'Hoan Châu ký' - tiểu thuyết về một dòng họ thế kỷ 17

11:20 12/02/2024

"Hoan Châu ký" thuộc nhóm tiểu thuyết chương hồi lâu đời nhất Việt Nam, viết về gia tộc Nguyễn Cảnh.

Tên đầy đủ cuốn sách là Thiên Nam liệt truyện Hoan Châu ký, được người trong dòng họ Nguyễn Cảnh viết khoảng cuối thế kỷ 17, bản sao viết tay của cuốn sách được tặng cho Viện nghiên cứu Hán Nôm năm 1983.

Tác phẩm nói về lịch sử của dòng tộc cư trú gần 600 năm ở Nghệ An, có nhiều danh nhân, danh tướng, nhà văn hóa, lương y như Liêu Quận công Nguyễn Cảnh Quế, Thư Quận công Nguyễn Cảnh Kiên, Thắng Quận công Nguyễn Cảnh Hà, Thái phó Tấn Quốc công Nguyễn Cảnh Hoan.

'Hoan Châu ký' - tiểu thuyết về một dòng họ thế kỷ 17

Bìa cuốn "Hoan Châu ký", được tái bản dịp lễ hội "Thập niên sự lệ" trở thành di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Ảnh: Omega Plus

Cuốn sách gồm bốn hồi, 16 tiết, mỗi hồi bốn tiết, được trình bày dưới dạng văn xuôi, xen thêm một số loại văn biền ngẫu (thư, chế, sắc, câu đối) hoặc văn vần (thơ, tán). Xoay quanh những nhân vật có ảnh hưởng trong lịch sử, tác phẩm được các chuyên gia đánh giá như một tài liệu lịch sử, cung cấp thông tin cụ thể, bổ sung cho nội dung các bộ sử viết về thời kỳ Lê Trung Hưng (thế kỷ 17).

Trải qua hơn sáu thế kỷ, kể từ khi rời phường Thiên Lý, huyện Đông Triều, Hải Dương vào định cư tại Hoan Châu (nay là Nghệ An), dòng họ Nguyễn Cảnh có nhiều đóng góp cho công cuộc chống giặc và xây dựng đất nước. Các di sản của dòng họ trải rộng khắp vùng, với hàng trăm đền thờ và di tích lịch sử, các gia phả và sắc phong. Trong đó điển hình nhất là Đền thờ Thái phó Tấn Quốc công Nguyễn Cảnh Hoan, được nhà nước công nhận Di tích lịch sử văn hóa cấp

quốc gia từ năm 1991.

Theo thông lệ, 10 năm một lần, nhân dân và con cháu dòng họ Nguyễn Cảnh tề tựu về Đền thờ Tấn Quốc công Nguyễn Cảnh Hoan, tham dự lễ hội "Thập niên sự lệ" với quy mô lớn. Cuối năm 2023 lễ hội "Thập niên sự lệ" tại Đền thờ Tấn Quốc công Nguyễn Cảnh Hoan của dòng họ được nhà nước công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp. Năm Giáp Thìn 2024 đánh dấu bề dày lịch sử 360 năm của đại lễ.

Như Anh