4 vấn đề của vụ chuyến bay giải cứu chờ tòa phán quyết

Sau 12 ngày xét xử và một tuần nghị án, chiều nay (28.7), TAND TP Hà Nội sẽ tuyên án đối với 54 bị cáo trong vụ chuyến bay giải cứu.

Với bản án đưa ra, Hội đồng xét xử sẽ làm sáng tỏ nhiều tình tiết khiến dư luận đặc biệt quan tâm xuyên suốt quá trình tranh tụng.

Phạm Trung Kiên có thoát án tử hình?

Phạm Trung Kiên là một trong số 21 bị cáo bị xét xử về tội "Nhận hối lộ" và là người duy nhất bị Viện KSND TP Hà Nội đề nghị mức án tử hình vì 253 lần nhận tiền tổng số 42,6 tỉ đồng từ các doanh nghiệp để làm thủ tục cấp phép cho họ tổ chức chuyến bay combo.

Phạm Trung Kiên - cựu Thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế. Ảnh: Quang Việt

Trong những ngày xét xử, tranh luận với việc tự bào chữa, Kiên thừa nhận cáo buộc nêu trên và khai trước thời điểm khởi tố vụ án, bị cáo đã trả lại hơn 12 tỉ đồng cho nhiều doanh nghiệp, nộp lại 15 tỉ nhận hối lộ và tiếp đó thêm 8 tỉ do gia đình khắc phục cho bị cáo.

Tuy nhiên, Viện Kiểm sát trong khi đối đáp vẫn tiếp tục giữ nguyên quan điểm truy tố, mức án đã đề nghị với 17 trong số 21 bị cáo nhận hối lộ. Trong đó, Viện Kiểm sát không thay đổi quan điểm về mức án của bị cáo Kiên.

Đến chiều 24.7, tòa nhận được biên lai thể hiện gia đình Trung Kiên nộp thêm 7 tỉ đồng, nâng tổng số tiền bị cáo này nộp lại là khoảng 42 tỉ.

Khi nói nguyện vọng trước tòa, Phạm Trung Kiên mong muốn Hội đồng xét xử và Viện Kiểm sát xem xét việc bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ, ăn năn hối cải, gia đình cũng tích cực nộp lại tiền khắc phục. Từ đó, Kiên kiến nghị tòa sơ thẩm tuyên bị cáo án tù có thời hạn.

Cựu điều tra viên nhận vali chứa 450.000 USD hay 4 chai rượu?

Một trong số đó, cấp sơ thẩm sẽ kết luận bên trong chiếc vali mà cựu Phó giám đốc Công an Hà Nội Nguyễn Anh Tuấn đưa cho cựu điều tra viên Hoàng Văn Hưng (cựu Trưởng phòng thuộc Cục An ninh điều tra Bộ Công an) là 450.000 USD (như lời khai ông Tuấn và quan điểm của Viện kiểm sát nhân dân), hay chỉ có 4 chai rượu vang (như Hưng khẳng định).

Bị cáo Hoàng Văn Hưng. Ảnh: H.Phương

Trong những ngày bị thẩm vấn, tranh luận, bị cáo Tuấn thừa nhận là người môi giới hối lộ để giúp Lê Hồng Sơn, Nguyễn Thị Thanh Hằng - Tổng giám đốc Công ty Bluesky và Phó tổng giám đốc không bị xử lý hình sự liên quan vụ chuyến bay giải cứu.

Ông Tuấn đã nhiều lần nhận tiền tổng số 2,65 triệu USD giúp Hằng và Sơn chuyển tiền hối lộ cho Hoàng Văn Hưng (tuy nhiên cơ quan công tố chỉ làm rõ Hưng nhận 800.000 USD, số tiền còn lại, bị cáo Tuấn đã phải khắc phục).

Lần cuối cùng diễn ra trước trụ sở nơi Hưng từng làm việc vào sáng 5.12.2022 với số tiền là 450.000 USD.

Bị cáo Tuấn khai hôm đó, sau khi chia số tiền thành hai phần rồi xếp vào chiếc cặp hiệu Samsonite, cài mã khóa “104”, nhờ lái xe Trình Văn Huy mang cho Hưng.

Trong phần đối đáp, Viện Kiểm sát đã công bố tại tòa đoạn video dài hơn 4 phút ghi lại cảnh Hưng nhận chiếc vali chứa tiền. Theo clip này, sáng 5.12.2022, bị cáo Hưng mặc bộ vest tối màu, nhận vali từ Huy rồi để vào ghế sau ô tô của Hưng.

Lên xe khoảng 8 phút, Hưng trở lại trụ sở cơ quan, không mang theo vali. Sau đó, tài xế của Hưng lái xe rời khu vực này. Trong hơn một tuần hầu tòa, bị cáo Hưng chưa lần nào thừa nhận trong vali chứa 450.000 USD.

Bị cáo Hưng luôn khẳng định, vali chứa 4 chai rượu vang và nói "sẵn sàng đánh đổi cả tính mạng để tìm lại sự trong sạch cho bản thân" khi nói lời sau cùng.

Những lời khẩn cầu được xem xét ra sao?

Trong những lời nói cuối cùng 52 bị cáo nghẹn ngào, bật khóc mong muốn được toà xem xét công trạng cũng như các tình tiết thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, tích cực hợp tác với cơ quan điều tra, nộp lại số tiền nhận hối lộ, đưa hối lộ, môi giới hối lộ, cùng hoàn cảnh gia đình để giảm nhẹ hình phạt.

Trong đó, cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng (bị đề nghị 12-13 năm tội "Nhận hối lộ") nghẹn ngào mong được hưởng chính sách khoan hồng về lỗi lầm gây ra... để trong những năm tới thi hành án, cố gắng khắc phục hậu quả, lương tâm được thanh thản.

Cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng tại phiên tòa sơ thẩm. Ảnh: H.Phương

Bị cáo Nguyễn Thị Hương Lan - cựu Cục trưởng Cục lãnh sự, Bộ Ngoại giao mong HĐXX ghi nhận những cố gắng của mình và những người ở Bộ Ngoại giao đang đứng trước toà trong giai đoạn dịch COVID-19 cũng như xem xét bản thân bà là mẹ đơn thân để khoan hồng, giảm nhẹ án.

Bị cáo Lê Hồng Sơn - người cùng với cấp phó đưa hối lộ nhiều nhất trong vụ chuyến bay giải cứu, mong muốn được nhận bản án công tâm, mang tính răn đe hơn là trừng phạt. "Bị cáo cúi đầu nhận tội và vô cùng hối lỗi", Sơn nói lời sau cùng.

Kiến nghị điều tra giai đoạn 2 của đại án chuyến bay giải cứu?

Trong phần luận tội, Viện Kiểm sát cho hay, tại phiên tòa, bà Ngô Thị Lan Phương (chị gái của bị cáo Ngô Quang Tuấn - cựu chuyên viên Vụ Hợp tác Quốc tế, Bộ Giao thông Vận tải) giao nộp nhiều tin nhắn và cho rằng, đây là trao đổi giữa bà Phương và bị cáo Nguyễn Thị Tường Vy - Giám đốc Công ty ATA.

Tài liệu này thể hiện giao dịch dân sự (vay mượn và góp vốn mua đất) giữa Vy và bà Phương. Theo Viện Kiểm sát, hành vi của Ngô Thị Lan Phương có dấu hiệu che giấu tội phạm, kiến nghị cần tiếp tục điều tra làm rõ trong giai đoạn hai.

Đáng chú ý, qua thẩm vấn tại phiên tòa, cơ quan tố tụng thấy một số bị cáo có dấu hiệu rửa tiền, nên đề nghị tiếp tục điều tra làm rõ.