Nghi phạm bắn Thủ tướng Slovakia 'từng phản đối bạo lực'

Nghi phạm ám sát Thủ tướng Slovakia Fico được xác định là nhà văn Juraj Cintula, 71 tuổi, người từng là nhân viên an ninh và bày tỏ phản đối bạo lực.

Thủ tướng Slovakia Robert Fico bị bắn nhiều phát khi tiếp xúc người dân ở thị trấn Handlova, miền trung nước này, ngày 15/5. Sau khi nổ súng vào ông Fico ở khoảng cách gần, nghi phạm tóc hoa râm lập tức bị các cận vệ của Thủ tướng khống chế trên mặt đất và còng tay, trong lúc ông Fico được đưa đến bệnh viện cấp cứu và đã qua cơn nguy kịch.

Truyền thông Slovakia cho biết nghi phạm được xác định là Juraj Cintula, người sáng lập Câu lạc bộ Văn học DUHA và đến từ thị trấn Levice, miền tây Slovakia. Ông này từng sáng tác ba tập thơ, xuất bản hai cuốn tiểu thuyết và là thành viên Hiệp hội Nhà văn Slovakia. Bộ trưởng Nội vụ Matus Sutaj Estok xác nhận thông tin nghi phạm là nhà văn 71 tuổi.

Hiệp hội Nhà văn Slovakia xác nhận trên Facebook rằng Cintula là thành viên từ năm 2015, nhấn mạnh rằng nếu danh tính nghi phạm được xác nhận thì "tư cách thành viên của kẻ hèn hạ này sẽ bị hủy lập tức". "Chúng tôi căm phẫn hành vi tàn bạo chưa từng có trong lịch sử Slovakia này", hiệp hội cho hay.

Cintula còn từng làm nhân viên an ninh cho một công ty bảo vệ tư nhân và được phép sở hữu súng hợp pháp. Nghi phạm từng gây chú ý với truyền thông vào năm 2016, sau khi bị một nam thanh niên phê ma túy hành hung trong lúc làm bảo vệ tại cửa hàng bách hóa ở Levice. Cintula bị thương khắp người và không thể làm việc trong thời gian dài.

Con trai của nghi phạm nói "hoàn toàn không biết bố mình đang nghĩ gì, dự định gì và tại sao việc đó lại xảy ra". Khi được hỏi liệu bố mình có thù ghét Thủ tướng Fico hay không, người con trai cho biết: "Tất cả những gì tôi có thể nói là bố tôi không bỏ phiếu bầu ông ấy làm Thủ tướng".

Nghi phạm bị bắt sau vụ ám sát Thủ tướng Fico ở thị trấn Handlova, miền trung Slovakia ngày 15/5. Ảnh: Reuters

Theo Vlasta Kollarova, người đứng đầu thư viện địa phương ở quê nhà Cintula, khi còn trẻ ông này bất trị, nhưng không có xu hướng sử dụng bạo lực.

Nghi phạm từng nêu quan điểm chính trị trong một số bài đăng trên mạng xã hội. "Thế giới chìm trong bạo lực và vũ khí. Mọi người dường như đang phát điên", ông nói trong video đăng cách đây 8 năm.

Trong video, Cintula bày tỏ lo ngại về vấn đề nhập cư, "sự thù ghét và chủ nghĩa cực đoan", cho rằng chính phủ các nước châu Âu "không có biện pháp giải quyết tình trạng hỗn loạn này".

Cintula cũng cho biết đã thành lập "Phong trào Chống bạo lực" ở Levice. Phong trào này tự nhận là "đảng chính trị mới nổi có mục tiêu ngăn chặn bạo lực, hận thù lây lan trong xã hội, chiến tranh ở châu Âu".

Trong những bài đóng góp cho câu lạc bộ văn học, Cintula chỉ trích "những kẻ lệch lạc giàu có" trong xã hội Slovakia, đồng thời lên án chính phủ của Thủ tướng Fico không trấn áp nạn cờ bạc.

"Ở tất cả thành phố, làng mạc đều có những máy đánh bạc để những kẻ mê đỏ đen đốt toàn bộ khoản tiền mà họ vay mượn từ người thân, bạn bè, lên tới hàng chục nghìn euro. Chính phủ đang làm gì để đối phó với tình trạng này?", ông viết.

Đài truyền hình Markíza TV đã đăng một video về Cintula sau khi ông bị bắt vì vụ nổ súng nhằm vào Thủ tướng Fico, nghi phạm nói rằng "tôi không đồng ý với các chính sách hạn chế tự do báo chí của chính phủ. Tại sao truyền thông lại bị nhắm mục tiêu". Tuyên bố này dường như đề cập tới nỗ lực cải tổ dịch vụ phát thanh và truyền hình gây nhiều tranh cãi tại Slovakia.

Giới chức Slovakia chưa công bố động cơ ám sát của nghi phạm, nhưng khuynh hướng chính trị của Cintula dường như thay đổi theo thời gian. Năm 2016, ông này xuất hiện trong ảnh chụp cùng Những người lính Slovakia (SB), một nhóm cực hữu được cho là thân Nga.

Cintula thường xuyên tham dự các cuộc họp của SB, trang Facebook của nhóm dân quân này đã đăng một số bài viết của ông ta bày tỏ phản đối người tị nạn tới Slovakia và các chính sách của chính phủ. Cintula cho rằng các nhóm dân quân tự phát như SB nên được trao quyền "bảo vệ người dân, đất nước, truyền thống và văn hóa" khỏi người nhập cư đến từ bên ngoài châu Âu.

Tuy nhiên, trong bài đăng cho Phong trào Chống bạo lực vào năm 2022, Cintula lên án việc Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine.

Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Môi trường Slovakia Tomas Taraba ngày 15/5 cho biết Thủ tướng Fico đã qua cơn nguy kịch. Đây là vụ ám sát đầu tiên nhằm vào một chính trị gia cấp cao trong lịch sử Slovakia hiện đại, quốc gia tuyên bố độc lập năm 1993.

Tổng công tố Slovakia Maros Zilinka tuyên bố kẻ tấn công sẽ đối mặt hình phạt "không khoan nhượng" từ lực lượng hành pháp, nhưng không công bố thông tin chi tiết.

Huyền Lê (Theo AFP, Euro News)