Máy bay nguy cơ bị bắn hạ trên không phận Iran vì lỗi GPS

TPO - Việc giả mạo GPS đã khiến hơn 20 máy bay bị sai lộ trình, có nguy cơ đi sai đường vào không phận Iran. Đây là khu vực nhạy cảm quân sự, có thể bị bắn hạ nếu máy bay chưa được phép tiếp cận không phận.

Trong hai tuần qua, hơn 20 máy bay thương mại và tư nhân bay qua Iran đã đi chệch hướng sau khi bị dẫn đường bởi các tín hiệu GPS giả mạo. Những tín hiệu này đã tấn công hệ thống định vị và ảnh hưởng đến nhiều máy bay bao gồm cả Boeing 737 và 777.

OPS Group - tập đoàn chuyên về an toàn chuyến bay - cho biết một chiếc Boeing 777 bị sai lộ trình, khiến phi hành đoàn không thể xác định không gian và thời gian thực tế. Ngoài ra, một máy bay thương mại suýt đi vào không phận Iran mà không được phép.

Tới ngày 25/9, có 8.000 người thuộc các bộ phận điều phối không lưu, phi công và người phụ trách báo cáo với OPS Group về các sự cố giả mạo tín hiệu định vị GPS. Theo báo cáo, 20 trường hợp máy bay gặp sự cố định vị đều xảy ra dọc theo đường hàng không UMB688 ở miền bắc Iraq, nơi kết nối giữa Trung Đông và châu Âu.

Nguyên nhân của các sự cố liên tiếp đến từ việc giả mạo tín hiệu GPS, một kiểu tấn công mạng khi tín hiệu vô tuyến giả được gửi đến ăng-ten thu để ghi đè tín hiệu vệ tinh GPS chính xác. Do hệ thống định vị bị lỗi, phi công buộc phải tìm kiếm sự trợ giúp từ các cơ quan kiểm soát không lưu để nắm rõ vị trí máy bay.

Theo các phi công, đội ngũ điều khiển máy bay đã được đào tạo để vượt qua tình trạng cố ý gây nhiễu GPS. Tuy nhiên, việc giả mạo tín hiệu định vị sẽ khó phát hiện hơn nhiều vì bộ thu GPS của máy bay không thể nhận ra đang đọc tín hiệu GPS sai. Hệ thống quản lý của máy bay sẽ chấp nhận tín hiệu GPS giả và chuyển hướng. Đây là lần đầu tiên lỗi GPS ảnh hưởng nặng nề tới các chuyến bay chở khách.

Để đối phó với các sự cố, Cục Hàng không Liên bang Mỹ đã ban hành thông báo cho các phi công đối với các chuyến bay bay qua Iraq vì các đường hàng không này được Iran coi là khu vực nhạy cảm.

Iran có hai căn cứ quân sự lớn ngay gần đường hàng không, trong đó có một trung tâm ở thành phố Kermanshah với vũ khí phòng không chuyên dụng và một căn cứ khác ở thành phố Khorramabad.

Vào năm 2020, quốc gia này đã bắn nhầm chiếc Boeing 737 của Ukraine International Airlines, khiến 9 thành viên phi hành đoàn và 167 hành khách trên máy bay thiệt mạng. Trong tháng 9, Iran đe dọa bắn hạ một máy bay đi vào không phận quốc gia này mà không được phép.