Người Ukraine chạy nạn lần hai ở Israel

Giáo sĩ Do Thái Mendel Moscowitz rời Ukraine tới Israel năm ngoái để tránh chiến sự, nhưng không ngờ có ngày phải chạy nạn lần hai.

Sau khi Nga phát động chiến dịch tại Ukraine hồi tháng 2/2022, gia đình 5 người của giáo sĩ Do Thái Mendel Moscowitz di cư từ Kharvov, đông bắc Ukraine, tới nhà họ hàng ở miền nam Israel để bắt đầu cuộc sống mới.

Tuy nhiên, cuộc sống yên ổn của họ bị gián đoạn từ ngày 7/10, khi Hamas bất ngờ tấn công miền nam Israel và giết chết 1.200 người, bắt 240 người làm con tin. Cơ quan y tế Hamas cho hay chiến dịch trả đũa của Israel khiến 18.000 người ở Dải Gaza thiệt mạng.

Giáo sĩ Slomo Koves, người đứng đầu Hiệp hội Cộng đồng người Do Thái Hungary (EMIH), tổ chức điều hành trại Machne Chabad, trả lời phỏng vấn ở Budapest ngày 28/11. Ảnh: AFP

Gia đình Moscowitz không có nhiều thời gian để suy nghĩ. Họ vội vàng rời Israel tới "làng giải cứu" Machne Chabad dành cho người Do Thái ở ven hồ Balaton, Hungary.

"Chúng tôi không muốn các con tổn thương lần nữa sau những gì đã trải qua ở Ukraine", Moscowitz, 33 tuổi, nói. Khoảng 4.000 người Ukraine đã rời Israel sau vụ đột kích ngày 7/10 của Hamas.

Machne Chabad từng là nơi nghỉ dưỡng dành cho quan chức chính phủ Hungary, nằm ở Balatonoszod, cách Budapest khoảng 130 km về phía tây nam. Đầu năm 2022, khu nghỉ dưỡng được sửa sang lại để đón cộng đồng người Do Thái ở Ukraine và trở thành nơi trú ẩn cho một cộng đồng lớn từng sống sót sau nhiều sự kiện lịch sử.

Khu vực được Hiệp hội Các cộng đồng Do Thái Hungary (EMIH), Liên đoàn Cộng đồng Do Thái Ukraine và chính quyền Thủ tướng Hungarey Viktor Orban hỗ trợ kinh phí. Hiện có 200 người sống ở Machne Chabad, trong đó một nửa từng chạy khỏi Ukraine tới Israel nhưng phải tiếp tục chạy nạn lần hai.

"Mỗi khi một cuộc chiến bắt đầu, mọi thứ đều lung lay, công việc, nhà cửa, gia đình, rất khó để ổn định", Moscowitz, giáo sĩ của khu trại, nói.

Tại đây, cư dân được hỗ trợ tâm lý, tiếp cận dịch vụ chăm sóc trẻ em, học hành. Đầu bếp Almos Ihasz và nhân viên đều là người tị nạn Ukraine, sẽ chuẩn bị cơm nước ba bữa một ngày.

"Nơi này rất đặc biệt vì đem tới cho chúng tôi cảm giác an toàn, rời xa căng thẳng. Chúng tôi được ở nơi ấm áp, được chăm sóc", Hana Shatagin, 29 tuổi, luật sư người Ukraine, nói.

Sau 6 tuần ở Machne Chabad cùng chồng con, cô nhận định tình hình đã lắng xuống đủ để quay lại Jerusalem. Tuy nhiên, một số cư dân như Zeev Vinogradov, 73 tuổi, đến từ Dnipro, Ukraine, tự hỏi khi nào mới có thể rời đi.

Hồi tháng 3/2022, ông và vợ rời Ukraine tới thị trấn Metula của Israel, gần biên giới phía bắc với Lebanon. Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã sơ tán người dân khỏi khu vực sau ngày 7/10 vì lo ngại nguy cơ tấn công từ lực lượng vũ trang Hezbollah, đồng minh của Hamas.

Không còn nơi nào để đi, Vinogradov dành cả ngày ở Machne Chabad cầu nguyện và giảng đạo cho thanh niên Ukraine qua điện thoại. Vinogradov hy vọng khi cuộc chiến kết thúc, ông sẽ được quay lại Ukraine, nơi ông đã bỏ lại nhà cửa, xe cộ, bạn bè và láng giềng.

Trẻ em Do Thái dùng bữa trong trại tị nạn ở Balatonoszod, Hungary, ngày 28/11. Ảnh: AFP

Tương lai của làng cứu nạn ở Hungary không chắc chắn. EMIH đang gặp khó khăn vì một số nhà tài trợ giảm đóng góp.

"Trong 6 tháng qua, số tiền cộng đồng tôn giáo Ukraine đóng góp không đáng kể", giáo sĩ Slomo Koves, người đứng đầu EMIH, nói. "Sự chú ý của các nhà hảo tâm chệch khỏi Ukraine" và chuyển sang Gaza.

Là một nhánh của giáo phái Chabad-Lubavitch thuộc đạo Do Thái Hasidic, EMIH giữ quan hệ chặt chẽ với Thủ tướng Orban, người thường xuyên bày tỏ quan điểm chống nhập cư.

Thủ tướng Hungary tuyên bố không khoan nhượng với chủ nghĩa bài Do Thái ở Hungary, khẳng định nơi đây là "ốc đảo hòa bình" đối với người Do Thái. Chính phủ Hungary cho phép EMIH sử dụng miễn phí khu nghỉ dưỡng thuộc sở hữu nhà nước và trả 1/3 chi phí vận hành.

Moscowitz cho rằng với tình hình đang diễn ra ở Ukraine và Gaza, khu nghỉ dưỡng sẽ tiếp tục đóng vai trò là nơi giúp người ta cảm nhận "họ có gia đình và cộng đồng".

Hồng Hạnh (Theo AFP)