Cá voi xám ngày càng nhỏ đi, chuyện gì xảy ra?

Kích thước cá voi xám bị giảm dần không chỉ tác động đến tỉ lệ sống sót và khả năng sinh sản của chúng, mà còn ảnh hưởng toàn bộ mạng lưới thức ăn.

Kích thước cá voi xám Thái Bình Dương giảm đi 13% trong 20-30 năm qua - Ảnh: eurekalert.org

Một nghiên cứu tiết lộ rằng kích thước của loài cá voi xám ven biển Thái Bình Dương đã bị giảm đáng kể 13% kể từ năm 2000. Điều này cho thấy tác động của biến đổi khí hậu và các hoạt động của con người đang ảnh hưởng tiêu cực đến các loài động vật có vú ở biển.

Kích thước loài cá voi xám bị giảm dần có thể gây ra những hậu quả đáng kể đến tỉ lệ sống sót và khả năng sinh sản thành công, đồng thời ảnh hưởng đến toàn bộ mạng lưới thức ăn.

Nghiên cứu tập trung vào Nhóm kiếm ăn Bờ biển Thái Bình Dương (PCFG), một tập hợp gồm khoảng 200 con cá voi trong quần thể Đông Bắc Thái Bình Dương (ENP) rộng hơn với khoảng 14.500 con.

Bằng cách phân tích các hình ảnh chụp từ năm 2016-2022 của 130 con cá voi, các nhà nghiên cứu quan sát thấy chiều dài của cá voi xám trưởng thành đã giảm đáng kể, với những con sinh năm 2020 có khả năng đạt chiều dài trưởng thành hoàn toàn khoảng 1m65, ngắn hơn khoảng 13% so với những con sinh năm 2000.

Đáng chú ý, sự suy giảm kích thước đặc biệt rõ rệt ở con cái, vốn đã từng lớn hơn con đực.

Được mệnh danh là "lính gác hệ sinh thái", những con cá voi này sinh sống ở vùng nước nông hơn, ấm hơn và gần bờ hơn so với đồng loại của chúng ở vùng biển Bắc Cực lạnh hơn và sâu hơn. Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng chúng có thân hình, đầu và đuổi nhỏ hơn so với các loài khác.

Ông Kevin Bierlich, trợ lý giáo sư tại Đại học bang Oregon, đồng thời là tác giả nghiên cứu, cho biết những phát hiện này cho thấy hiện tượng thu nhỏ kích thước cơ thể của loài cá voi đang trở nên đáng lo ngại trong vài thập kỷ qua, và có khả năng báo hiệu nguy cơ suy giảm số lượng cá thể.

Ông Enrico Pirotta từ Đại học St. Andrews (Scotland) - cũng là tác giả chính của nghiên cứu, cho biết việc giảm kích thước có thể tác động bất lợi đến tỉ lệ sống sót của cá voi con và khả năng sinh sản thành công của cá voi trưởng thành, do những con nhỏ hơn có thể gặp khó khăn để tích lũy đủ năng lượng dự trữ cho việc di cư và sinh sản trong mùa Đông.

Nghiên cứu cũng xác định mối tương quan giữa xu hướng này và những thay đổi trong chu kỳ nước dâng và nước lặng của đại dương. Nước dâng vận chuyển chất dinh dưỡng từ vùng nước sâu hơn đến vùng nông hơn, trong khi nước lặng, những chất dinh dưỡng này vẫn đọng lại vùng nông hơn, nơi ánh sáng tạo điều kiện cho sinh vật phù du và các loài nhỏ khác mà cá voi ăn phát triển.

Biến đổi khí hậu được biết đến là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chu kỳ của nước, thông qua những thay đổi về mô hình gió và nhiệt độ.

Hơn nữa, tầm vóc nhỏ hơn không chỉ cản trở khả năng phát triển của cá voi, mà còn có thể làm tăng khả năng dễ bị tổn thương trước các mối đe dọa như va chạm với thuyền và vướng vào ngư cụ, gây thêm rủi ro cho sự sống sót của chúng.