Cao tốc chỉ hạn chế 80 km/h quá lãng phí hay còn gọi là 'thấp tốc'

Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng trả lời chất vấn về cao tốc trước Quốc hội. Ảnh: Văn phòng Quốc hội

Chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng trước Quốc hội ngày 6.11, đại biểu Trần Quang Minh đặt vấn đề: “Tại sao nhiều tuyến đường cao tốc hoàn thành, đi vào vận hành khai thác chỉ cho phép tối đa là 80 km/h, như vậy là chưa giảm thiểu tối ưu vận tải và thời gian lưu thông".

Đây cũng là ý kiến của người dân, vì đi cao tốc với vận tốc 80 km/h là không phù hợp, lãng phí. Bởi vì, đầu tư cao tốc là để tăng tốc độ, giảm thời gian lưu thông, tiết kiệm cho người sử dụng và tăng sức cạnh tranh hàng hóa.

Thực tế lái xe trên cao tốc, bị kìm hãm vận tốc 80 km/h là rất "ức chế", như vậy thì thà đi quốc lộ còn hơn, lại đỡ tốn phí.

Xét khía cạnh dịch vụ, cao tốc hạn chế 80 km/h là không sòng phẳng với khách hàng. Lái xe mua dịch vụ cao tốc, trả tiền là để thụ hưởng dịch vụ cao như kỳ vọng, không phải dịch vụ thấp. Lên cao tốc mà chạy tốc độ thấp là dịch vụ thất vọng.

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định: "Bộ đã rà soát tiêu chuẩn và thấy rằng các tuyến 80 km/h có thể nâng lên 90 km/h. Dự kiến đầu năm 2024, chúng tôi sẽ thay đổi tốc độ giới hạn các tuyến cao tốc từ 80 lên 90 km/h".

Được như vậy cũng là quá quý, mong là Bộ trưởng nói được làm được.

Nhưng ngay với tốc độ tối đa 90 km/h, cũng không phải là tốc độ lý tưởng của cao tốc hiện đại, mà phải là 120 km/h, còn các tốc độ thấp hơn tùy thuộc vào từng chặng trên toàn tuyến, về mặt kỹ thuật cần phải giảm tốc độ để đảm bảo an toàn.

Nhưng muốn đạt được tốc độ cao cho đúng với cao tốc, bắt buộc phải giải quyết các hạn chế hiện nay của những tuyến "thấp tốc". Ví dụ, có những cao tốc không có làn dừng xe khẩn cấp, và đây là yếu tố khiến phải hạn chế tốc độ. Nhưng để có thêm một làn đường, câu chuyện sẽ là tiền bạc. Dù ông Bộ trưởng Giao thông Vận tải có muốn cũng ngoài tầm.

Nghèo nên phải tính toán vén khéo, phân kỳ từng giai đoạn để hoàn thiện dần các hạng mục, cho đến khi đạt tiêu chuẩn cao nhất của cao tốc. Tuy nhiên, cần tập trung đầu tư cho các tuyến cao tốc trọng điểm, có nhu cầu vận tải lớn, để phục vụ tốt nhất nhu cầu đi lại của người dân và góp phần phát triển kinh tế.

Không phải làm được bao nhiêu km đường cao tốc, mà là các công trình đó phải đạt chất lượng, hiệu quả. Còn cao tốc nhưng lại lưu thông với vận tốc hạn chế, bị ùn tắc vì không có đường vào ra cao tốc đảm bảo lượng phương tiện lớn như TPHCM - Long Thành, thì đó là sự lãng phí.