45 năm trước nhà nước trưng mua nhà giá 5.947 đồng, dân không nhận, nay khởi kiện đòi lại

Ngôi nhà của người dân ở Hội An được nhà nước trưng mua từ năm 1979, tuy nhiên gia đình không đồng ý nhận tiền, từ đó đến nay khiếu nại.

Ngôi nhà số 35 đường Nguyễn Thái Học - Ảnh: LÊ TRUNG

Kéo dài 45 năm

Mới đây UBND tỉnh Quảng Nam có công văn gửi TAND tỉnh Quảng Nam nêu ý kiến trong vụ án hành chính do ông Thái Thọ Triết (trú TP Hội An) khởi kiện.

Theo đó ngày 30-5, UBND tỉnh nhận được thông báo của tòa này thụ lý sơ thẩm vụ án hành chính do ông Triết khởi kiện yêu cầu hủy quyết định số 3749 (năm 2014) của chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam giải quyết khiếu nại của bà Nguyễn Thị Điểm (mẹ của ông Triết), đòi lại nhà đất số nhà 35, đường Nguyễn Thái Học, TP Hội An.

Bên cạnh đó buộc UBND tỉnh trả lại cho gia đình ông Triết diện tích đất và nhà ở thuộc thửa đất số 12, số nhà 35 đường Nguyễn Thái Học.

Qua xem xét hồ sơ vụ việc và chứng cứ có liên quan, chủ tịch UBND tỉnh đã có ý kiến.

Xét nguồn gốc, quá trình quản lý, sử dụng, ngôi nhà này là tài sản do ông Thái Chấn Phong và bà Nguyễn Thị Điểm (là cha mẹ của ông Triết, nay đã mất) xây dựng, sử dụng trước năm 1979.

Ngày 26-7-1979, UBND tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng (cũ) ban hành quyết định số 1326 trưng mua và mua lại nhà tư sản thương nghiệp, trong đó có ngôi nhà trên.

Theo thông báo ngày 20-12-1979 của Hội đồng phân cấp, định giá trưng mua nhà của tỉnh Quảng Nam - Đà Nẵng (cũ) thì ngôi nhà này có diện tích 197,50m², giá trưng mua là 5.947,72 đồng (năm nghìn chín trăm bốn mươi bảy đồng, bảy mươi hai hào).

Sau khi có quyết định trưng mua tài sản, ông Thái Chấn Phong đã giao nhà và UBND thị xã Hội An (nay là UBND TP Hội An) bố trí cho Công ty Dược phẩm Quảng Nam - Đà Nẵng sử dụng mở cửa hàng bán thuốc tân dược.

Từ năm 1992-1996 nhà đất trên bỏ trống, từ 1997-2014 sử dụng làm nơi lưu trú cho học sinh, cán bộ xã Tân Hiệp. Từ tháng 6-2014 đến 2-2023 giao Liên minh Hợp tác xã tỉnh Quảng Nam quản lý, sử dụng.

Tháng 2-2023, đơn vị này bàn giao cho Phòng quản lý đô thị TP Hội An quản lý, sử dụng cho đến nay. Như vậy Nhà nước đã có quyết định quản lý và thực tế đã quản lý, bố trí sử dụng từ năm 1979 cho đến thời điểm hiện nay đối với ngôi nhà trên.

Theo quy định tại nghị quyết số 23 của Quốc hội, nghị quyết số 755 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nghị định số 127 Chính phủ thì chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam ban hành quyết định số 3749 về việc giải quyết khiếu nại của bà Điểm với nội dung không chấp nhận đơn khiếu nại của bà đòi lại ngôi nhà trên là có căn cứ, đúng theo quy định pháp luật.

Ngôi nhà số 35 nằm ở phố cổ Hội An - Ảnh: LÊ TRUNG

Vì những lý do trên, UBND tỉnh đề nghị TAND tỉnh tuyên: công nhận quyết định số 3749 của chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam về việc giải quyết khiếu nại của bà Điểm với nội dung không chấp nhận đơn khiếu nại của bà đòi lại ngôi nhà trên là có căn cứ và đúng theo quy định.

Bên cạnh đó bác đơn khởi kiện của ông Triết về đề nghị hủy quyết định số 3749 và đòi lại ngôi nhà trên.

Đối với việc thanh toán tiền trưng mua nhà, vì lý do ông Phong, bà Điểm thuộc đối tượng được thực hiện việc thanh toán tiền trưng mua nhà nên đề nghị Tòa tuyên buộc ông Triết là người đại diện cho bà Điểm có trách nhiệm gửi đơn đề nghị thanh toán tiền trưng mua nhà để cơ quan chức năng có cơ sở lập thủ tục thanh toán tiền.

Người dân không nhận tiền, kiện đòi lại nhà

Theo ghi nhận, ngôi nhà trên nằm trong khu phố cổ Hội An hiện đang là một cửa hàng lưu niệm. Trao đổi Tuổi Trẻ Online, ông Thái Thọ Triết khẳng định từ năm 1979 đến nay, gia đình ông không nhận tiền trưng mua nhà và khiếu nại chính quyền tỉnh về việc đòi lại nhà đất trên. Cho đến nay nhà nước cũng vẫn chưa thực hiện việc thanh toán tiền trưng mua.

Theo ông, đến giai đoạn năm 2015-2016, gia đình nghe giá được điều chỉnh khoảng hơn 1,3 tỉ đồng, tuy nhiên gia đình ông không nhận tiền, sau này khiếu kiện ra tòa đòi lại nhà đất.

Được biết tháng 4-2023 TAND tỉnh Quảng Nam đã xét xử sơ thẩm về việc "đòi lại tài sản và yêu cầu hủy quyết định cá biệt" và có bản án số 23.

Nội dung vụ án nêu rằng thời điểm đó, gia đình ông Triết khước từ nhận tiền vì lý do giá trưng mua thấp và đến thời điểm hiện tại, gia đình ông vẫn chưa nhận tiền trưng mua và nhà nước cũng chưa thực hiện việc thanh toán tiền trưng mua theo quy định.

Tòa này nhận định rằng tính đến thời điểm hiện nay UBND tỉnh vẫn chưa thực hiện việc thanh toán tiền trưng mua nhà cho gia đình ông là chưa đảm bảo quyền lợi của gia đình ông.

Tòa đã bác yêu cầu khởi kiện của ông Triết về việc buộc UBND tỉnh trả lại ngôi nhà gắn với quyền sử dụng đất tại thửa đất số 225, tờ bản đồ số 12, số 35 đường Nguyễn Thái Học.

Bên cạnh đó quyết định chấp nhận một phần yêu cầu của ông Triết, buộc UBND tỉnh thanh toán tiền trưng mua tài sản ngôi nhà trên cho ba anh em ông với số tiền hơn 1,3 tỉ đồng.

Được biết số tiền này căn cứ vào các nghị quyết số 755 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, nghị định số 127 của Chính phủ, nhà nước phải thực hiện việc thanh toán tiền trưng mua nhà đất trên cho bà Điểm với hình thức thanh toán bằng tiền mặt Việt Nam đồng theo đơn giá nhà xây dựng mới của nhà ở cấp 2 do UBND tỉnh ban hành tại thời điểm thanh toán, không tính giá trị quyền sử dụng đất để thanh toán.

Đặc biệt là quyết định số 41 năm 2015 của UBND tỉnh Quảng Nam thì giá trị xây dựng mới nhà cấp 2 để thanh toán tiền mua nhà trên địa bàn tỉnh với mức giá 6.660.000 đồng/m². Diện tích nhà trên 197,50m², số tiền thanh toán hơn 1,3 tỉ đồng.

Không đồng tình với bản án trên, ông Triết kháng cáo. Phiên tòa phúc thẩm của TAND cấp cao tại Đà Nẵng vào tháng 12-2023 quyết định hủy toàn bộ bản án dân sự sơ thẩm số 23 này của TAND tỉnh Quảng Nam và giao hồ sơ vụ án cho tòa án này thụ lý, giải quyết lại theo thủ tục sơ thẩm.