Chính quyền Mỹ lần thứ 2 vượt mặt quốc hội bán vũ khí khẩn cấp cho Israel

Lần thứ hai trong tháng 12-2023, chính quyền Tổng thống Biden bỏ qua sự phê chuẩn của Quốc hội Mỹ để bán vũ khí khẩn cấp cho Israel.

Một khẩu pháo tự hành của quân đội Israel bắn đạn từ một vị trí gần biên giới với Dải Gaza ở miền nam Israel vào ngày 28-12-2023. - Ảnh: AFP

Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 29-12 cho biết Ngoại trưởng Antony Blinken thông báo với quốc hội nước này rằng ông đã đưa ra quyết định khẩn cấp thứ hai liên quan việc bán vũ khí, thiết bị quân sự trị giá 147,5 triệu USD. Đó là các bộ tích điện và hệ thống đánh lửa, cầu chì, cần thiết để chế tạo đạn pháo 155 mm.

Đài CBS News dẫn lời Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết: “Do nhu cầu phòng thủ cấp bách của Israel - trong phạm vi được ủy quyền, Ngoại trưởng thông báo với quốc hội rằng đây là tình trạng khẩn cấp cần phải phê duyệt ngay lập tức việc chuyển giao”.

“Mỹ cam kết đảm bảo an ninh cho Israel và điều này quan trọng đối với lợi ích quốc gia của Mỹ. Do đó, điều tiên quyết là đảm bảo Israel có thể tự vệ trước những mối đe dọa mà nước này phải đối mặt”, tuyên bố nêu rõ.

Quyết định khẩn cấp có nghĩa là việc bán thiết bị quân sự ra nước ngoài sẽ bỏ qua yêu cầu xem xét của Quốc hội.

Những quyết định như vậy rất hiếm nhưng không phải là chưa từng có - khi các chính quyền nhận thấy tính cấp thiết của vấn đề mà không cần chờ sự chấp thuận của các nhà lập pháp.

Ngoại trưởng Blinken đã đưa ra quyết định tương tự vào ngày 9-12 vừa qua, khi phê duyệt việc bán cho Israel gần 14.000 viên đạn xe tăng trị giá hơn 106 triệu USD.

Cả hai động thái đều diễn ra trong bối cảnh yêu cầu của Tổng thống Biden về gói viện trợ gần 106 tỉ USD cho Ukraine, Israel và các nhu cầu an ninh quốc gia khác vẫn bị đình trệ tại Quốc hội.

Việc bỏ qua Quốc hội Mỹ bằng các quyết định khẩn cấp về việc bán vũ khí là một bước bất thường. Động thái tương tự trước đây đã từng vấp phải sự phản đối từ các nhà lập pháp - những người thường đòi hỏi thời gian để cân nhắc việc chuyển giao vũ khí được đề xuất. Trong một số trường hợp, quốc hội có thể ngăn chặn.

Kể từ năm 1979, ít nhất 4 chính quyền Mỹ đã sử dụng quyền phê duyệt khẩn cấp bỏ qua quốc hội. Chính quyền của Tổng thống George H.W. Bush từng sử dụng quyền này trong Chiến tranh vùng Vịnh để nhanh chóng đưa vũ khí đến Saudi Arabia.