Cách UAV Ukraine khiến Nga không thể tiến công

Nga muốn tấn công các cứ điểm của Ukraine, nhưng mỗi khi tập hợp đội hình chuẩn bị xung phong, họ lại bị UAV đối phương tập kích.

Máy bay không người lái (UAV) đang đóng vai trò quan trọng trong xung đột Nga - Ukraine, nơi bên nào có công nghệ vượt trội sẽ giành lợi thế trong các trận đánh. Sau chiến dịch phản công quy mô lớn bất thành của Ukraine cuối năm ngoái, chiến sự đã chuyển sang giai đoạn mới, khi Nga chuyển từ phòng ngự sang tấn công.

Để tấn công, lực lượng Nga phải rời khỏi phòng tuyến kiên cố, lợi thế đã giúp họ vô hiệu hóa các loại khí tài hiện đại của phương Tây trong biên chế quân đội Ukraine. Tuy nhiên, thách thức chờ đón họ là những UAV đang được quân đội Ukraine sử dụng ngày càng phổ biến để phòng thủ.

"Ukraine lúc này dường như đang chiếm thế thượng phong trong cuộc đấu UAV", biên tập viên Vikram Mittal của Forbes nhận định. "Điều này cho phép họ ngăn chặn hiệu quả chiến dịch tấn công mới của lực lượng Nga".

Trong những tuần gần đây, các đơn vị Nga tăng cường nỗ lực tiến công quanh thành phố Kupyansk và làng Krakhmalnoye thuộc tỉnh Kharkov, cùng khu vực xung quanh thành phố Avdeevka của tỉnh Donetsk.

Binh sĩ Ukraine chuẩn bị UAV tự sát để tập kích vị trí Nga ở tỉnh Donetsk ngày 17/1. Ảnh: Reuters

"Tuy nhiên, Nga chỉ thu được lợi ích tối thiểu trong các đợt tấn công này, chủ yếu do không thể tập trung được đội hình", Mittal cho biết. "Bên tấn công phải tập trung lực lượng để đánh vào điểm yếu trên phòng tuyến đối phương. Nga không thể làm được điều đó do bị UAV Ukraine tập kích".

UAV Ukraine nhiều lần tấn công các đơn vị cấp tiểu đoàn hoặc lớn hơn của Nga, kể cả những đội hình ở tuyến sau. Tại tiền tuyến, bất cứ đội hình tiến công quy mô đại đội nào đều có thể dễ dàng trở thành mục tiêu của UAV, buộc Nga phải chia nhỏ lực lượng thành các trung đội được xe tăng, pháo binh yểm trợ.

"Tuy nhiên, do hệ thống chỉ huy và kiểm soát chưa hoàn thiện, các trung đội Nga gặp nhiều hạn chế trong hiệp đồng tác chiến và giảm khả năng tiến công hiệu quả", Mittal đánh giá.

Ukraine có thể thực hiện những vụ tập kích như vậy nhờ vào loại UAV có thể nhắm mục tiêu chính xác hơn vào các đơn vị Nga, trong khi đối phó được hệ thống chống UAV của đối phương.

Quân đội Ukraine trong những tháng qua đã gấp rút tích hợp công nghệ mới vào UAV nội địa. Hai năm trước, họ phụ thuộc rất nhiều vào mẫu Bayraktar TB2 do Thổ Nhĩ Kỳ tự sản xuất, còn hiện tại nước này đã sở hữu nhiều loại UAV hơn trong kho vũ khí, bao gồm các mẫu được viện trợ hoặc mua từ nước ngoài và phương tiện sản xuất trong nước.

Kể từ khi xung đột với Nga bùng phát, số lượng hãng chế tạo UAV của Ukraine tăng từ 7 lên 80. Cách sản xuất UAV của Ukraine hoàn toàn trái ngược với Nga, bên luôn tập trung vào sản xuất loạt, đặc biệt là các loại UAV tự sát.

Theo Mittal, các yêu cầu của dây chuyền sản xuất loạt khiến UAV Nga thiếu tính linh hoạt trong thiết kế, tập trung vào sản lượng thay vì khả năng thích ứng của chúng.

"Sản lượng đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến tiêu hao. Tuy nhiên, công nghệ chống UAV đang phát triển rất nhanh và phương tiện này cần có khả năng thích ứng linh hoạt", Mittal nói.

Binh sĩ Ukraine chuẩn bị cho UAV cất cánh ở tỉnh Kharkov tháng 10/2023. Ảnh: Reuters

Nga chiếm thế thượng phong về chống UAV trong phần lớn cuộc xung đột với Ukraine. Các hệ thống chống UAV của Nga, đặc biệt là tổ hợp tác chiến điện tử, thường tập trung vào lỗ hổng của một mẫu máy bay cụ thể. Điều này khiến Nga gặp nhiều khó khăn khi phải điều chỉnh thiết bị để đối phó các loại UAV có độ linh hoạt cao của Ukraine.

"Dù vậy, Nga có thể sẽ sớm triển khai công nghệ tác chiến điện tử cập nhật với khả năng chống lại hiệu quả phần lớn UAV của Ukraine. Lực lượng Nga khi đó có thể tự do di chuyển và tiến công, bất chấp các công ty Ukraine điều chỉnh UAV của họ để đối phó với hệ thống của đối phương", Mittal nhận định.

Để ngăn chặn kịch bản đó, các công ty Ukraine phải đi trước Nga một bước về công nghệ chống UAV. Họ có thể được hỗ trợ khi Mỹ và các đồng minh đang thúc đẩy sáng kiến giúp tăng cường năng lực phát triển UAV của Ukraine.

Nguyễn Tiến (Theo Forbes, Reuters, AFP)