Cá chết trắng, san hô gãy đổ ở biển Khánh Hòa: Do nổ mìn hay do cá từ lưới tuột ra?

Nhiều nhân chứng và clip trên mạng xã hội tố việc dùng mìn khai thác hải sản, gây cá chết hàng loạt và phá hủy san hô ở biển Khánh Hòa, cơ quan chức năng đang xác minh.

Báo điện tử Tiền Phong Cá chết trắng tại khu vực biển Hòn Bạc. 1

Xuất hiện clip nổ mìn bắt cá

Khu vực biển Hòn Bạc (vịnh Nha Phu, tỉnh Khánh Hòa) vừa qua xuất hiện nhiều thông tin và clip ghi cảnh nổ mìn để đánh bắt hải sản, khiến cá chết trắng và một số rạn san hô bị gãy đổ. Nhiều người đi câu, hướng dẫn viên lặn biển cho biết, họ thường nghe thấy tiếng nổ và gặp những người nghi nổ mìn trên mặt nước.

Anh T.N. (trú phường Ninh Hòa) cho biết vào giữa tháng 7/2025, khi đi câu ở khu vực Hòn Nọc, phường Nam Nha Trang, anh phát hiện một người bơi trên mặt biển rồi ném một vật thể xuống nước. “Chỉ một lát sau là một tiếng nổ lớn, nước bắn tung tóe,” anh kể.

Anh N. nghi vật thể người này ném là mìn. Theo anh, những người này thường bơi lướt trên mặt, đeo kính nhìn xuống đáy, khi thấy đàn cá họ ném vật nổ xuống; sức mạnh và sóng xung kích của vụ nổ khiến các sinh vật xung quanh chết ngay, trong khi người trên mặt nước không bị ảnh hưởng. Sau vụ nổ, họ lặn xuống để vớt cá đã chết lên. Toàn bộ quá trình được anh N. quay lại bằng điện thoại và gửi cho bạn bè; sau đó đoạn clip được đăng lên Tiktok và lan truyền nhanh.

Tương tự, anh N.Đ. (hướng dẫn viên lặn biển) cho biết, vào đầu tháng 9/2025, khi đang hướng dẫn một du khách lặn tại biển Nha Trang, anh bất ngờ nghe một tiếng nổ lớn dưới nước khiến cả hai giật mình.

“Mọi thứ vẫn đang chill cho tới khi âm thanh đó vang lên, đây là một trong số ít lần mình đang tác nghiệp và quay lại được, cảm giác lúc đó tim vừa đập nhanh vừa lo lắng cho người chị đi cùng mình, theo mình quan sát thì nó đến từ rất xa, không biết nếu ở gần thì mình sẽ bị ảnh hưởng thế nào, cầu nguyện cho những chuyện như thế này không bao giờ tiếp diễn”, anh viết kèm clip trên Facebook.

Phóng viên theo chân một nhóm lặn tại Hòn Bạc để tìm hiểu thực trạng. Anh Q.V. (huấn luyện viên) cho biết: “Sau vụ cá chết trắng, lực lượng chức năng tăng cường tuần tra nên các đối tượng hoạt động ít hơn”.

Theo anh V., tiếng nổ mìn là điều mà người đi lặn luôn sợ bởi dù cách xa nhưng tiếng nổ và sóng xung kích dưới nước lan truyền rất mạnh khiến cơ thể bị ép lại, rất nguy hiểm. “San hô tại Hòn Bạc đang có dấu hiệu suy giảm. Đây là hành vi hủy diệt môi trường”, anh bức xúc.

Cần lấy mẫu để xác định nguyên nhân

Ông Nguyễn Văn Nhuận - Phó Viện trưởng Viện Nuôi trồng Thủy sản, Trường Đại học Nha Trang cảnh báo, việc đánh bắt bằng chất nổ để lại hậu quả lâu dài cho nguồn lợi thủy sản.

Ông Nhuận cho rằng để xác định chính xác nguyên nhân cá chết cần mổ xẻ, giải phẫu và phân tích nội tạng cá, nhằm làm rõ cá chết do sức ép vụ nổ hay do nguyên nhân khác (nhiễm độc, bị mắc lưới...).

"Khi mìn nổ, áp lực lớn trong nước khiến các loài sinh vật chết ngay lập tức và hầu hết rạn san hô xung quanh có thể bị gãy; về lâu dài, hệ sinh thái sẽ bị phá vỡ nếu không có nguồn lợi bổ sung", ông Nhuận cho hay.

Trước đó, trong một báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường Khánh Hòa về tình trạng cá chết trắng, san hô gãy đổ ở khu vực biển Hòn Bạc cho biết, qua công tác phối hợp, các thành viên trong đoàn và tổ cộng đồng, ngư dân hoạt động nghề cá nhận định khả năng các tàu cá hoạt động nghề lưới vây rút đêm tầng nổi, khai thác các loài cá tầng nổi như: cá trích, cá ngân, cá mòi, cá bạc má... thu hoạch với khối lượng lớn, trong quá trình thu lưới một lượng cá bị rơi ra ngoài do mắc vướng, tạo ra hiện tượng vết loang cá chết trên các nền rạn.

Đơn vị này cũng cho biết, sau khi đi kiểm tra, đoàn công tác chưa xác định được dấu hiệu khai thác thủy sản bằng phương pháp hủy diệt chất nổ.

"Trong quá trình tuần tra trên các vùng biển, đoàn công tác bắt gặp ngư dân khai thác đánh bắt bằng các nghề lưới vây, lưới rê, lồng bẫy mực... Việc khai thác đánh bắt bằng chất nổ trong thời gian qua các lực lượng chức năng chưa phát hiện trường hợp nào", báo cáo nêu.

Ông Nguyễn Trọng Chánh - Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Khánh Hòa cho biết, báo cáo trên chỉ là thông tin ban đầu sau khi đoàn kiểm tra đi nắm tình hình, khảo sát của ngư dân, còn việc tìm ra nguyên nhân chính xác của sự việc hiện các cơ quan chức năng vẫn đang vào cuộc xác minh, sau khi có báo cáo chính thức sẽ có phản hồi.

Về việc lấy mẫu cá chết để phân tích nguyên nhân, theo ông Chánh do biển cả rộng mênh mông, lại ở đáy biển nên không rõ địa điểm cụ thể để lấy mẫu phân tích. "Chúng tôi cùng với các cơ quan chức năng khác đang phối hợp để sớm tìm ra nguyên nhân chính xác. Hiện cũng đã xác minh và làm việc với một số người có liên quan. Việc này cần có thời gian", ông Chánh nói.