Băn khoăn việc xây trại giam riêng cho người chưa thành niên

Tiếp tục hội nghị đại biểu Quốc hội (ĐBQH) hoạt động chuyên trách, ngày 27.8, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, các ĐBQH đã cho ý kiến về dự thảo Luật Tư pháp người chưa thành niên.

Đối với việc bảo đảm thi hành án phạt tù, khoản 3, Điều 19 dự thảo luật quy định: Người chưa thành niên chấp hành án phạt tù tại trại giam riêng hoặc phân trại dành riêng cho người chưa thành niên trong trại giam.

Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: Hồ Long

Theo đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Đoàn Hải Dương), việc giam giữ riêng người chưa thành niên chấp hành án phạt tù là cần thiết, nhất quán với quy định pháp luật có liên quan trong hệ thống pháp luật hiện nay.

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, cần xem xét, tính toán đến nguồn lực thực hiện, tránh trường hợp trong một số lĩnh vực dù đã quy định về điều kiện cơ sở vật chất, nhưng trên thực tế hệ thống cơ sở vật chất không được bảo đảm, gây khó khăn cho các cơ quan trong quá trình thực hiện nhiệm vụ.

Đại biểu cũng đề nghị bổ sung quy định ưu tiên cho người chưa thành niên chấp hành án phạt tù tại cơ sở giam giữ gần gia đình, gần nơi cư trú.

Quy định này thể hiện tính nhân văn, tạo điều kiện cho gia đình thăm nom, gặp gỡ, động viên người chưa thành niên phạm tội, góp phần cải thiện tâm lý của người chưa thành niên theo hướng tích cực.

ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) cho rằng, dự thảo Luật đã quy định về xử lý chuyển hướng, theo đó nhiều trẻ em phạm tội sẽ chuyển hướng không phải ở trong trại giam mà ở trường giáo dưỡng hoặc ở cộng đồng.

"Cho nên, số lượng ở trong trại giam không còn nhiều; nếu xây dựng một trại giam riêng cho người chưa thành niên chấp hành án phạt tù là không cần thiết và tốn kém" - đại biểu Hòa nêu ý kiến.

Trong điều kiện hiện nay, đại biểu Phạm Văn Hòa đề nghị, có thể cân nhắc xem xét, xây dựng một khu riêng cho người chưa thành niên chấp hành án phạt tù trong khuôn viên của các trại giam sẽ hợp lý hơn.

Ở góc độ khác, đại biểu Nguyễn Công Long - Ủy viên Thường trực Ủy ban Tư pháp - nhấn mạnh, đây là dự án luật khó, có tác động lớn tới xã hội, có chính sách thay đổi rất lớn với đối tượng cũng rất đặc biệt nên cần thận trọng, xem xét kỹ, nhất là những ý kiến còn khác nhau.

Ông dẫn Bộ luật Hình sự hiện hành quy định 14 tội không áp dụng đối với người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi và 8 tội không áp dụng đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi.

Hiện dự thảo này quy định chỉ còn áp dụng với 11 tội cho cả 2 nhóm đối tượng trên, trong đó loại trừ một số tội mà theo ông, số liệu thống kê cho thấy đang gia tăng, có thể dẫn đến giảm sự răn đe, phòng ngừa.

“Năm 2023, tội phạm ở người chưa thành niên tăng 14% và xu hướng năm nào cũng tăng. Thay đổi chính sách hình sự trong bối cảnh tội phạm tăng, hình phạt giảm nhẹ thì tác động thế nào cần đánh giá kỹ, không nên loại trừ triệt để và quá lớn như Điều 38 dự thảo luật” – đại biểu Nguyễn Công Long nêu ý kiến.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Thị Thủy nhấn mạnh, Bộ luật Hình sự hiện hành quy định 14 tội không áp dụng chuyển hướng đối với người từ trong độ tuổi nêu trên, tức chỉ áp dụng hình phạt và áp dụng biện pháp tư pháp đưa vào trường giáo dưỡng.

“Chỉ có 2 con đường đó thì tính nhân văn cần xem xét khi thời gian tạm giam dài (tối đa 1 năm với tội rất nghiêm trọng)” - đại biểu nói.

Theo đại biểu, dù lầm lỡ, nhưng ở lứa tuổi các cháu còn là học sinh ngồi trên ghế nhà trường thì vẫn đáng được Nhà nước quan tâm có chính sách đặc biệt.