Phát hiện bất ngờ về đôi mắt 'biết nói' của loài chó

Phát hiện mới khẳng định đôi mắt long lanh gợi lòng trắc ẩn của chó nhà không phải do chúng tiến hóa để thu hút con người như khoa học từng nghĩ.

Chú chó đáng yêu với đôi mắt như "biết nói" - Ảnh: GETTY

Vì sao mắt chó trông buồn buồn, nhìn rất đáng thương? Liệu chúng có điều muốn nói với chúng ta hay đây chỉ đơn giản là ngoại hình vốn có của chúng?

Để có câu trả lời, nhiều nhóm nghiên cứu khác nhau đã bắt tay tìm hiểu và đưa ra nhiều cách giải thích.

Một nghiên cứu năm 2019 đã so sánh cơ mặt của chó nhà với cơ mặt của chó sói (Canis lupus) và phát hiện chó nhà phát triển các cơ chuyên biệt quanh mắt để tạo ra nhiều biểu cảm trên khuôn mặt hơn.

Các nhà khoa học khi đó kết luận rằng những cơ này có thể đã phát triển khi chó bắt đầu sống gần gũi hơn với con người để chúng có thể bắt chước nét mặt của họ như một cách khuyến khích họ chăm sóc chúng.

Một nghiên cứu năm 2022 cũng cho rằng chó phát triển các cơ mới đặc biệt quanh mắt để việc giao tiếp với con người hiệu quả hơn.

Song nghiên cứu mới nhất, đăng trên tạp chí The Anatomical Record, đã bác bỏ lý thuyết này.

Trong nghiên cứu mới, nhóm do cô Heather Smith từ Đại học Midwestern (Illinois, Mỹ) dẫn đầu đã mổ xẻ một mẫu vật chó hoang châu Phi (Lycaon pictus) đã chết do một vườn thú tặng. Kết quả phát hiện con vật này cũng có cơ "mắt chó con" như chó nhà.

Ngoài ra, một số cơ mặt ở chó hoang châu Phi dường như hỗ trợ việc điều khiển khéo léo đôi tai mềm mại vung vẩy, to đặc trưng của nó.

"Hình thái này cho thấy các biểu hiện trên khuôn mặt bằng mắt góp phần vào sự giao tiếp trong đàn chó hoang và không phải chỉ có ở chó nhà", các nhà nghiên cứu viết.

Theo các nhà nghiên cứu, những cơ mắt này phát triển để giúp chó hoang châu Phi phối hợp và giao tiếp khi chúng săn mồi trên thảo nguyên rộng lớn.

Giống như chó sói và những người anh em họ trong nhà của chúng, chó hoang châu Phi có tính xã hội cao, sống theo nhóm khoảng 5 - 9 cá thể. Khuôn mặt biểu cảm cao của chúng có thể cho phép chúng tạo ra các tín hiệu hình ảnh im lặng trên mặt phẳng cỏ.

Trong tương lai, Smith và nhóm của cô hy vọng có thể kiểm tra giải phẫu khuôn mặt của các loài chó hoang dã khác, chẳng hạn như cáo, chó sói và chó hoang châu Á, để xem cơ mắt chó con của chúng phát triển tốt như thế nào.

Điều này sẽ giúp họ hiểu rõ hơn về cách các loài này giao tiếp và săn mồi, đồng thời giúp các nhà nghiên cứu xác định liệu đặc điểm này có tồn tại ở những loài vừa có tính xã hội vừa có định hướng thị giác hay không.