khách di chuyển bằng tàu Cát Linh - Hà Đông về trung tâm Hà Nội để chờ xem tổng hợp luyện diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám, Quốc khánh 2/9 (A80).

Biển Đông khả năng sắp có bão, miền Bắc mưa như trút

Biển Đông khả năng sắp có bão, miền Bắc mưa như trút

18:45 21/08/2025

Tin vùng áp thấp trên khu vực phía Đông Philippines Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia cho biết, hiện nay, một vùng áp thấp hoạt động ở khu vực phía Đông Philippines. Dự báo trong 24-36 giờ tới, vùng áp thấp di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc, mỗi giờ đi được 15-20km, đi vào Biển Đông và khả năng mạnh lên thành áp thấp nhiệt đới. 'Sau khi hình thành, áp thấp nhiệt đới có thể tiếp tục mạnh lên thành bão với xác suất 60–70%, di...

Co loi xay ra
Co loi xay ra
Du học Nhật Bản, Học bổng Nhật Bản, Việc làm tại Nhật Bản, Dịch vụ ở Nhật Bản, Aishin Hà Nội
Du học Nhật Bản
Thông tin du học
Toyota hiace van, commercial van, campervan, toyota hiace van for sale
Toyota hiace van, commercial van, campervan, toyota hiace van for sale
Toyota hiace van for sale
Commercial van for sale
Campervan for sale