65 năm Ngày mở đường Hồ Chí Minh huyền thoại (19/5/1959 - 19/5/2024) - Bài 6: Mở ra thời kỳ công nghiệp hóa

TP - Để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, điểm cuối đường Trường Sơn - Hồ Chí Minh tại tỉnh Bình Phước được đầu tư nối dài thêm 73 km với tổng vốn gần 2.300 tỷ đồng.

Tuyến đường huyết mạch lịch sử

Những ngày giữa tháng 5, chúng tôi tìm về tuyến đường Trường Sơn - Hồ Chí Minh tại tỉnh Bình Phước. Ngã tư Chơn Thành được xác định là điểm cuối của đường Trường Sơn - Hồ Chí Minh tại khu vực này. Theo lời người dân nơi đây, trước kia chỉ là đường đất, một số đoạn thảm nhựa nhưng xuống cấp theo thời gian. Sau ngày thống nhất, đường dần được nâng cấp. Nếu như năm xưa, dọc tuyến đường này là rừng cây, giờ đây đã có những trụ sở công ty, nhà dân.

Cựu chiến binh Lâm Khên (70 tuổi, ở ấp Chà Đôn, xã Lộc Khánh, huyện Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước) hào hứng kể về tuyến đường vận tải nhân lực, vật lực huyết mạch đóng góp rất lớn cho công cuộc giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Đặc biệt, từ năm 1973, mủ cao su được chuyển từ Lộc Ninh ra Bắc để phục vụ phát triển công nghiệp. Đồng thời các máy móc, sản phẩm công nghiệp nặng từ miền Bắc được đưa vào Lộc Ninh để phục vụ sản xuất chế biến mủ của Công ty Cao su Lộc Ninh.

Tiền Phong Các nữ chiến sĩ lắp đặt một đoạn của đường ống dẫn dầu Trường Sơn năm 1969 (Ảnh tư liệu) 1

Các nữ chiến sĩ lắp đặt một đoạn của đường ống dẫn dầu Trường Sơn năm 1969 (Ảnh tư liệu)

Tiền Phong Những ngày này, công nhân tích cực thi công đường Hồ Chí Minh đoạn Chơn Thành - Đức Hòa 1

Những ngày này, công nhân tích cực thi công đường Hồ Chí Minh đoạn Chơn Thành - Đức Hòa

Đại tá Vũ Quang Chiêm, nguyên Phó Tham mưu trưởng Trung đoàn 3 (Sư đoàn 9, Quân đoàn 4) cho biết thêm, tại ngã ba Lộc Tấn (Lộc Ninh), từ năm 1974, đường ống xăng dầu được nối đến Bình Phước giúp cho việc cung cấp xăng dầu phục vụ chiến đấu trở nên kịp thời và thuận lợi. Ngã ba Lộc Tấn trở thành nơi cấp phát và tiếp nhận xăng dầu từ hai tổng kho VK98 và VK99.

Đại tá Chiêm cho biết, tại điểm di tích ngã tư Chơn Thành, sau Hiệp định Paris, bộ đội Trường Sơn được giao nhiệm vụ xây dựng hệ thống đường Đông Trường Sơn từ Tân Kỳ (Nghệ An) đến Chơn Thành (Bình Phước) thành quốc lộ Bắc - Nam không chỉ phục vụ chiến đấu, mà còn đáp ứng nhu cầu dân sinh. Lúc bấy giờ, việc nối đường Trường Sơn được thực hiện theo phương án nối theo đường ĐT.741 từ Bù Gia Mập qua Phước Long về đến Chơn Thành, vì từ Buôn Ma Thuột về Đồng Xoài vẫn do địch chiếm giữ. Do đó, điểm di tích này được xem là điểm cuối cùng của đường Trường Sơn - Hồ Chí Minh tại Bình Phước.

Ông Đỗ Văn Phiến ở xã Long Tân (huyện Phú Riềng, tỉnh Bình Phước), từng là chiến sĩ lái xe Trường Sơn năm xưa cho biết, việc xây dựng đường - ông Trường Sơn cho phép bộ đội vận chuyển liên tục cả hai mùa mưa, nắng trong năm; đồng thời rút ngắn thời gian vận chuyển, từ hơn 22 ngày, xuống còn 7-10 ngày. Mặt khác, có thể cơ động cho các loại binh khí kỹ thuật, xe tăng, pháo hạng nặng và bảo đảm đội hình cơ động cấp quân đoàn.

Thời kỳ công nghiệp hóa

Xác định tầm quan trọng của đường Trường Sơn - Hồ Chí Minh, tỉnh Bình Phước đã phối hợp các tỉnh liên quan thực hiện dự án nâng cấp con đường lịch sử này. Ông Nguyễn Văn Trăm - nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước cho biết, đường Hồ Chí Minh đoạn qua Bình Phước dài 117 km. Từ năm 2006, Bình Phước đã đầu tư nâng cấp, quy mô đầu tư theo chuẩn cấp III đồng bằng với mặt cắt ngang nền đường rộng 12m, mặt đường rộng 11m. Đoạn qua đô thị Đồng Xoài, Chơn Thành là đường đô thị thứ yếu, hướng tuyến cơ bản bám theo đường cũ (quốc lộ 14), mở rộng hai bên để hạn chế giải phóng mặt bằng. Đoạn qua Đồng Xoài khởi công năm 2006, hoàn thành năm 2010; đoạn Chơn Thành - Đồng Xoài, Cây Chanh - cầu 38 và dự án 14 cầu được khởi công năm 2014, hoàn thành năm 2015 với tổng mức đầu tư trên 2.000 tỷ đồng.

Ông Phan Chính Thuần, Giám đốc HTX Nông nghiệp - dịch vụ Hiệp Tiến (Bình Phước) cho biết, hợp tác xã có 40 thành viên với gần 100 ha tiêu. “Nhờ tuyến đường Hồ Chí Minh được nâng cấp xây dựng, việc vận chuyển hàng hóa, nông sản của doanh nghiệp trở nên nhanh chóng, rút ngắn thời gian, giảm chi phí. Cũng vì vậy ngày càng nhiều doanh nghiệp đến Bình Phước tìm kiếm cơ hội đầu tư”, ông Thuần chia sẻ.

Tiền Phong Đường Hồ Chí Minh đoạn qua Bình Phước nối quốc lộ 14 và quốc lộ 13 1

Đường Hồ Chí Minh đoạn qua Bình Phước nối quốc lộ 14 và quốc lộ 13

Để phát huy hiệu quả tuyến đường Trường Sơn - Hồ Chí Minh năm xưa, tại khu vực Đông Nam bộ, từ năm 2009, Bộ GTVT thực hiện dự án đường Hồ Chí Minh nối dài đoạn Chơn Thành - Đức Hòa, từ Bình Phước đi Long An hơn 72 km. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, dự án tạm ngưng thi công từ năm 2011. Đến cuối năm 2023, dự án được rót vốn gần 2.300 tỷ đồng và thi công trở lại.

Ông Nguyễn Lộc Hà, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương cho biết, đường Hồ Chí Minh đoạn đi qua địa bàn dài khoảng 31,6 km, đã được giải phóng mặt bằng với quy mô nền đường rộng 40m. Theo ông Hà, sau khi hoàn thành tuyến đường sẽ giúp hoàn thiện hệ thống đường phía Tây Bắc của Bình Dương, mở ra hướng kết nối mới, đặc biệt là kết nối các khu công nghiệp (KCN) trên địa bàn tỉnh với vùng nguyên liệu ở Tây Nguyên và Tây Nam bộ.

Đồng thời, tuyến đường cũng thúc đẩy nhanh việc hình thành, phát triển các KCN trên địa bàn Bình Dương như: KCN Bàu Bàng mở rộng, Cây Trường,… và sớm trở thành Khu công nghệ cao, vùng đổi mới sáng tạo theo định hướng quy hoạch kinh tế xã hội của Bình Dương đến năm 2040.

Là một trong số các hộ dân có đất bị thu hồi để thực hiện dự án, ông Nguyễn Mạnh (ngụ xã Trừ Văn Thố, huyện Bàu Bàng, Bình Dương) chia sẻ, khi chính quyền địa phương tổ chức họp dân để lấy ý kiến, mọi người đều đồng thuận. “Trước đó, khi người dân nơi đây nghe tin dự án đường Hồ Chí Minh sẽ xây dựng, mọi người đã trông đợi. Do đó, khi cơ quan chức năng triển khai thực hiện, mọi người đều ủng hộ. Riêng bản thân tôi nhận thấy dự án không chỉ có ý nghĩa phát triển kinh tế, còn mang đậm yếu tố lịch sử nên không đặt nặng chi phí bồi thường” , ông Mạnh nói.

Tiền Phong Cựu chiến binh Lâm Khên nói về đường Trường Sơn - Hồ Chí Minh 1

Cựu chiến binh Lâm Khên nói về đường Trường Sơn - Hồ Chí Minh

Theo ghi nhận của phóng viên, trong những ngày qua, dù tiết trời nắng nóng đến 40 độ song công nhân vẫn đang nỗ lực thi công để kịp tiến độ. Ông Khương Văn Cương - Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn Đèo Cả, cho biết đơn vị thi công đang nỗ lực đảm bảo tiến độ, chất lượng theo hợp đồng. Hiện tại, nhà thầu đã huy động gần 150 nhân sự, hơn 70 thiết bị, triển khai 10 mũi thi công. Công nhân đang thi công 3/6 cầu, đắp nền, xử lý đất yếu.

(Còn nữa)