Cách sơ cứu người bị tai nạn giao thông

Khi gặp người bị tai nạn, cần đảm bảo an toàn cho người sơ cứu và nạn nhân, sau đó yêu cầu trợ giúp và gọi 115, không tự ý di chuyển người bệnh.

Bác sĩ Vũ Đình Hùng, Khoa Cấp cứu và Hồi sức tích cực, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cho biết các chấn thương thường gặp do tai nạn giao thông như chấn thương sọ não, cột sống, ngực, bụng, các vết thương động mạch, gãy xương và tổn thương mô mềm. Những chấn thương này có thể dẫn đến tử vong hoặc di chứng nặng nề cho nạn nhân ngay tại hiện trường do mất máu quá nhiều từ vết thương, vỡ tạng, gãy xương... Nhiều người bị chấn thương sọ não nặng, sốc do đau, suy hô hấp do tắc nghẽn đường thở, chấn thương đường thở hoặc chấn thương ngực gây tràn máu và tràn khí màng phổi.

Sơ cấp cứu đúng cách, đúng trình tự có thể cứu tính mạng nạn nhân, giảm tai biến, di chứng sau này.

Nguyên tắc khi sơ cứu

- Trước khi tiến hành cấp cứu, bạn cần phải quan sát, loại bỏ hoặc tránh các yếu tố nguy hiểm tại hiện trường như cháy, nổ, điện, nước, chất độc, hóa chất... có thể làm nặng thêm tình trạng nạn nhân và gây nguy hiểm cho người sơ cứu.

- Đảm bảo an toàn cho người sơ cứu nạn nhân: Cần chú ý loại bỏ hoặc tránh ngay các mối nguy hiểm từ hiện trường (kể cả nạn nhân) như chất tiết, máu từ vết thương, nguy cơ lây nhiễm bệnh truyền nhiễm như HIV, viêm gan...

- Bạn nên gọi to, yêu cầu sự trợ giúp từ những người khác nữa, vừa là người làm chứng trong các vụ việc nhạy cảm do tai nạn. Gọi cấp cứu 115 để được hỗ trợ.

- Tránh di chuyển nạn nhân khi chưa đánh giá tổn thương, trừ khi có nguy cơ nguy hiểm từ hiện trường. Trường hợp phải di chuyển, bạn cần tránh các động tác làm xoắn vặn, gập cổ, gập người.

Sơ cứu đúng cách giúp người bệnh hạn chế di chứng, tổn thương, phục hồi sớm. Ảnh: Thùy An

Các bước sơ cứu nạn nhân

- Đầu tiên, bạn cần nhận biết nạn nhân có tỉnh không. Nếu bệnh nhân tỉnh, có thể nói được thì đường thở có thể ổn định. Nếu nạn nhân nôn, bạn nghiêng nhẹ đầu họ sang một bên để chất nôn chảy ra ngoài, tránh sặc vào phổi. Nếu nạn nhân không tỉnh, bạn dùng khăn hoặc vải sạch lau đờm dãi, mở miệng kiểm tra dị vật, khai thông đường thở. Giữ nạn nhân ở tư thế cổ ưỡn, nâng hàm.

- Nếu nạn nhân hôn mê, bạn cần kiểm tra xem họ còn thở không. Nạn nhân hôn mê, không thở hoặc thở ngáp tức là bị ngừng tuần hoàn, cần hồi sinh tim phổi. Nên ép tim liên tục cho đến khi nhân viên cấp cứu ngoại viện tới hiện trường. Nếu có nhiều người sơ cứu tại hiện trường thì thay đổi người ép tim mỗi 2 - 3 phút.

Nếu nạn nhân khó thở, hãy nới rộng quần áo, nằm đầu cao. Nếu vết thương ngực có dị vật, không tự ý rút dị vật, chỉ dùng băng sạch quấn quanh chân dị vật.

- Đối với vết thương chảy máu không có dị vật, hãy dùng miếng vải sạch ép vào vị trí vết thương và băng chặt vết thương. Trường hợp vết thương có dị vật, không được rút dị vật ra vì có thể làm cho máu chảy nhiều hơn. Sau đó dùng tay ép chặt mép vết thương, chèn vải hoặc gạc quanh dị vật rồi băng chặt cố định. Lưu ý không băng trùm lên dị vật.

- Nếu nạn nhân bất tỉnh, chú ý cố định cột sống cổ cho nạn nhân bằng cách đặt vật cứng chèn hai bên vai. Kiểm tra vùng đầu, nếu có vết thương hãy băng quanh đầu để cầm máu, chú ý bất động cột sống cổ.

- Nới rộng quần áo kiểm tra toàn thân, chú ý các vị trí thấm máu ở quần áo. Kiểm tra các chi xem có điểm gãy xương không. Vị trí gãy xương là vị trí nhìn thấy chi biến dạng, sưng nề và nạn nhân đau nhiều. Chú ý dùng nẹp cứng để cố định chi bị gãy, cố gắng giữ nguyên tư thế của chi gãy, không tự ý kéo nắn vì xương gãy có thể làm tổn thương thêm mạch máu hoặc các mô mềm xung quanh.

Sơ cấp cứu người bị nạn là trách nhiệm của tất cả mọi người khi tham giao thông. Tuy nhiên, bạn cần đảm bảo cho bản thân được an toàn, tiếp đến là sơ cứu đúng cách, không làm cho tình trạng người bệnh diễn biến nặng hơn.

Thùy An