Có phải Nga đang trả đũa Ukraine vì quấy phá đợt bầu cử?

Xâu chuỗi các sự kiện gần đây, có thể thấy vụ tấn công này có liên quan những cảnh báo của Nga.

Lực lượng cứu hộ làm việc tại hiện trường một tòa nhà bị hư hại trong cuộc tấn công tên lửa của Nga ở Kiev vào hôm 21-3 - Ảnh: Reuters

Ngày 22-3, Ukraine cho biết Nga đã thực hiện cuộc tấn công bằng tên lửa và máy bay không người lái lớn nhất từ trước đến nay vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine, nhắm vào đập thủy điện lớn nhất nước này ở Zaporizhzhia và gây mất điện tại một số khu vực của Ukraine. Vụ tấn công diễn ra một ngày sau cuộc tập kích dữ dội của Nga vào thủ đô Kiev.

Kiev bị không kích sau 44 ngày

Báo Kyiv Post dẫn các nguồn tin trong lực lượng tình báo quân đội Ukraine xác nhận gần như tất cả tên lửa mà Nga bắn vào thủ đô Kiev hôm 21-3 đều nhắm vào các cơ sở của Tổng cục Tình báo (HUR) thuộc Bộ Quốc phòng Ukraine. Cuộc tấn công diễn ra vài giờ sau khi Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan có chuyến thăm tại Kiev.

Không quân Ukraine tuyên bố họ đã bắn hạ toàn bộ 31 tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình của Nga. Ít nhất 17 người bị thương ở Kiev và khu vực xung quanh, dường như là do các mảnh vỡ tên lửa rơi xuống. Hơn 25.000 người đã trú ẩn trong các ga tàu điện ngầm của thành phố trong lúc cuộc tấn công diễn ra.

Điều đáng chú ý là thời điểm diễn ra cuộc tấn công này và vị trí Nga tập kích. Đây là lần đầu thủ đô Kiev hứng đòn không kích của Nga trong vòng 44 ngày. Cuộc tấn công diễn ra sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin dọa "trừng phạt" Ukraine vì các lực lượng Ukraine bắn phá lãnh thổ Nga vào thời điểm diễn ra cuộc bầu cử tổng thống mà ông Putin đã chiến thắng áp đảo.

"Để phá hoại quá trình bầu cử và dọa dẫm người dân, ít nhất là ở các khu vực biên giới, chính quyền Ukraine đang cố gắng thực hiện nhiều hành động phạm tội, tấn công vào các khu định cư của dân thường ở Nga. Những cuộc tấn công này của kẻ thù sẽ không tránh khỏi việc bị trừng phạt", ông Putin phát biểu tuần trước.

Do đó, giới quan sát cho rằng cuộc tấn công vào Kiev hôm 21-3 dường như là hành động trả đũa của Nga. Đồng thời đây cũng là lời cảnh báo của Matxcơva gửi tới Ukraine rằng ngay cả thủ đô Kiev - nơi có hệ thống phòng không tốt hơn những khu vực khác - cũng không tránh được chuyện bị "trừng phạt".

Đây là cuộc tấn công tên lửa lớn nhất của Nga nhằm vào Kiev trong nhiều tuần qua. Cuộc tấn công hôm 21-3 diễn ra một ngày sau khi Tổng thống Putin dọa sẽ "đáp trả tương tự" các cuộc tấn công gần đây của Ukraine vào vùng biên giới Belgorod của Nga. Vùng này tiếp tục bị tấn công vào hôm 21-3, khiến 5 người bị thương và gây hư hại cho cơ sở hạ tầng.

Ukraine cần thêm hệ thống phòng không

Sau khi Kiev bị tấn công vào hôm 21-3, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky kêu gọi các đối tác phương Tây gửi thêm hệ thống phòng không để chuyển chúng tới các khu vực khác của nước này, những nơi hứng chịu các cuộc tấn công tên lửa thường xuyên hơn.

Trên Telegram, nhà lãnh đạo Ukraine kêu gọi chấm dứt các cuộc tấn công như vậy thông qua "sự đoàn kết toàn cầu". Ông nhấn mạnh: "Nga không sở hữu những tên lửa có khả năng vượt qua hệ thống phòng không Patriot và các hệ thống hàng đầu thế giới khác".

Thủ đô Kiev là nơi có hệ thống phòng không tốt hơn hầu hết các thành phố và khu vực khác của Ukraine, trong đó có cả các hệ thống phòng không hiện đại do các nước đồng minh phương Tây cung cấp.

Do đó tỉ lệ đánh chặn tên lửa thông thường cao hơn và dễ giáng đòn thất bại cho các cuộc tấn công của Nga vào Kiev so với giai đoạn đầu của cuộc chiến. Nhưng những nơi khác như thành phố cảng Odessa lại dễ bị ảnh hưởng hơn và phải hứng chịu thiệt hại nặng nề do tên lửa Nga.

Theo báo Politico, hiện nay các nhà lãnh đạo Liên minh châu Âu (EU) nhất trí cần cung cấp nhiều tiền hơn để trang bị vũ khí cho Ukraine, nhưng họ lại không thể đạt được sự thống nhất về cách thức thực hiện điều đó. Còn tại Washington, đến giờ Quốc hội Mỹ vẫn chưa phê duyệt gói viện trợ quân sự mới trị giá 60 tỉ USD cho Ukraine, giữa lúc Kiev phải vật lộn với tình trạng thiếu vũ khí.

Tại Brussels (Bỉ) hôm 21-3, các nhà lãnh đạo EU đã đồng ý thúc đẩy Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB) trở nên linh hoạt hơn trong chính sách cho vay đối với các công ty quốc phòng - một chuyện quá rủi ro đối với ngân hàng này.

Tuy nhiên, họ không nhất trí về chuyện thúc đẩy mạnh mẽ châu Âu cấp tiền mua sắm vũ khí cho Ukraine, chẳng hạn thông qua trái phiếu quốc phòng. Khả năng hình thành trái phiếu chung của EU được Pháp, Estonia, Ba Lan và các nước khác ủng hộ, nhưng lại bị các quốc gia như Đức, Hà Lan và Áo phản đối mạnh mẽ.

"Thành thật mà nói, họ chẳng quyết được gì về chuyện tài trợ cho phòng thủ", một quan chức EU bình luận sau hội nghị của các nhà lãnh đạo khối này ở Brussels.