Bác sĩ Việt ở Hàn Quốc giữa làn sóng đình công

Về nhà sau ca trực 12 tiếng tại Bệnh viện Đại học Seoul (SNU), bác sĩ Nguyên ăn vội bát cơm rồi thức đến gần sáng để hoàn thành bài tập.

Bác sĩ Lương Phạm Hạnh Nguyên, 36 tuổi, giảng viên răng hàm mặt, Khoa Y, Đại học Quốc gia TP HCM, hiện học tiến sĩ lâm sàng chuyên ngành nha chu tại SNU.

Ở bệnh viện, nhiệm vụ chính của bác sĩ Nguyên là hỗ trợ các giáo sư thăm khám, ghi chép bệnh án, tham gia hội chẩn. Cuộc đình công xảy ra từ hôm 20/2 khiến công việc của chị tại một trong những cơ sở y tế danh tiếng nhất nước bị ảnh hưởng.

Bệnh viện Đại học Seoul được coi là tuyến cuối điều trị. Tuy nhiên, gần một tháng nay, nhiều bác sĩ nội trú, thực tập rời bỏ chỗ làm. Bệnh nhân tăng, nhân viên y tế giảm, các công việc tồn đọng được giáo sư, học viên và các bác sĩ còn lại chia nhau gánh vác.

Nhiều ngày, đội ngũ y tế làm việc xuyên trưa, không ăn uống. Có những công việc trước đây vốn không thuộc phận sự, nay chị Nguyên được giáo sư giao tận tay, bởi thiếu nhân lực. Chị dần làm quen với những ngày trực 15, thậm chí 16 tiếng.

"Đây là tình trạng chung của các bác sĩ trong khoa tôi: Làm việc quá tải. Có những giáo sư dù ốm, vẫn cố gắng đến trường làm việc vì nếu nghỉ, không ai điều trị cho bệnh nhân", bác sĩ Nguyên chia sẻ.

Tuy nhiên, chị Nguyên nói mâu thuẫn giữa chính phủ với các bác sĩ đình công hiện trở nên căng thẳng hơn khi giới chức bắt đầu tước giấy phép hành nghề của gần 5.000 người, đồng thời cảnh báo có thể xử lý hình sự. Trước tình hình này, trong ngày 11/3, các giáo sư SNU có kế hoạch nộp đơn từ chức hàng loạt. Các giáo sư y thuộc Đại học Catholic cũng cảnh báo sẽ tiếp tục đình chỉ các ca phẫu thuật và giảm hoạt động điều trị cho cả bệnh nhân nội, ngoại trú.

Bác sĩ Lương Phạm Hạnh Nguyên, giảng viên Răng hàm mặt, Khoa Y Đại học Quốc gia TP HCM, nghiên cứu sinh hệ tiến sĩ Bệnh viện Đại học Seoul (SNU). Ảnh: Nhân vật cung cấp

Bác sĩ Nguyễn Hải Đăng (tên nhân vật đã được thay đổi), khoa Ngoại, Bệnh viện Bundang, Đại học Seoul cũng ít nhiều chịu ảnh hưởng từ cuộc khủng hoảng.

Từ cuối tháng 2, số bác sĩ nội trú tại bệnh viện giảm. Lượng bệnh nhân đổ đến vẫn đông, song vì thiếu đội ngũ hỗ trợ, các giáo sư, cũng là người điều trị chính tại viện, không thể tiến hành nhiều ca phẫu thuật. Trước đó, khoa Ngoại thực hiện trung bình từ 30 đến 40 ca mổ mỗi ngày, chia ra khoảng ba đến 4 bàn mổ. Đến nay, số ca phẫu thuật giảm xuống còn hai đến ba ca một ngày. Các khoa chuyên biệt hơn như Sọ não thậm chí không thực hiện ca mổ nào.

Với kỳ vọng được nâng cao tay nghề, học hỏi những kỹ thuật mới từ các bác sĩ nước ngoài, tình trạng "không được gặp bệnh nhân" hiện tại khiến anh Đăng cảm thấy mình "chưa may mắn" như bác sĩ khóa trước.

Dù vậy, cả bác sĩ Nguyên và bác sĩ Đăng đều thấu hiểu quyết định đình công của các đồng nghiệp. Theo bác sĩ Nguyên, những người đình công thường là bác sĩ chuyên về điều trị, phải làm việc 80 đến 100 giờ mỗi tuần. Đôi khi, họ chỉ về nhà để ngủ khoảng hai tiếng, sau đó trở lại viện, tiếp tục công việc ngay sáng hôm sau, "rất mệt mỏi, căng thẳng".

Thạc sĩ Nguyễn Phương Thúy, nghiên cứu sinh hệ tiến sĩ tại Khoa Vi sinh - Miễn dịch, Khoa Y, Đại học Quốc gia Seoul, đồng tình với quan điểm này. Theo chị Thúy, Hàn Quốc thường thiếu bác sĩ tại các chuyên ngành thiết yếu, còn được gọi là bác sĩ điều trị. Sinh viên y khoa ra trường có xu hướng chọn ngành da liễu và thẩm mỹ, do việc nhàn, lương cao. Trong khi nếu tăng thêm chỉ tiêu, áp lực cạnh tranh ở các nhóm ngành nổi tiếng sẽ cao hơn, song các ngành thiết yếu vẫn chịu tình trạng thiếu bác sĩ.

Từ thực tế này, các bác sĩ đình công hy vọng chính phủ tăng đãi ngộ cho nhân viên y tế thiết yếu ở tuyến dưới; tăng đầu tư trang thiết bị, máy móc hiện đại cho các bệnh viện công, từ đó thu hút những nhân sự giỏi về đây, thay vì chỉ "lao vào các ngành hot".

Bác sĩ Hàn Quốc biểu tình tại Seoul ngày 3/3 để phản đối chính phủ tăng chỉ tiêu tuyển sinh trường y. Ảnh: AFP

Hôm 13/3, chính phủ Hàn Quốc đã quyết định cung cấp 94,8 tỷ won (72,2 triệu USD) cho các bệnh viện công trong năm nay để giải quyết tình trạng thiếu hụt nhân lực kéo dài. Bộ Y tế cũng kêu gọi các giáo sư y khoa không từ chức, thêm rằng "chính phủ sẵn sàng ngồi vào bàn đàm phán" để giải quyết cuộc khủng hoảng.

Trong lúc đó, các bác sĩ Nguyên, Đăng, Thúy hằng ngày tự động viên bản thân nỗ lực học tập và nghiên cứu, sẵn sàng hy sinh thời gian và sức lực để hỗ trợ bệnh viện.

"Nếu mình cũng xin nghỉ, ai là người điều trị cho bệnh nhân?", chị Nguyên nói, chia sẻ mong muốn các bác sĩ cũng như đồng nghiệp mau chóng quay trở lại với công việc, chính phủ Hàn Quốc có các quyết định xoay chuyển tình thế, để bệnh nhân không bị ảnh hưởng.

Vụ đình công của các bác sĩ nội trú Hàn Quốc đã kéo dài 24 ngày, bắt nguồn từ việc chính phủ tăng chỉ tiêu sinh viên trường y vào năm 2025 bởi nước này có tỷ lệ bác sĩ trên dân số thấp nhất trong các nước phát triển. Việc này sẽ cải thiện dịch vụ y tế tại vùng sâu vùng xa và đáp ứng nhu cầu của đất nước đang già hóa dân số nhanh chóng.

Trái với quan điểm của chính phủ, các bác sĩ nội trú nói đất nước không cần thêm bác sĩ vì đã có đủ, việc tăng tuyển sinh sẽ làm giảm chất lượng đào tạo cũng như dịch vụ khám chữa bệnh, với lập luận rằng dân số đang giảm và người Hàn Quốc vốn dễ tiếp cận dịch vụ y tế. Họ kêu gọi chính phủ giải quyết chính sách lương, đãi ngộ thấp, cải thiện sự bảo vệ pháp lý trước các vụ kiện về sơ suất y tế quá mức, thay vì tăng chỉ tiêu quá đột ngột.

Thục Linh