Mẫu trực thăng gặp nạn khi chở Tổng thống Iran

Tổng thống Raisi gặp nạn khi di chuyển bằng trực thăng Bell 212, mẫu phi cơ được Mỹ phát triển từ cuối thập niên 1960 và bán cho nhiều nước trên thế giới.

Trực thăng Bell 212 chở 9 người, trong đó có Tổng thống Iran Ebrahim Raisi và Ngoại trưởng Hossein Amir-Abdollahian, bị rơi trên đường từ Khudafarin đến Tabriz, tỉnh Đông Azerbaijan của Iran, chiều 19/5.

Giới chức Iran đã tiếp cận được hiện trường máy bay gặp nạn, cho biết trực thăng đã cháy rụi hoàn toàn và "nhiều khả năng toàn bộ người trên máy bay đã thiệt mạng".

Bell 212 là trực thăng vận tải dân sự cỡ trung được tập đoàn Bell Helicopter của Mỹ phát triển và chế tạo, thực hiện chuyến bay thử đầu tiên năm 1968.

Trực thăng Bell 212 chở Tổng thống Raisi cất cánh trước vụ tai nạn hôm 19/5. Ảnh: AFP

Phi cơ dài 17,4 m, cao 3,8 m, sải cánh nâng 14,6 m và khối lượng rỗng 2,9 tấn. Mỗi chiếc có thể chở tối đa 15 người, gồm một phi công và 14 hành khách. Nếu hoạt động trong điều kiện thời tiết phức tạp, tổ bay được nâng lên thành hai phi công và hành khách giảm xuống còn 13 người.

Không quân Canada là lực lượng đầu tiên vận hành dòng Bell 212, với 50 chiếc được bàn giao trong năm 1971. Quân đội Mỹ sau đó đặt mua gần 300 máy bay và đặt cho chúng định danh UH-1N.

Trước khi Cách mạng Hồi giáo bùng nổ năm 1979, Iran duy trì quan hệ tốt với Mỹ và đặt mua nhiều khí tài, trang thiết bị từ nước này, trong đó có trực thăng Bell 212. Nước này còn thành lập Công ty Trực thăng Iran để bảo dưỡng số trực thăng mua từ phương Tây.

Công ty này giúp Iran tiếp tục duy trì hoạt động của phi đội trực thăng Bell sau khi Cách mạng Hồi giáo thành công. Không quân Iran hiện biên chế ít nhất hai chiếc Bell 212, nhưng chưa rõ máy bay gặp nạn có phải chiếc từng được hoán cải để phục vụ chính phủ hay không.

Mỗi chiếc Bell 212 được trang bị động cơ P&W PT6T-3, sử dụng hai tua-bin PT6 với tổng công suất 1.800 mã lực. Nếu một tua-bin gặp sự cố, chiếc còn lại có thể duy trì công suất 900 mã lực trong 30 phút, hoặc 765 mã lực trong thời gian dài và cho phép máy bay bảo đảm khả năng vận hành ở khối lượng cất cánh tối đa.

Trực thăng Bell 212 trong biên chế không quân Iran hồi năm 2011. Ảnh: Jetphotos

Dây chuyền sản xuất Bell 212 hoạt động từ năm 1968 và kết thúc sau 30 năm. Đây là dòng phi cơ được tin dùng trong hoạt động tiếp tế và vận chuyển cho các giàn khoan xa bờ, do nó được chứng nhận đủ khả năng vận hành trong điều kiện thời tiết xấu và có độ tin cậy cao.

Dù vậy, dữ liệu thống kê của trang Aviation Safety cho thấy đã có 430 tai nạn liên quan đến dòng Bell 212, trong đó hàng loạt vụ gây chết nhiều người.

Một trong số này là vụ rơi trực thăng của hãng Cougar Helicopters ngoài khơi bờ biển Newfoundland, Canada, hồi năm 2009. Phi cơ mất áp suất dầu trên đường bay đến giàn khoan dầu xa bờ, buộc tổ lái hạ cánh khẩn cấp xuống vùng nước lạnh giá thuộc Bắc Đại Tây Dương. Sự cố khiến 17 trong 18 người trên máy bay thiệt mạng, đánh dấu tai nạn trực thăng chết chóc nhất của Canada trong những năm qua.

Vũ Anh (Theo Aviationist)