Lộ trình sáp nhập huyện, xã thiếu tiêu chuẩn diện tích, dân số

TPO - Mục tiêu đến năm 2025 hoàn thành sắp xếp đối với đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã có đồng thời cả 2 tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số dưới 70% quy định.

Chiều 12/7, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua dự thảo Nghị quyết về việc sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện, cấp xã giai đoạn 2023 – 2030.

Theo Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, trong giai đoạn 2019 - 2021, qua sắp xếp cả nước đã giảm 8 ĐVHC cấp huyện, 561 cấp xã, góp phần tinh gọn tổ chức bộ máy, biên chế và giảm chi ngân sách nhà nước trên 2 nghìn tỷ đồng.

Tuy nhiên, quá trình này cũng còn có một số khó khăn, vướng mắc, như số lượng ĐVHC chưa đạt tiêu chuẩn theo quy định còn nhiều; việc sắp xếp và giải quyết chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức dôi dư chưa kịp thời cán bộ, công chức cấp xã dôi dư); bố trí, sắp xếp các trụ sở cơ quan, đơn vị dôi dư tại một số địa phương còn nhiều bất cập…

Tiền Phong Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà tại phiên họp chiều 12/7. Ảnh QH 1

Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà tại phiên họp chiều 12/7. Ảnh QH

Trong giai đoạn 2023 – 2030, theo bà Trà, việc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã sẽ gắn với đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế, cải cách chính sách tiền lương, cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức của hệ thống chính trị, bảo đảm xây dựng chính quyền địa phương hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Mục tiêu đến năm 2025 hoàn thành sắp xếp đối với ĐVHC cấp huyện, cấp xã có đồng thời cả 2 tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số dưới 70% quy định; ĐVHC cấp huyện đồng thời có tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên dưới 20% và quy mô dân số dưới 200% quy định; ĐVHC cấp xã đồng thời có tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên dưới 20% và quy mô dân số dưới 300% quy định.

Đến năm 2030 sẽ hoàn thành sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã còn lại có đồng thời cả 2 tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số dưới 100% quy định; ĐVHC cấp huyện đồng thời có tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên dưới 30% và quy mô dân số dưới 200% quy định; ĐVHC cấp xã đồng thời có tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên dưới 30% và quy mô dân số dưới 300% quy định.

Theo Bộ trưởng, dự thảo Nghị quyết quy định rõ các ĐVHC cấp huyện, cấp xã thuộc diện bắt buộc sắp xếp trong giai đoạn 2023 - 2025 và giai đoạn 2026 - 2030 theo đúng mục tiêu đề ra tại Kết luận số 48-KL/TW và quy định khuyến khích việc sắp xếp ĐVHC không thuộc diện bắt buộc sắp xếp.

Đồng thời, dự thảo Nghị quyết đã cụ thể hoá nội dung Kết luận số 48-KL/TW để quy định các trường hợp không bắt buộc thực hiện sắp xếp giai đoạn 2023 - 2030 do có các yếu tố đặc thù, trừ trường hợp địa phương có nhu cầu sắp xếp thì trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Đồng thời quy định thời điểm tạm dừng bầu, bổ nhiệm các chức danh lãnh đạo, quản lý và dừng tuyển dụng, tiếp nhận cán bộ, công chức, viên chức tại các cơ quan, tổ chức nơi sắp xếp ĐVHC là kể từ ngày UBND cấp tỉnh trình Chính phủ Đề án sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã của địa phương nhằm bảo đảm các địa phương có thời gian rà soát, bố trí, sắp xếp đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức cho phù hợp.

Dự thảo cũng quy định chậm nhất là 30 ngày kể từ ngày nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đối với từng ĐVHC có hiệu lực thi hành, các cơ quan, tổ chức ở ĐVHC mới phải hoàn thành xong việc sắp xếp và kiện toàn tổ chức bộ máy;

Đồng thời quy định các chế độ, chính sách được áp dụng đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động dôi dư do thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã.

Thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, từ ý kiến của cử tri, ý kiến của một số địa phương, một số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật đề nghị trong các giai đoạn sau này, cần tiếp tục nghiên cứu để có giải pháp xử lý, sắp xếp cả đối với những ĐVHC cấp huyện, cấp xã có diện tích tự nhiên hoặc quy mô dân số quá lớn, gấp rất nhiều lần so với tiêu chuẩn quy định, nhằm bảo đảm yêu cầu về quản lý nhà nước, phù hợp với năng lực của bộ máy chính quyền và tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp.