Bộ Y tế cảnh báo nguy cơ lây cúm gia cầm sang người

Việt Nam phát hiện ca tử vong do cúm gia cầm sau hơn 8 năm không ghi nhận, trong khi dịch cúm vẫn rải rác trên đàn gia cầm ở nhiều địa phương, tiềm ẩn nguy cơ nhiễm sang người.

Thông tin được Thứ trưởng Y tế Nguyễn Thị Liên Hương cho biết tại Hội nghị trực tuyến liên ngành tăng cường công tác phòng, chống các bệnh lây truyền từ động vật sang người năm 2024, do Bộ Y tế phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, tổ chức ngày 27/3. Hội nghị được tổ chức trong bối cảnh xuất hiện cúm gia cầm trên người và bệnh dại gia tăng.

"Dịch bệnh đầu năm nay đang diễn biến phức tạp, nhất là một số bệnh lây truyền từ động vật sang người như bệnh dại, cúm A/H5N1, gây ảnh hưởng sức khỏe", Thứ trưởng nói, thêm rằng 75% các dịch bệnh nguy hiểm và mới nổi là các bệnh lây truyền từ động vật sang người hoặc có nguồn gốc gene từ bệnh của động vật.

Ông Hoàng Minh Đức, Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế), cho biết dịch cúm A/H5N1 ghi nhận lần đầu vào năm 2003, Việt Nam là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất trên thế giới. Có nhiều làn sóng dịch, cao điểm nhất là năm 2004-2009 ghi nhận 112 trường hợp, trong đó 57 ca tử vong.

Đến tháng 10/2022, nước ta ghi nhận trường hợp cúm A/H5 đầu tiên trên người sau 8 năm. Đặc biệt, tháng 3, Việt Nam ghi nhận ca tử vong do cúm A/H5N1 đầu tiên trong năm nay tại Khánh Hòa. Tích lũy đến nay, Việt Nam phát hiện 129 ca bệnh và 65 ca tử vong (chiếm khoảng 50%).

Nhiều ổ dịch cúm A/H5N1 trên gia cầm cũng được phát hiện trong ba tháng đầu năm, theo đại diện Cục Thú y, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn. Giới chức buộc phải tiêu hủy gần 9.000 con gia cầm (tăng 25% so với cùng kỳ năm 2023).

Thứ trưởng Y tế Nguyễn Thị Liên Hương phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Bộ Y tế

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến nhấn mạnh Việt Nam có quy mô đàn gia súc, gia cầm lớn. "Thời tiết diễn biến thất thường, nước ta lại có đường biên giới dài, hoạt động giao lưu thương mại và thói quen giết mổ nhỏ lẻ... là những yếu tố khiến nguy cơ dịch bệnh bùng phát", ông Tiến cho hay.

Riêng với bệnh dại, Thứ trưởng Tiến nêu tỷ lệ tiêm vaccine phòng dại cho chó, mèo chỉ đạt khoảng 30%. Mặt khác, vật nuôi khi ra đường cơ bản không đeo rọ mõm. Hệ lụy là trong 3 tháng đầu năm, cả nước ghi nhận 27 ca tử vong do bệnh dại (tăng 16 ca so với cùng kỳ năm 2023). 16/63 tỉnh có ca bệnh dại trên người, trong đó miền Trung ghi nhận số ca bệnh dại tăng đột biến với 9 người.

Ông Đức cho biết thêm, 100% số ca tử vong bệnh dại do không tiêm vaccine, tiêm muộn hoặc không đúng chỉ định. Nguyên nhân là chủ quan của người dân; không hiểu biết về bệnh dại; trẻ nhỏ bị động vật cắn đã không nói với gia đình...

"Bệnh dại cũng gây ra thiệt hại lớn về kinh tế. Cụ thể, tiêu tốn khoảng 800 tỷ/năm chỉ riêng cho vaccine và huyết thanh kháng dại cho người (chưa bao gồm gánh nặng chi phí điều trị vết thương và chi phí gián tiếp khác)", ông Đức nói.

Để phòng ngừa bệnh bắt nguồn từ động vật, các chuyên gia kêu gọi cần sự phối hợp của chính quyền các cấp và người dân, không không thể chỉ dựa vào nỗ lực đơn lẻ của ngành y tế hoặc thú y.

Lê Nga