Đảng Cộng hòa đoàn kết quanh ông Trump

Trưa 15-7 giờ địa phương, qua nửa đêm ngày 16-7 giờ Việt Nam, Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa (RNC) chính thức khai mạc tại thành phố Milwaukee, bang Wisconsin và kéo dài đến 18-7.

Cảnh sát canh gác khu vực tổ chức Đại hội Đảng Cộng hòa toàn quốc ở Milwaukee, bang Wisconsin ngày 14-7 - Ảnh: Reuters

Theo truyền thống, các đại hội đảng ở Mỹ là cơ hội để Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ bầu chọn ứng viên tổng thống của họ và thể hiện sự đoàn kết với ứng viên, do nội bộ hai đảng thường bị chia rẽ sau các cuộc bầu cử sơ bộ trước đó.

Lạc quan chiến thắng

Vụ ông Trump bị ám sát bất thành ngày 13-7 được xem là "trong cái rủi có cái may". Nội bộ Đảng Cộng hòa đã đoàn kết mạnh mẽ, tập hợp xung quanh ứng cử viên tổng thống Trump sau khi ông bị bắn sượt tai và thoát chết trong gang tấc khi đang tranh cử ở bang Pennsylvania.

Các thành viên Đảng Cộng hòa đẩy mạnh lan truyền hình ảnh cựu tổng thống với nắm đấm giơ lên cao, máu chảy dài trên má và bên trên đầu là lá cờ Mỹ bay phấp phới. Một hình ảnh mang tính biểu tượng đắt giá của đảng chính trị mang tính bảo thủ này trong khi chỉ còn chưa đầy bốn tháng là đến cuộc bầu cử tổng thống Mỹ.

Bất chấp những cáo buộc hình sự đang treo lơ lửng đối với ông Trump, tâm trạng Đảng Cộng hòa tại RNC vẫn đầy niềm hoan hỉ lạc quan về triển vọng chiến thắng của đảng trong cuộc bầu cử sắp tới.

Các đại biểu cũng không tiếc lời khen ngợi dành cho ông Trump như một người sống sót vĩ đại, mặc dù phần nhiều là nhờ may mắn. Về mặt thủ tục, khoảng hơn 2.400 đại biểu của Đảng Cộng hòa từ khắp nước Mỹ sẽ chính thức bỏ phiếu đề cử ông Trump làm ứng cử viên tổng thống của Đảng Cộng hòa vào ngày 15-7 theo giờ Mỹ.

Đảng Cộng hòa đã đề cử ông Trump làm ứng cử viên tổng thống hai lần trước đây. Nhưng vào năm 2016 và thậm chí là năm 2020, ông đã phải đối mặt với những lời chỉ trích trong chính đảng của mình.

Tuy nhiên, lần này thì khác hoàn toàn. Cựu tổng thống Mỹ đã chiếm ưu thế trong các cuộc thăm dò dư luận sau màn tranh luận được coi là tệ hại của đương kim Tổng thống Joe Biden. Và vụ ám sát bất thành ngày 13-7 vừa qua đã khiến những người trong đảng mang đường lối trung dung chỉ trích ông Trump trước đó cũng không phát biểu hay xuất hiện tại RNC.

Mike Pence, cựu phó tổng thống từng là nhân vật chủ chốt tại hai đại hội vừa qua, không có mặt tại RNC. Những người từng là đối thủ của ông Trump trong Đảng Cộng hòa như Nikki Haley, Mitt Romney và Paul Ryan cũng không tham dự. Do đó, đại hội lần này sẽ trở thành màn trình diễn của riêng ông Trump.

Cương lĩnh và phó tướng

Theo lịch trình, ông Trump dự kiến sẽ có bài phát biểu nhận đề cử vào ngày 18-7. Tuy nhiên đây không phải là điều đáng chú ý nhất do tính hiển nhiên của nó mà sự chú ý dồn vào việc thông qua cương lĩnh của đảng cũng như ai sẽ được ông Trump chọn làm ứng cử viên phó tổng thống trong liên danh tranh cử với ông.

Một tuần trước đại hội, RNC đã công bố cương lĩnh được rút gọn vốn được nhiều người xếp vào hàng cực đoan nhất trong lịch sử Mỹ. Cương lĩnh bao gồm các mục tiêu lâu năm của đảng cũng như lặp lại các quan điểm của ông Trump, bao gồm ủng hộ việc trục xuất hàng loạt những người nhập cư không có giấy tờ, có quan điểm cứng rắn chống lại quyền phá thai, và yêu cầu "tính liêm chính trong bầu cử" do ông Trump cho rằng "cuộc bầu cử năm 2020 đã bị đánh cắp".

Cương lĩnh 16 trang này được nhiều chuyên gia đánh giá có chung hệ tư tưởng quan trọng với Dự án 2025, một kế hoạch dài 922 trang từ một tổ chức nghiên cứu mang tính bảo thủ có tên Heritage Foundation. Dự án 2025 vạch ra sự mở rộng đáng kể quyền lực của tổng thống, bao gồm kế hoạch sa thải tới 50.000 nhân viên chính phủ để thay thế họ bằng những người trung thành với Trump nếu ông tái đắc cử vào tháng 11 tới.

Đối với nhiều người Mỹ, Đảng Cộng hòa hiện nay thực sự đã trở thành đảng của ông Trump. Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa và chiến dịch tái tranh cử của Trump đã có các chính sách hợp nhất các hoạt động của hai bên và chỉ giữ lại những người trung thành với ông Trump.

Một mong chờ quan trọng trong RNC lần này là ai sẽ là ứng viên phó tổng thống. Danh sách ứng viên làm phó tướng cho ông Trump hiện tập trung vào ba cái tên sáng giá: Thống đốc bang North Dakota Doug Burgum, Thượng nghị sĩ bang Florida Marco Rubio và Thượng nghị sĩ bang Ohio J.D.Vance. Ông Trump trước đó đã nói rằng "tiêu chí hàng đầu trong việc lựa chọn phó tổng thống phải là một nhà lãnh đạo mạnh mẽ, người sẽ trở thành một tổng thống vĩ đại trong 8 năm sau khi nhiệm kỳ 4 năm tiếp theo của ông kết thúc".

Và nếu ông Trump trung thành với kế hoạch dài hơi như vậy cho Đảng Cộng hòa thì Rubio (53 tuổi) và Vance (39 tuổi) nhiều khả năng được chọn hơn so với Burgum, hiện đã 67 tuổi. Ngày 17-7 sẽ là ngày mà ứng cử viên phó tổng thống phát biểu tại đại hội với chủ đề "Làm cho nước Mỹ hùng mạnh trở lại".

Ông Trump sẽ phát biểu kết thúc RNC vào ngày 18-7 với chủ đề "Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại". Trong lúc chờ xem tương lai nước Mỹ sẽ được vẽ như thế nào qua các phát biểu của ông Trump, nhiều người mong chờ Đại hội Đảng Dân chủ được tổ chức sau đó sẽ có phản ứng đối phó ra sao đối với RNC.