Bộ Tài nguyên - Môi trường đồng ý cải tạo moong than đầu tiên giữa Hạ Long thành hồ nước ngọt

Mỏ than khai thác lộ thiên 917 của Công ty than Hòn Gai chính thức kết thúc hoạt động vào 31.12.2022. Sau một quá trình khai thác, hiện trường để lại là một moong than “khủng” – sâu khoảng 160m, rộng hàng chục ha.

Tỉnh Quảng Ninh và Tập đoàn Than – Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã thống nhất và xin ý kiến các bộ, ngành liên quan giữ lại moong than này để cải tạo thành hồ chứa nước ngọt.

Khu vực phần đáy moong than 917. Ảnh: Nguyễn Hùng

Trao đổi với Lao Động, đại diện Công ty than Hòn Gai hôm nay (26.2) cho biết, ngày 24.2.2023, Bộ TNMT đã cấp Giấy phép môi trường cho Công ty than Hòn Gai, trong đó đồng ý, sau khi kết thúc khai thác, sẽ tiến hành cải tạo moong khai trường 917 thành hồ chứa nước ngọt.

Cụ thể, sẽ tiến hành cải tạo, phục hồi môi trường với tổng diện tích 90,62 ha. Trong đó, đối với khu vực moong khai thác: sẽ tiến hành cải tạo moong khai trường thành hồ chứa nước; xây dựng cống lưu thông thoát nước ra biển.

Đối với khu vực khai thác: sẽ cải tạo sườn tầng, tạo bờ đai an toàn phía tây khai trường bảo vệ tuyến tỉnh lộ 337; xây dựng tuyến hàng rào dây thép gai, biển cảnh báo nguy hiểm và đê chắn xung quanh moong khai trường; san gạt và trồng cây keo lai xen phi lao với mật độ 5.000 cây/ha xung quanh moong khai thác và 5.000 cây/ha cải tạo cảnh quan phần địa hình từ mức thoát nước tự chảy trở lên và phía tiếp giáp đường tỉnh lộ 337.

Moong than 917 ước tính có dung tích khoảng 20 triệu m3. Ảnh: Nguyễn Hùng

Như Lao Động đã thông tin, để hoàn nguyên (san lấp) một moong moong 917 của Công ty than Hòn Gai cần khoảng 1.000 tỉ đồng. Chưa kể, để có nguyên vật liệu san lấp (khoảng 30 triệu tấn) thì sẽ phải đào xúc đất đá ở các bãi thải mỏ gần đó – vốn đã ổn định về mặt địa chất, thậm chỉ được phủ cây xanh. Việc này vừa tốn kém vừa gây ra những hệ lụy khác về môi trường, cảnh quan…

Trong khi đó, kinh phí để cải tạo moong than 917 thành hồ nước ngọt, theo ước tính chỉ vài trăm tỉ đồng.

Vì thế, việc cải tạo moong than hồ chứa nước ngọt, thay vì phải hoàn nguyên, vừa tiết kiệm cho ngành than một nguồn kinh phí rất lớn, vừa giúp Quảng Ninh có thêm một hồ nước ngọt cỡ lớn ngay trung tâm Hạ Long.

Trên thực tế, không dễ gì có được một hồ sâu và rộng như moong than 917, trong khi đó, cho đến nay, riêng tại các xã, phường thuộc TP.Hạ Long cũ (khi chưa sáp nhập với Hoành Bồ) chưa có hồ nước ngọt. Ước tính, moong than này sau khi cải tạo thành hồ có thể đạt dung tích khoảng 20 triệu m3.

Theo đại diện Công ty Môi trường – TKV, qua khảo sát, đối với vùng Hòn Gai, hiện nay Công ty đang vận hành 6 trạm xử lý nước thải mỏ với tổng công suất xử lý 29,473 m3, thực tế năm 2021 đã xử lý trên 31,9 triệu m3. Như vậy, với dự kiến hồ chứa nước ngọt dung tích 20 triệu m3 là hoàn toàn đáp ứng được.

Cùng với đó, Công ty sẽ xây dựng hệ thống dẫn nước, thu toàn bộ nước bề mặt, các hồ sơ cấp, trung cấp, đáp ứng cho hồ chứa nước công suất 20 triệu m3/năm và nghiên cứu triển khai tái chế nước thải mỏ phục vụ sản xuất và sinh hoạt.

Như vậy, đây là moong than đầu tiên của ngành than ở Quảng Ninh được chấp thuận cải tạo để làm hồ nước ngọt, mở ra những cơ hội mới cho nhiều moong than khác sau khi kết thúc khai thác.

Việc không san lấp các moong than, mà cải tạo để làm hồ nước ngọt cũng nằm trong chủ trương về “kinh tế tuần hoàn” được được tỉnh Quảng Ninh và TKV bàn và thống nhất cao. Trong đó, ngoài biến các moong than thành hồ nước ngọt thì sẽ tiếp tục sử dụng đất đá thải mỏ để san lấp mặt bằng các dự án.