Ba giờ hoảng loạn trên tàu hàng trúng tên lửa ở Biển Đỏ

00:50 08/03/2024

Đang gà gật trên tàu hàng Rubymar đi qua Biển Đỏ, Mahmoud Gwealy choàng tỉnh sau tiếng nổ lớn, khiến chiếc laptop để quên trên ngực đập vào mũi anh.

Viên thuyền phó người Ai Cập 29 tuổi đã ngủ gật ở tầng trên tàu Rubymar khi nó di chuyển vào ban đêm trên vùng biển ngoài khơi Yemen. Sau tiếng nổ, con tàu hàng thuộc sở hữu của Anh rung lắc mạnh, khiến Gwealy tưởng nó vừa bị một cơn sóng cực lớn đánh trúng.

Đèn cabin vụt tắt khi anh bước vào hành lang, nơi các thủy thủ đến từ Ai Cập, Syria và Philippines đang tụ tập trong bộ quần áo ngủ, cố gắng giữ thăng bằng. Một người cho biết sóng chấn động lan khắp thân tàu giống như một trận động đất.

Giữa tiếng còi báo động chói tai, các thành viên thủy thủ đoàn hỏi nhau liệu có phải tàu Rubymar vừa bị tấn công hay không.

Ba giờ hoảng loạn trên tàu hàng trúng tên lửa ở Biển Đỏ

Bức ảnh chụp ngày 27/2 cho thấy tàu Rubymar sắp chìm ngoài khơi Yemen. Ảnh: AFP

Gwealy leo lên phòng điều khiển, nơi thuyền trưởng Samer Hejazi đang đánh giá tình huống khẩn cấp họ vừa gặp phải. Rubymar là một trong số ít những con tàu vẫn băng qua Biển Đỏ sau khi xung đột Israel - Hamas bùng phát hồi tháng 10 năm ngoái và lực lượng Houthi ở Yemen tuyên bố nhắm mục tiêu vào tàu hàng đi qua khu vực nhằm thể hiện ủng hộ Hamas.

Thuyền trưởng cho biết một tên lửa đã bắn trúng phòng máy và một quả khác làm nổ mạn phải tàu. Tai Gwealy vẫn ù đi vì những tiếng nổ liên tiếp. Nước tràn vào nhanh. Nhiều đường ống đã bị hỏng. Còi báo cháy vang vọng khắp con tàu đang chở 21.000 tấn phân bón.

Sự việc xảy ra vào khoảng 23h ngày 18/2 và thủy thủ đoàn tàu Rubymar chỉ có ba tiếng để quyết định xem có cứu được con tàu dài hơn 170 m đang chìm dần hay không.

Hành động của họ sẽ quyết định sống chết. Nếu không cứu được, Rubymar sẽ trở thành tàu dân sự đầu tiên bị đánh chìm trong xung đột kể từ sau "chiến tranh tàu dầu" những năm 1980 giữa Iran và Iraq.

Treo cờ Belize, tàu Rubymar đang trên đường từ Arab Saudi đến Bulgaria. Trong những tháng trước đó, Houthi đã bắn hàng chục tên lửa đạn đạo ra Biển Đỏ nhưng chỉ làm hư hại nghiêm trọng một con tàu là Marlin Luanda và nó đã nhanh chóng được kéo đến nơi an toàn.

Khi thủy thủ đoàn tập trung trên phòng điều khiển, người đầu bếp tự hỏi liệu họ có chết không. Một kỹ sư, đang cố gắng tìm hiểu xem có bao nhiêu khoang đã bị ngập, đưa ra đánh giá khả quan nhất mà anh có thể nghĩ ra: "Con tàu an toàn 50%".

Đáp trả hành động của Houthi, Chiến dịch Bảo vệ Thịnh vượng do Mỹ dẫn dắt đã triển khai một đội tàu chiến hiện đại nhằm đảm bảo an ninh trên Biển Đỏ. Mỹ đã phóng nhiều tên lửa từ tàu ngầm và tàu chiến nhằm vào các mục tiêu Houthi ở Yemen. Không quân Hoàng gia Anh cũng tích cực tham gia chiến dịch, tấn công những căn cứ chỉ huy của Houthi trên lãnh thổ Yemen.

Các công ty bảo hiểm lo ngại Houthi chỉ cần đánh trúng một con tàu là có thể gây ra thiệt hại hàng trăm triệu USD. Giá bảo hiểm đã tăng mạnh đến mức khiến các tàu hàng di chuyển qua lại giữa châu Á và châu Âu phải đi đường vòng hơn 16.000 km quanh lục địa châu Phi. Thời gian và chi phí nhiên liệu tăng thêm đã khiến chuỗi cung ứng bị ảnh hưởng nặng nề.

Ngày càng ít các công ty vận tải biển muốn thử vận may của mình khi đưa tàu qua Biển Đỏ. Rubymar nằm trong số những con tàu chấp nhận đánh cược. Nếu có thể hoàn thành lộ trình mà không bị tổn hại, nó sẽ trở thành cứu cánh cho các nhà cung cấp những hàng hóa giá rẻ hoặc dễ bị hư hỏng, vốn không thể kham nổi chi phí nếu đi tuyến đường vòng qua mũi Hảo Vọng.

Sự cố với tàu Rubymar cũng trở thành phép thử với năng lực của hải quân Mỹ trong bảo vệ an ninh trên biển.

"Đó là một ngày tồi tệ", thuyền trưởng Hejazi nói. "Tôi thấy bất ngờ vì mình vẫn còn sống".

Trước khi bị tấn công, thuyền phó Gwealy và thuyền trưởng Hejazi vẫn tin rằng họ được bảo vệ an toàn. Hôm 8/2, trước khi con tàu chuyển hướng vào Biển Đỏ, 4 nhân viên an ninh có vũ trang đã tập hợp thủy thủ đoàn lại để cùng xem một video hướng dẫn cách phản ứng nếu cướp biển lên tàu.

Họ sẽ rào dây thép gai xung quanh thân tàu và lắp đặt các tấm lưới kim loại chặn cầu thang xuống các tầng dưới. Thủy thủ đoàn luyện tập chạy xuống cầu thang vào một căn phòng an toàn, khóa chặt nó lại.

Gwealy và thuyền trưởng sẽ là hai người cuối cùng vào phòng bằng mật hiệu là 4 lần gõ vào cánh cửa kim loại dày, và sau ba giây tạm dừng, gõ lần thứ 5. Khi bên trong gõ lại ba tiếng, cửa sẽ mở.

Nhưng trong các cuộc diễn tập như vậy, chưa người hỏi họ phải làm gì nếu bị tên lửa tấn công.

Tàu Rubymar đang đến gần eo biển Bab-el-Mandeb, thủy thủ đoàn vui vẻ dùng bữa và thảo luận về việc mua quà gì cho gia đình khi đến Bulgaria. Trước khi ngủ gật trước laptop, Gwealy đánh dấu vào danh mục công việc kiểm tra hầm hàng mà anh sẽ thực hiện vào ngày mai.

Khloud, vợ anh, gửi cho anh một video quay cảnh cô bên hai cậu con trai nhỏ tuổi cố gắng sửa ổ khóa mà anh đã phá vào đúng ngày lên đường vì để quên chìa bên trong nhà. "Anh nói đây là chuyện nhỏ mà", cô cằn nhằn. "Việc này trông có vẻ nhỏ nhặt nhỉ?".

Ba giờ sau, anh đã ở trên phòng điều khiển của một con tàu bị tên lửa đâm thủng.

Giữa tiếng còi báo động ầm ĩ, thuyền trưởng đang cố gắng giải "câu đố" của máy dò khói khi phát cảnh báo mà không chỉ ra vị trí có khói.

Các thủy thủ chen chúc trong phòng với vẻ mặt hoang mang. Một số người đang cầu nguyện. "Chúng ta sẽ ổn thôi", Gwealy trấn an họ. "Ai đó sẽ cứu chúng ta".

"Tìm nguồn cháy đi!", thuyền trưởng ra lệnh, đồng thời cảnh báo phòng điều khiển là nơi nguy hiểm nhất trong hoàn cảnh này.

Các thủy thủ bắt đầu đi xuống những bậc thang hẹp, tản ra để mở những cánh cửa, kiểm tra các góc tối của con tàu có chiều dài gần bằng hai sân vận động.

Người đầu bếp chạy vội vào các phòng ngủ, chạy qua bếp và kiểm tra tủ đựng đồ. Ý nghĩ thoáng qua trong đầu anh là gọi cho mẹ và nói với bà rằng anh sắp chết, nhưng trên biển không có sóng điện thoại di động.

Gwealy cùng lúc phát tín hiệu cầu cứu tới bất kỳ tàu nào gần đó. Mỹ có một nhóm tác chiến tàu sân bay trong khu vực.

"Cấp cứu, cấp cứu, cướp biển tấn công", anh liên tục gọi vào máy truyền thanh và đợi câu trả lời. Cuối cùng, Gwealy nhận được cuộc gọi từ Djibouti.

Người ở phía bên kia hỏi liệu tàu có thể rẽ về phía tây nam để đến vùng biển của Djibouti hay không. Khi đó, lực lượng bảo vệ bờ biển Djibouti, do hải quân Mỹ huấn luyện và trang bị, sẽ bảo vệ nó.

Gwealy phải rất vất vả mới nghe được họ nói gì vì tín hiệu radio quá nhiễu.

Thuyền phó Gwealy và bức ảnh từ điện thoại của anh ghi lại cảnh trong một căn phòng trên tàu Rubymar khi cuộc tấn công tên lửa xảy ra. Ảnh: WSJ

Lộ trình đến Djibouti quá xa. Thuyền trưởng ra lệnh "đi về phía tây", hướng tới Eritrea, nơi lực lượng bảo vệ bờ biển chưa trả lời cuộc gọi khẩn cấp từ họ.

Con tàu di chuyển với tốc độ gần 20 km/h, như thể đang cố gắng chạy trốn cướp biển. "Hãy giữ nguyên lộ trình này", thuyền trưởng lặp lại.

20 phút sau, lúc 23h15, Gwealy nghe thấy một tiếng nổ khác ở phía sau. Một nhân viên an ninh người Philippines, tay cầm súng trường canh chừng cướp biển ở mạn phải, hét lên "thuyền trưởng, thuyền trưởng!". Có thứ gì đó vừa lao qua trên mặt nước, lần này chỉ cách tàu khoảng 25 m. Anh ta đoán đó là một quả tên lửa.

"Họ cố đánh chìm chúng ta", Gwealy nghĩ.

Cùng ngày, Bộ chỉ huy Trung tâm Mỹ thông báo Houthi đang sử dụng một loại vũ khí mới: xuồng không người lái tự sát. Loại vũ khí này khó phát hiện và đánh chặn hơn so với tên lửa.

"Đây không phải một vụ cướp biển", thuyền trưởng nói.

Cho tàu giảm tốc độ, thuyền trưởng và thuyền phó xác định lại tình hình. Họ giờ đây hiểu rằng nhiệm vụ trước mắt không phải chạy nhanh hơn cướp biển mà là né tránh tên lửa.

Tàu Rubymar rẽ về phía bắc, cắt ngang qua eo biển Bab-el-Mandeb. "Nếu không, chúng tôi sẽ chết", Gwealy nói. Trên bộ đàm, thuyền trưởng yêu cầu một tàu chiến Anh hướng dẫn ông đến nơi an toàn. "Không có vùng an toàn", chiến hạm Anh trả lời.

Thuyền trưởng sau đó nhận ra Hệ thống Nhận diện Tự động, một thiết bị nhỏ trên bàn điều khiển, đang phát thông tin về tên, vị trí, tốc độ và hướng đi của con tàu cho bất kỳ ai gần đó. "Rút dây thiết bị đó đi!", thuyền trưởng ra lệnh.

Gwealy bị mắc kẹt với nỗi sợ phải chết trên biển sau cuộc cãi vã với vợ. Hình ảnh cậu bé Omar, con trai út của anh, tổ chức sinh nhật lần thứ hai mà không có bố cứ hiện lên trong đầu. Trong nhiều giờ tiếp theo, đó là điều duy nhất anh có thể nghĩ đến.

Bên kia Biển Đỏ, ở ngoại ô thủ đô Cairo, Ai Cập, Khloud đang nằm thao thức. Omar khóc liên tục. Cậu bé đặc biệt thân thiết với bố và luôn chạy ra đường đón mỗi khi bố về.

"Mẹ con tôi linh cảm rằng có điều gì đó không ổn xảy ra", cô nói. "Tôi bế Omar lên và bảo cậu bé 'bố con sẽ về nhà thôi'".

Trên tàu Rubymar, các thủy thủ thông báo họ phát hiện một lỗ thủng lớn gần phòng máy do tên lửa chống hạm gây ra. Nước biển đang tràn vào sàn. Máy bơm gầm lên, cố hút nước khỏi con tàu.

Nếu chỉ có thế, Rubymar vẫn đủ khả năng vượt qua nghịch cảnh, Gwealy giải thích. Con tàu được thiết kế để vẫn có thể hoạt động khi bị ngập hai khoang. Miễn là 1/3 tàu không bị chìm, nó sẽ nổi.

Đúng lúc đó, tia nước phía sau trục chân vịt đã chuyển sang màu đục, báo hiệu nhiên liệu động cơ đã bị trộn nước biển. 0h30, máy trưởng gọi điện báo động cơ sắp tắt.

Thuyền trưởng Hejazi cho tàu dừng lại. Lúc bấy giờ là 1h30 sáng và Rubymar chỉ cách nơi nó bị tấn công hơn 30 km. Con tàu hơi nghiêng và chỉ còn dựa vào máy phát điện dự phòng. Thuyền trưởng hét lên "thả neo" và trong vòng 8 phút, thủy thủ đoàn đã thực hiện xong công việc thường mất tới 30 phút.

Trong hơn hai giờ, Gwealy cứ 10 phút một lần lại phát đi lời cầu cứu ngày càng khẩn cấp cứ trên Kênh 16, tần số khẩn cấp quốc tế dành cho các tàu gặp nguy hiểm. Hai tàu đi qua mà không giúp đỡ. Điều khả quan nhất mà anh nhận được là một trực thăng của hải quân Mỹ đã gửi tín hiệu phản hồi để xác thực.

Hải quân Mỹ có một tàu sân bay, cùng với các tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường, một tàu khu trục mang tên lửa hành trình và một tàu ngầm được trang bị tên lửa Tomahawk. Nhưng nhóm tàu sân bay đó ở cách xa hơn 160 km.

Hải quân Mỹ cũng không có thứ mà Rubymar cần, một tàu kéo cứu hộ, có khả năng bơm nước khỏi các khoang bị ngập và kéo tàu đến nơi an toàn. Trải qua nhiều thập kỷ hòa bình trên các đại dương, Mỹ đã cắt giảm những chiếc tàu như vậy, giao nhiệm vụ hiếm hoi cho một số ít nhà thầu tư nhân. Đa số họ đều không ở gần vùng Biển Đỏ đang bị Houthi đe dọa.

Trong lúc liên lạc cầu cứu, Gwealy phát hiện một thông số có vấn đề từ đồng hồ đo áp suất trong hầm hàng số 5. Áp suất quá cao.

Gwealy vội vã trèo xuống cầu thang, sử dụng công cụ thủy lực để cạy mở một lỗ thông nơi họ có thể nhìn xuống hầm số 5. Với chiếc đèn pin, Gwealy rướn mình về phía khe hở, cố nhìn qua.

Những gì Gwealy nhìn thấy khiến anh rơi vào tuyệt vọng. "Chúa giúp chúng tôi!", anh hét lên. Hầm số 5 gần như đầy nước. Đây là khoang thứ ba bị ngập trên con tàu, trong khi họ không thể để mất nhiều hơn hai khoang.

"Khi đó tôi biết chắc chắn 100% chúng tôi phải bỏ tàu", anh kể. "Chúng tôi cần tự cứu mình trước".

Khi Gwealy chạy trở lại phòng điều khiển, một thủy thủ khác đang ở trên Kênh 16, cầu xin hải quân Mỹ giúp đỡ khi chiếc trực thăng lao tới. "Tàu đang chìm! Chúng tôi cần trợ giúp ngay lập tức!", anh hét lên qua bộ đàm.

"Rubymar, Máy bay Liên minh đã rõ", chiếc trực thăng đáp lại vào 1h40.

"Chúng tôi chỉ có vài phút", viên thủy thủ nói. "Con tàu sẽ chìm!".

Thuyền trưởng quyết định không chờ đợi nữa. Khoảng 2h sáng, ông ra lệnh cho thủy thủ đoàn bỏ tàu.

Gwealy chỉ nhận ra biển động như thế nào khi anh xuống xuồng cứu sinh. Trong tiếng gió rít và tiếng cửa tàu đập vào nhau inh tai, người lái xuồng cứu sinh gần như không thể nghe thấy tiếng thuyền trưởng ra lệnh ở phía sau.

"Lái sang trái", thuyền trưởng hét lên, giọng lạc đi.

"Lái sang trái", Gwealy truyền lại lời của thuyền trưởng tới người điều khiển xuồng.

"Sang phải", thuyền trưởng tiếp tục ra lệnh.

Khi chiếc xuồng nghiêng phải, Gwealy nôn thốc nôn tháo.

Một tiếng 15 phút trôi qua trước khi radio vang lên giọng của một thuyền trưởng tàu hàng. "Chúng tôi sẽ đón họ", thuyền trưởng này nói.

Gwealy dùng hết sức lực để leo lên thang dây của con tàu khổng lồ đến cứu họ, gục xuống boong cạnh một thủy thủ ngất xỉu. Một thủy thủ mang cho Gwealy viên thuốc chống say sóng, chăn và cà phê, sau đó đưa anh đến cabin để nghỉ ngơi.

Khloud bật dậy vào 5h15 sáng khi tiếng chuông điện thoại di động của cô vang lên. Gwealy đang gọi.

Chồng cô từng nói rằng anh sẽ không có kết nối di động cho đến khi đến được kênh đào Suez vào ngày 22/2.

"Khloud, Khloud, con tàu đã bị tấn công. Bọn anh bị chìm", Gwealy nói qua điện thoại với giọng run run. Khloud hét lên "anh ổn chứ? Thề với Chúa rằng anh ổn đi! Mọi người đều ổn chứ?", cô hỏi dồn dập.

"Bọn anh đều ổn cả và đang ở trên một con tàu khác", Gwealy trả lời.

Sau hai phút, cuộc gọi bị ngắt, Khloud hoảng loạn. Cô đi cầu nguyện rồi tìm kiếm trên mạng Internet. Hàng chục tờ báo đã đưa tin về một cuộc tấn công tên lửa vào tàu Rubymar.

Cô gọi điện cho công ty đã thuê Gwealy, nhưng người phụ nữ nhấc máy vẫn chưa biết tin và bật khóc khi Khloud kể với cô tình hình. Cô nghĩ đến chồng mình trên biển, không biết liệu họ có bị tấn công giống vậy không.

Gwealy đã bảo Khloud tải một ứng dụng cho phép cô theo dõi anh trên biển. Khi mở nó ra, cô thấy biểu tượng đang di chuyển nhanh về phía Djibouti. Mười hai giờ sau, điện thoại của cô lại reo.

"Khloud, bọn anh an toàn rồi", Gwealy nói. "Em không bao giờ đoán được chuyện gì đã xảy ra với bọn anh đâu!".

"Em biết mọi chuyện rồi", cô trả lời. "Nó tràn ngập các bản tin".

Trước khi cuộc gọi kết thúc, cô nhận ra rằng Gwealy sẽ ở nhà vào dịp sinh nhật của Omar và để sửa khóa cửa trước.

Gwealy vẫn chưa được trả tiền thù lao. Nhiều ngày sau khi trở về, điện thoại của anh vẫn nhận được những bức ảnh về tàu Rubymar, đang nổi cách Yemen khoảng 26 km về phía tây. Tuy nhiên, trong thông báo hôm 2/3, Bộ chỉ huy Trung tâm Mỹ cho biết con tàu đã chìm.