Cả làng 'đói' nước, nghi các trang trại heo gây ô nhiễm

Trang trại chưa được cấp phép môi trường nhưng vẫn nuôi heo gây ô nhiễm môi trường.

"Giọt nước" đầu nguồn làng O Gia bị bỏ hoang sau khi 3 trang trại heo xây dựng, xả thải từ trên cao, nghi gây ô nhiễm - Ảnh: H.C.Đ

2 năm trở lại đây, khu vực hệ thống nước tự chảy, là nguồn nước sinh hoạt chung của buôn làng người Jrai ở thung lũng suối đầu làng O Gia (xã Ia Pếch, dân làng gọi là "giọt nước") gần như vắng bóng người. Nguyên do là nguồn nước bị nhiễm chất bẩn, bốc mùi thối nghi do 3 trang trại heo ở trên ngọn đồi cách đó vài trăm mét đổ xuống, gây ô nhiễm.

Nguồn nước bị ô nhiễm

Ông Siu Thôn (57 tuổi, trú làng O Gia) đưa chúng tôi đến thăm "giọt nước" này. Ông Thôn cho hay, "giọt nước" này làng sử dụng từ bao đời nay. Trước đây, mỗi buổi trưa, chiều khi đi làm về người dân thường tụ tập ở "giọt nước" đầu làng để lấy nước đem về uống, giặt áo quần.

"Nhưng giờ nước này bẩn rồi. Nó nhiễm phân heo trên trại heo xả xuống. Người làng giận lắm" - ông Thôn bày tỏ.

Chị Siu Nhe, người trong làng, nghi ngờ 3 trang trại chăn nuôi xả chất thải màu đen xuống khu vực suối.

"Sau những trận mưa lớn, nước ở con suối gần chỗ "giọt nước" trở nên đen kịt, mùi hôi nồng nặc hơn. Từ khi các trang trại heo xây dựng bên trên nguồn nước và phát tán mùi hôi, xả thải gây ô nhiễm thì "giọt nước" không sử dụng được nữa" - chị Siu Nhe cho hay.

Ông Siu Thôn cho biết người dân phải góp tiền lại đào và khoan giếng để có nước sử dụng sau khi nguồn nước chung bị ô nhiễm. "Việc mất "giọt nước" sinh hoạt chung là mất đi nét truyền thống văn hóa của đồng bào" - ông bức xúc,

Trang trại heo phía trên "giọt nước" làng O Gia và hệ thống xả thải - Ảnh: H.C.Đ

Chúng tôi dùng flycam để quan sát thì phát hiện các hố chứa nước thải, phân heo nằm phía trên quả đồi, còn "giọt nước" của buôn làng thì ở ngay phía dưới, cách chưa tới 100m.

Một con mương rộng gần 2m với dòng nước đen kịt. Điểm cuối của con mương đen kịt này là 3 trang trại heo. Đến gần hơn, chúng tôi thấy nước từ hàng rào của khu vực chăn nuôi vẫn còn chảy.

Trang trại heo hoạt động 'chui'?

Trao đổi với chúng tôi, ông Ngô Khôn Tuấn - chủ tịch UBND xã Ia Pếch - cho biết 3 trang trại chăn nuôi nêu trên xây cạnh nhau vào năm 2021, có quy mô hộ gia đình, gồm: ông Ngô Văn Tuấn, Nguyễn Hữu Hạnh và bà Trần Thị Ái Liên.

Ông xác nhận đến nay, cả 3 trang trại này bị người dân phản ứng cho rằng gây ô nhiễm nguồn nước và mùi hôi.

Khi chúng tôi đặt câu hỏi vì sao cấp phép xây dựng trại heo trên nguồn nước ở làng O Gia, ông Tuấn cho biết đã lấy ý kiến của làng, của người dân.

Vị chủ tịch xã cho hay giữa tháng 5-2023, xã kiểm tra phát hiện 3 trang trại này chăn nuôi tổng cộng 2.000 con heo. Có 3 hồ xử lý chất thải chứa phân lỏng có lót bạt nhưng chỉ có 1 hồ che đậy bằng bạt. Các trang trại còn dùng quạt thông gió thổi về phía khu dân cư làng O Gia.

Do đó, UBND xã đã yêu cầu chủ trang trại thực hiện đúng các cam kết bảo vệ môi trường, đồng thời thực hiện thêm các biện pháp che đậy toàn bộ các hồ chứa phân, dùng các vật liệu che các quạt thông gió, trồng thêm cây phân tán để tránh việc rò rỉ chất thải và phát tán mùi hôi ra môi trường xung quanh.

Vị trí mương xả thải từ khu vực trại heo đến "giọt nước" làng O Gia. Ảnh: H.C.Đ

Tuy nhiên, ông Đỗ Văn Đông - phó chủ tịch UBND huyện Ia Grai - cho biết cả 3 trang trại heo đều chưa được phép chăn nuôi do chưa hoàn thiện thủ tục giấy phép về môi trường trong chăn nuôi nhưng chủ 3 trang trại vẫn triển khai chăn nuôi làm ảnh hưởng đến môi trường.

Theo ông, tất cả các hoạt động chăn nuôi đều phải thực hiện đúng quy định, đặt biệt là phải thực hiện nghiêm ngặt yêu cầu đảm bảo về môi trường.

Vị phó chủ tịch UBND huyện Ia Grai cho hay sẽ chỉ đạo kiểm tra vi phạm cũng như mức độ gây ô nhiễm nếu có của 3 trang trại chăn nuôi nêu trên để xử lý theo quy định, đảm bảo nguồn nước sinh hoạt cho người dân làng O Gia.