Bầu cử Mỹ: Chờ màn tái đấu Trump - Biden

Ngày bầu cử sơ bộ 'Siêu thứ ba' 5-3 ở Mỹ kết thúc với chiến thắng áp đảo của ông Donald Trump và đương kim Tổng thống Joe Biden.

Tổng thống Joe Biden (trái) và cựu tổng thống Donald Trump - Ảnh: NBC NEWS

Theo đánh giá của báo chí Mỹ và truyền thông quốc tế về bầu cử Mỹ sắp tới, ông Trump và ông Biden nhiều khả năng sẽ chính thức đạt đủ số phiếu đại biểu để giành quyền đề cử vào ngày 19-3 tới.

Ngày "siêu thứ ba" ở Mỹ vì vậy đóng vai trò là sàn đấu giả định, phản ánh lợi thế cũng như các vấn đề hai ứng viên này đối mặt trước ngày bầu cử chính thức cuối năm nay.

Ông Trump: ứng viên "đương nhiệm"

Trong 15 tiểu bang và một vùng lãnh thổ tổ chức bầu cử bên Đảng Cộng hòa vừa qua, ông Trump chỉ thua đối thủ Nikki Haley ở bang Vermont. Sự ủng hộ của nội bộ đảng dành cho ông Trump tiếp tục được thể hiện mạnh mẽ.

Vấn đề lớn nhất của ông nếu gặp lại ông Biden, ngoài chuyện kiện tụng ở tòa án liên bang, vẫn nằm ở việc thu hút nhóm cử tri có bằng đại học, ôn hòa hơn và không phải da trắng.

Loạt bầu cử "siêu thứ ba" vừa qua tiết lộ điểm yếu của ông Trump, nhưng giới quan sát nhìn nhận ông Trump đã tạo ra những khác biệt đáng chú ý so với chính ông năm 2020, và cũng đã khắc phục các điểm yếu này.

Reuters lấy ví dụ tại bang Virginia. Đây là nơi bà Haley có sự ủng hộ mạnh mẽ của cử tri độc lập, ôn hòa, trẻ tuổi và có bằng cấp, nhưng ông Trump vẫn có thể thắng với cách biệt khoảng 30 điểm. Tương tự ở North Carolina, ông Trump trội hơn bà Haley về sự ủng hộ của cử tri độc lập (54 - 40%) và có bằng đại học (56 - 41%).

Về thái độ ôn hòa, trong số những người tự nhận mình không thuộc phe cực hữu của phong trào "Make America Great Again" ở North Carolina, ông Trump vẫn trội hơn (51 - 45%). Đối với nhóm cử tri này ở California, ông Trump còn thắng đậm hơn nữa (60 - 36%).

Chuyên gia khảo sát bên Đảng Cộng hòa Whit Ayres cho rằng các cuộc bầu cử sơ bộ vừa qua cho thấy cử tri Cộng hòa đang xem ông Trump như "một tổng thống đương nhiệm".

Theo ông Chris Wilson, người khảo sát cho Ủy ban hoạt động chính trị (PAC) ủng hộ ứng viên Ron DeSantis năm nay, cũng nhận xét việc ông Trump dẫn đầu bắt nguồn từ "nhận thức của đại bộ phận cử tri bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa xem ông Trump là ứng viên đương nhiệm". Theo ông, không ứng viên nào khác tìm thấy thông điệp khiến họ nghĩ rằng mình nên hạ bệ "người đương nhiệm".

Rắc rối chờ ông Biden

Hiếm khi một tổng thống đương nhiệm thất bại ở bầu cử sơ bộ và không giành quyền đề cử. Đó có thể là lý do lớn nhất giải thích việc đương kim Tổng thống Biden "một mình một ngựa" bên Đảng Dân chủ, mặc dù những vấn đề ông đang đối mặt không ít hơn đối thủ tiềm năng Donald Trump.

Hôm 5-3, ông Biden chỉ gặp thất bại nho nhỏ trước ứng viên vô danh Jason Palmer tại vùng lãnh thổ Samoa thuộc Mỹ. Nhưng "đối thủ" lớn nhất của ông lại xuất hiện dưới một số cái tên khác nhau: Uncommitted (không cam kết) hoặc No Preference (Không lựa chọn). Đây thực tế là phong trào không bỏ phiếu để phản đối ông Biden trong vấn đề Israel.

Hồi tháng 2, hơn 100.000 cử tri bầu cử sơ bộ của Đảng Dân chủ ở Michigan lại bỏ phiếu "không cam kết" nhằm phản ứng với việc chính quyền ông Biden ủng hộ Israel trong vấn đề Palestine. Dù chuyện này không ảnh hưởng lớn tới khả năng được đề cử của ông Biden, nhưng cuộc xung đột Israel - Hamas vẫn được đánh giá sẽ là trở ngại lớn cho Tổng thống Mỹ nếu tái đấu với ông Trump.

Phe ông Trump vì vậy cũng sẽ cố gắng tấn công vào những gì nhà lãnh đạo đương nhiệm Biden đang thiếu sót, và nêu bật một hình ảnh từ thời ông Trump còn ở Nhà Trắng: kinh tế tốt và không chiến tranh.

Ngoài ra, ông Biden cũng phải lưu ý tới sự tiến bộ của ông Trump đối với cử tri ngoài da trắng. Trở lại California, đáng chú ý ông Trump đã thắng bà Haley áp đảo với nhóm cử tri này, đa số là người nói tiếng Tây Ban Nha (72 - 23%). California là bang đa dạng nhất kỳ bầu cử sơ bộ của Đảng Cộng hòa năm nay với 36% người nói mình "không phải da trắng".

Trong khi đó, cộng đồng nói tiếng Tây Ban Nha và không da trắng lại là nòng cốt bên Đảng Dân chủ. Hiện ông Trump còn kém ông Biden ở nhóm cử tri này với 10 điểm cách biệt (27% so với 37%). Nhưng đáng chú ý, khi ông Biden thắng ông Trump năm 2020, cách biệt này là 20 điểm.

Truyền thông Mỹ hiểu rằng hiện nay ông Biden vẫn sẽ lựa chọn công thức cũ để đánh bại ông Trump, với thông điệp có thể là cốt lõi trong các phát biểu sắp tới, như cách ông nói trong tuyên bố mới nhất: "Kết quả tối nay để lại cho người Mỹ một sự lựa chọn rõ ràng: Liệu chúng ta sẽ tiếp tục tiến lên, hay chúng ta sẽ để Donald Trump kéo lại vào hỗn loạn, chia rẽ và bóng tối - vốn là những điều thuộc về thời gian ông ta nắm quyền?".