Xin Quốc hội cơ chế cần thiết để làm nhà máy điện hạt nhân tại kỳ họp bất thường

Nội dung trên được đề cập tại Thông báo số 35 kết luận của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Phiên họp lần thứ hai Ban Chỉ đạo xây dựng nhà máy điện hạt nhân.

Thông báo nêu, để đáp ứng yêu cầu về năng lượng cho phát triển xanh, phát triển bền vững, chống biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường trong tình hình mới và đáp ứng mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2 con số trong kỷ nguyên mới, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của của trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây... Trung ương Đảng, Quốc hội chỉ đạo tiếp tục triển khai chủ trương xây dựng các nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận.

Đây là dự án đặc biệt quan trọng quốc gia, với mục tiêu phấn đấu hoàn thành đầu tư dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận trong 5 năm, Thủ tướng, Trưởng Ban Chỉ đạo yêu cầu triển khai ngay một số công việc.

Thủ tướng chỉ đạo các bộ ngành và địa phương nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách tạo điều kiện thuận lợi, triển khai nhanh nhất về các vấn đề như giải phóng mặt bằng, tái định cư, ổn định đời sống người dân, cơ chế tài chính, thu xếp vốn, lựa chọn nhà thầu... để rút ngắn thời gian thực hiện dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận.

Việc này, Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành và địa phương gửi Bộ Công Thương trước ngày 15/2. Trên cơ sở đó, Bộ Công Thương tổng hợp, báo cáo Chính phủ xem xét để đề xuất cấp thẩm quyền, trình Quốc hội khóa XV tại Kỳ họp thứ 9 (tháng 5).

"Trước mắt, ngay trong kỳ họp bất thường ngày 15/2 (Kỳ họp bất thường lần thứ 9, Quốc hội khóa XV), Bộ Công Thương trình xin chủ trương và một số cơ chế, chính sách cần thiết để triển khai ngay", thông báo nêu rõ.

Về hoàn thiện quy định pháp luật, Thủ tướng giao Bộ Khoa học và Công nghệ tập trung bố trí nguồn lực, khẩn trương hoàn thiện Luật Năng lượng nguyên tử sửa đổi, bảo đảm chất lượng để trình Quốc hội khóa XV xem xét và thông qua tại Kỳ họp thứ 9 theo quy trình một kỳ họp.

Nội dung sửa đổi cần bảo đảm phù hợp tình hình mới, cái gì đã rõ, đã chín, được thực tế chứng minh là đúng thì đưa vào luật, tăng cường phân cấp, phân quyền, cắt giảm thủ tục hành chính, xóa bỏ cơ chế xin cho.

Về việc kiện toàn Ban Chỉ đạo, người đứng đầu Chính phủ yêu cầu Bộ Công Thương khẩn trương rà soát, kiện toàn ngay Ban Chỉ đạo, bổ sung các thành viên là đại diện lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương và các bộ, cơ quan liên quan khác, Chủ tịch và Tổng giám đốc các Tập đoàn: Công nghiệp Năng lượng Quốc gia, Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam.

Về việc thành lập Tổ giúp việc Ban Chỉ đạo, Bộ Công Thương khẩn trương thành lập Tổ giúp việc Ban Chỉ đạo để hỗ trợ trong việc theo dõi, đôn đốc công việc, tổ chức các cuộc họp theo yêu cầu, nhiệm vụ của Ban Chỉ đạo.

Tổ giúp việc được Bộ Công Thương bảo đảm về cơ sở vật chất, do một đồng chí lãnh đạo Bộ trực tiếp phụ trách với các thành viên bao gồm cả các chuyên gia về điện hạt nhân, làm việc với tinh thần nghiêm túc, chuyên nghiệp, tinh gọn.

Về việc thực hiện các dự án, Bộ Công Thương được giao chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ và các bộ, cơ quan liên quan báo cáo cấp thẩm quyền để giao Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) thực hiện đầu tư dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và Tập đoàn Công nghiệp Năng lượng Quốc gia (Petrovietnam) thực hiện đầu tư dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2.

Thủ tướng đặt mục tiêu hoàn thành công tác đầu tư xây dựng trước ngày 31/12/2030, chậm nhất trước ngày 31/12/2031 để chào mừng kỷ niệm 100 năm ngày thành lập Đảng và 85 năm ngày thành lập nước.

EVN và Petrovietnam chủ động phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan đàm phán với các đối tác có công nghệ nguồn tiên tiến như Nga, Nhật Bản, Mỹ, Hàn Quốc, Pháp..., ưu tiên các đối tác truyền thống nhưng vẫn bảo đảm khả năng dự phòng trong mọi tình huống. Trên cơ sở đàm phán với các đối tác, xem xét cập nhật lại quy mô công suất, tổng mức đầu tư... phù hợp với tình hình mới đề xuất cấp thẩm quyền xem xét, quyết định.

Về đào tạo nguồn nhân lực, người đứng đầu Chính phủ giao EVN khẩn trương rà soát, huy động lại các nhân lực đã được đào tạo và các nguồn nhân lực có ngành nghề tương tự để có phương án sử dụng hiệu quả, tối ưu nhất.

"EVN cần đề xuất, báo cáo Thủ tướng ngay trong tháng 2 xây dựng kế hoạch đào tạo chuyên sâu bổ sung nguồn nhân lực cần thiết (số lượng, trình độ và chuyên môn) cho dự án Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận và có cơ chế, chính sách để thu hút nguồn nhân lực, trong đó cần chú ý người tổng chỉ huy, tổng công trình sư của dự án", theo thông báo.

Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ động nghiên cứu, xây dựng chương trình đào tạo chuyên môn chung cung cấp nguồn nhân lực có chất lượng, phục vụ phát triển các dự án điện hạt nhân.

Về vốn cho công tác chuẩn bị đầu tư, Thủ tướng đề nghị các bộ, cơ quan và địa phương rà soát trên cơ sở các nhiệm vụ được giao, đề xuất gửi Bộ Công Thương tổng hợp trước ngày 15/2. Bộ Công Thương phối hợp với Bộ Tài chính báo cáo Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc và Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn cho phép nghiên cứu, xem xét sử dụng nguồn vốn dự phòng năm 2025 hiệu quả để triển khai.

Về công tác giải phóng mặt bằng, UBND tỉnh Ninh Thuận khẩn trương triển khai ngay công tác giải phóng mặt bằng, di dân tái định cư cho cả hai nhà máy điện hạt nhân để hoàn thành công tác bàn giao mặt bằng của dự án trong năm 2025 cho chủ đầu tư.

Đồng thời, Thủ tướng cũng yêu cầu UBND tỉnh Ninh Thuận khẩn trương kêu gọi, thu hút đầu tư xây dựng sân bay Ninh Thuận; hoàn thành các thủ tục trong năm 2025 theo thẩm quyền, báo cáo Thủ tướng các vấn đề vượt thẩm quyền.

Bộ Tài chính bố trí, cấp đủ vốn để UBND tỉnh Ninh Thuận hoàn thành việc di dời và ổn định nơi ở, sinh kế cho người dân, bảo đảm nơi ở mới tốt hơn nơi ở cũ trên tinh thần vì lợi ích chung, bảo đảm công khai, minh bạch, phòng chống tham nhũng, tiêu cực.

Về việc điều chỉnh Quy hoạch điện VIII, Thủ tướng giao Bộ Công Thương khẩn trương hoàn thiện bổ sung điện hạt nhân Ninh Thuận, bao gồm các đường dây đấu nối đồng bộ và các dự án điện hạt nhân dự kiến khác vào Quy hoạch điện VIII.

Thủ tướng lưu ý Quy hoạch điện VIII điều chỉnh cần được chuẩn bị kỹ, bảo đảm lợi ích tổng thể quốc gia, công bằng, tiến bộ xã hội, cân đối phù hợp giữa các địa phương, các vùng miền nhưng có ưu tiên bố trí các công trình năng lượng trọng điểm tại các địa bàn khó khăn.

Trường hợp khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện, báo cáo Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn xem xét, giải quyết theo thẩm quyền, báo cáo Thủ tướng Chính phủ các vấn đề vượt thẩm quyền, bảo đảm hoàn thành trước ngày 28/2.

Thủ tướng yêu cầu Bộ kế hoạch và Đầu tư khẩn trương tổ chức thẩm định hồ sơ điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án trong thời gian sớm nhất để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 9. Bộ Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm thẩm định ngay trong tháng 2 báo cáo đánh giá tác động môi trường dự án.

Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) đánh giá cơ sở hạ tầng điện hạt nhân của Việt Nam theo các tiêu chuẩn của IAEA. Xây dựng kế hoạch cụ thể hoàn thiện cơ sở hạ tầng điện hạt nhân đáp ứng yêu cầu của IAEA.

Về công tác tuyên truyền, Thủ tướng yêu cầu Bộ Thông tin và Truyền thông, VTV, VOV, TTXVN phối hợp với EVN, Petrovietnama, UBND tỉnh Ninh Thuận tuyên truyền, làm rõ sự cần thiết đầu tư, tính khả thi, bảo đảm an toàn… để người dân hiểu, tạo đồng thuận, sẵn sàng bàn giao mặt bằng sạch đồng bộ với tiến độ chuẩn bị đầu tư của dự án.

Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận gồm 2 nhà máy, mỗi nhà máy gồm 2 tổ máy. Trong đó: Nhà máy Ninh Thuận 1 đặt tại xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam; Nhà máy Ninh Thuận 2 đặt tại xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải.