Phán quyết có tội của Hunter tác động thế nào tới ông Biden

Phán quyết Hunter có tội có thể giáng đòn tâm lý vào Tổng thống Biden khi ông đã trải qua nhiều bi kịch gia đình, nhưng khó ảnh hưởng đến nỗ lực tranh cử.

Bồi thẩm đoàn tòa án liên bang thành phố Wilmington, bang Delaware ngày 11/6 kết luận Hunter Biden, con trai Tổng thống Joe Biden, có tội trong vụ truy tố với cáo buộc sở hữu súng trái phép. Đây là lần đầu tiên con trai một tổng thống Mỹ đương nhiệm bị truy tố và kết tội.

Theo cáo trạng do công tố viên đặc biệt David Weiss đưa ra tháng 9/2023, Hunter đã khai man khi điền vào mẫu đơn của Cục Rượu, Thuốc lá, Súng và Chất nổ khi đến cửa hàng mua súng vào tháng 10/2018. Đơn này có mục đề nghị người mua súng xác nhận bản thân có nghiện ma túy hay không và Hunter đã tích vào mục "Không".

Trả lời truyền thông sau phiên tòa, một bồi thẩm viên nói Hunter "biết mình đang làm gì khi điền mẫu đơn mua súng". "Khi tích vào ô đó, Hunter biết mình đang nghiện ngập. Hunter biết mình đang dùng chất gây nghiện", bồi thẩm viên này trả lời CBS News, giải thích về quyết định kết tội con trai Tổng thống.

Với ba tội danh gồm khai gian trong quá trình mua súng, khai gian khi cung cấp thông tin lưu trữ và sở hữu súng khi nghiện ma túy, Hunter có thể đối mặt bản án tối đa 25 năm tù và phạt tiền 750.000 USD.

Trước khi bồi thẩm đoàn ra quyết định, phe Cộng hòa và các đồng minh của cựu tổng thống Donald Trump đã coi phiên tòa là cơ hội để tăng công kích ông Biden và mô tả đây là "gia đình tội phạm", trong bối cảnh cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đang bước vào giai đoạn quan trọng.

Hunter Biden cùng Đệ nhất phu nhân Jill Biden (trái) và vợ Melissa Cohen Biden rời tòa án liên bang ở Wilmington, bang Delaware ngày 11/6. Ảnh: AP

Một số nghị sĩ Cộng hòa coi các tội danh của Hunter là tương đối nhỏ, nhưng vẫn kỳ vọng phán quyết sẽ mô tả gia đình Biden là "những người phạm pháp" và làm lu mờ vụ truy tố ông Donald Trump. Bồi thẩm đoàn New York cuối tháng 5 tuyên ông Trump có tội với cáo buộc làm giả hồ sơ kinh doanh để chi tiền ém thông tin bất lợi khi tranh cử năm 2016.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng tác động về mặt chính trị từ phán quyết Hunter có tội chưa thực sự rõ ràng. Theo các chiến lược gia đảng Dân chủ, cử tri Mỹ khả năng cao không buộc Tổng thống Biden phải chịu trách nhiệm cho hành vi của con trai.

Nhưng phán quyết với Hunter cùng những góc khuất của gia đình bị phơi bày trong quá trình xét xử có thể tác động nặng nề tới tâm lý Tổng thống Biden trong những tháng cuối của nỗ lực tái tranh cử, các đồng minh của ông chủ Nhà Trắng cho hay. Đây sẽ là "đòn giáng" bồi thêm vào bi kịch gia đình của ông Biden, người đã mất hai người con và đau đầu suốt nhiều năm vì Hunter nghiện ngập.

Ông Biden có với người vợ đầu tiên Neilia Hunter Biden ba người con. Tháng 12/1972, vài tuần sau khi ông chiến thắng bầu cử Thượng viện ở Delaware, vợ ông và con gái một tuổi Naomi Christina Biden thiệt mạng trong một tai nạn xe hơi.

Năm 2015, con trai cả của ông là Beau Biden qua đời do ung thư não. Ông Biden cho biết đây là "nỗi đau khôn nguôi" với gia đình, do Beau được coi là một ngôi sao sáng có thể kế thừa sự nghiệp chính trị của bố.

Hunter, 54 tuổi, con trai thứ hai của Tổng thống Biden, lại có quá khứ nhiều tranh cãi do nghiện rượu, ma túy, cùng mối tình nhiều sóng gió với chị dâu và các quan hệ ngoài luồng. Những bê bối này đã bị các nhân chứng và người thân trong gia đình kể lại trong phiên tòa xét xử Hunter.

Những thành viên gia đình Biden liên quan quá trình xét xử Hunter. Đồ họa: WP

"Có người bình thường nào không giằng xé khi những góc khuất của gia đình bị phơi bày trong phòng xử án, trước cả thế giới", David Axelrod, từng là cố vấn cấp cao của cựu tổng thống Barack Obama, nói. "Phải chứng kiến người thân ra tòa, không chỉ con trai mà còn có con dâu, cháu gái, kể lại những giai đoạn đau buồn nhất trong đời, ai mà không tan nát?".

Axelrod cũng không cho rằng cử tri Mỹ sẽ trừng phạt ông Biden vì những bê bối do con trai gây ra. "Câu hỏi thực sự ở đây là phán quyết tác động thế nào đến tâm trạng của ông ấy cùng gia đình", Axelrod bổ sung.

Một số thành viên Dân chủ cho rằng nhiều gia đình ở Mỹ bị tổn thương liên quan chứng nghiện ngập, nên họ có thể cảm thông với Hunter trong nỗ lực cai nghiện và vượt qua nghịch cảnh. Tổng thống Biden ngày 11/6 đã thể hiện sự ủng hộ dành cho con trai, khi ông phát biểu tại một sự kiện về kiểm soát súng đạn.

"Như đã nói tuần trước, tôi là Tổng thống nhưng cũng là một người cha", ông Biden cho biết. "Jill và tôi yêu con trai mình và chúng tôi rất tự hào về con người của nó ngày hôm nay. Rất nhiều gia đình từng có người thân chiến đấu với chứng nghiện ngập đều hiểu được cảm giác tự hào khi nhìn thấy người mình yêu bước ra từ phía bên kia và trở nên mạnh mẽ, kiên cường hơn trong quá trình hồi phục".

Tổng thống Biden không xuất hiện tại tòa án liên bang Wilmington trong quá trình xét xử Hunter. Ông chủ Nhà Trắng từng nhấn mạnh sẽ tránh tạo cảm giác ông đang tác động đến vụ truy tố. Ông cũng khẳng định mình sẽ chấp nhận phán quyết từ tòa và loại trừ khả năng ân xá Hunter nếu con trai có tội và bị kết án.

Đệ nhất phu nhân Jill Biden cùng các thành viên khác trong gia đình Biden có mặt thường xuyên hơn. Các công tố viên ngày 10/6 kêu gọi bồi thẩm đoàn không để việc này ảnh hưởng đến lập trường của họ.

"Đây không phải là bằng chứng", công tố viên Leo Wise phát biểu kết thúc tranh tụng, đưa tay về phía hàng ghế những người đến dự phiên tòa, trong đó có Đệ nhất phu nhân Mỹ. "Những người ngồi ở đây không phải bằng chứng".

Tổng thống Biden đã bày tỏ tự hào khi cuộc sống Hunter dần ổn định trở lại sau thời gian nghiện ngập. Tuy nhiên, ông tuyên bố không ân xá cho con trai, đồng nghĩa Hunter có thể phải ngồi tù. Ngoài vụ truy tố sở hữu súng trái phép, Hunter còn đối mặt cáo buộc trốn nộp ít nhất 1,4 triệu USD thuế liên bang năm 2016-2019 và dự kiến hầu tòa ở Los Angeles, California ngày 5/9.

Cuộc điều tra cáo buộc Hunter trốn thuế, cũng do công tố viên Weiss phụ trách, khả năng cao phơi bày thêm những sự kiện đáng hổ thẹn trong quá khứ của gia đình Biden. Các công tố viên dự kiến chứng minh cách Hunter chi tiêu mà theo cáo trạng, đa phần là cho "chất gây nghiện, vệ sĩ, bạn gái, thuê khách sạn sang, xe hơi, quần áo và đồ dùng cá nhân, tóm lại là mọi thứ nhưng không nộp thuế".

Luật sư bào chữa của Hunter nói thân chủ đã nộp bù thuế đầy đủ ba năm trước và cho rằng, giống như cáo buộc sở hữu súng trái phép, các công tố viên sẽ không truy tố như vậy với công dân bình thường.

Tổng thống Joe Biden phát biểu tại Washington ngày 12/4. Ảnh: AP

Các cố vấn thân cận thừa nhận Hunter là vấn đề khiến ông Biden rất lo lắng. Họ thường tránh nhắc đến Hunter với Tổng thống. Một số thậm chí còn tìm cách hạn chế những lần Hunter xuất hiện trước công chúng, khiến Hunter và những người thân cận của con trai Tổng thống phẫn nộ.

Ông Biden từng tìm cách giữ con trai sát bên mình nhưng bất thành. Năm 2014, Hunter buộc phải rời khỏi Hải quân Mỹ do bị phát hiện sử dụng chất gây nghiện.

Phe Cộng hòa tại Hạ viện đã điều tra Hunter và gia đình Biden suốt nhiều tháng qua, cho rằng Hunter hưởng lợi bất chính từ việc ông Biden giữ chức phó tổng thống trong chính quyền Obama năm 2009-2017. Họ chủ yếu nhắm vào những dự án kinh doanh của Hunter tại Ukraine và Trung Quốc trong giai đoạn này, nhưng cuộc điều tra nhìn chung không có tiến triển do không có bằng chứng thực chất.

Ngày 11/6, một số nghị sĩ Cộng hòa nói họ vẫn tin Hunter có sai phạm tài chính và tội danh liên quan sở hữu súng mới là mức độ nhẹ.

"Hunter đáng phải ngồi tù vì hành động nào đó, nhưng không phải mua súng", hạ nghị sĩ Thomas Massie, bang Kentucky, nói. "Có hàng triệu người sử dụng cần sa đang sở hữu súng ở đất nước này, và không ai trong số họ phải ngồi tù vì mua hay sở hữu vũ khí trái luật".

Chiến dịch tranh cử của ông Trump cũng chuyển sự chú ý từ phán quyết Hunter "có tội" sang cáo buộc con trai ông Biden hưởng lợi bất chính từ các thương vụ làm ăn ở nước ngoài.

"Phiên xử này chỉ nhằm đánh lạc hướng sự chú ý của dư luận khỏi những tội danh thực sự của Gia đình Tội phạm Biden, đã kiếm về hàng chục triệu USD từ Trung Quốc, Nga và Ukraine", Karoline Leavitt, thư ký báo chí chiến dịch tranh cử của ông Trump, nói.

Maryellen Noreika, thẩm phán phụ trách xét xử ở Wilmington, cho biết thời hạn thông thường để công bố bản án đối với những trường hợp tương tự Hunter là 120 ngày. Nếu tòa sử dụng hết khung thời gian này để cân nhắc, bản án của Hunter có thể được công bố khoảng một tháng trước ngày bầu cử tổng thống Mỹ.

Theo hệ thống tư pháp liên bang, những trường hợp phạm tội lần đầu thường không bị tuyên mức án tối đa. Bản án thực tế đối với Hunter có thể nhẹ hơn nhiều. Bà Noreika cũng có thể chỉ tuyên án quản chế tại nhà với Hunter.

Để tránh thân chủ ngồi tù, các luật sư bào chữa có thể lập luận súng của Hunter không liên quan vụ án nào và anh đã nỗ lực thay đổi cuộc sống của mình từ năm 2019, sau giai đoạn nghiện ngập. Trong 11 ngày sở hữu súng, Hunter cũng chưa từng sử dụng nó. Họ cũng sẽ đệ đơn kháng cáo bản án.

"Với một người từng phải trải qua bi kịch và hứng chịu mất mát lớn, đây là một thách thức lớn nữa ông ấy sắp phải đối mặt", Axelrod nói, nhắc đến ông Biden. "Ông ấy sẽ cần sức mạnh to lớn để vượt qua, trong bối cảnh nhiều trở ngại đã xuất hiện trong nhiệm kỳ và khi là ứng viên chạy đua vào Nhà Trắng".

Như Tâm (Theo Washington Post, AP)