Không quân nhân dân Việt Nam: 70 năm canh giữ bầu trời Tổ quốc

Trải qua 70 năm xây dựng, chiến đấu và phát triển, lớp lớp thế hệ của Không quân nhân dân Việt Nam đã vượt qua mọi khó khăn, cống hiến tài năng, trí tuệ và xương máu vì sự nghiệp canh giữ bầu trời Tổ quốc.

Nhân dịp Tết Nguyên đán Đinh Mùi (1967), Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm và chúc Tết cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn Không quân 921 - Đoàn Không quân Sao Đỏ - Ảnh: Tư liệu

Không quân Việt Nam 70 năm canh giữ bầu trời Tổ quốc

Trải qua 70 năm xây dựng, chiến đấu và phát triển (3-3-1955 - 3-3-2025), các thế hệ cán bộ, phi công, chiến sĩ của Không quân nhân dân Việt Nam đã dũng cảm, mưu trí, sáng tạo trong chiến đấu và trong thực hiện nhiệm vụ, vượt qua mọi khó khăn, cống hiến tài năng, trí tuệ và xương máu vì sự nghiệp canh giữ bầu trời Tổ quốc, xứng đáng với 16 chữ vàng Bác Hồ tặng "Trung thành vô hạn - Tiến công kiên quyết - Đoàn kết hiệp đồng - Lập công tập thể".

Ngày 3-3-1955, Bộ trưởng Quốc phòng, Tổng Tư lệnh Quân đội nhân dân Việt Nam - Đại tướng Võ Nguyên Giáp ký quyết định số 15/QĐA, thành lập Ban Nghiên cứu sân bay (phiên hiệu C47), trực thuộc Bộ Tổng tham mưu. Đây là dấu mốc khởi đầu cho quá trình xây dựng, trưởng thành của Không quân Việt Nam và trở thành ngày truyền thống của lực lượng.

Trải qua 70 năm ra đời, chiến đấu và phát triển, Không quân Việt Nam từ lúc chưa có máy bay, chưa có cán bộ chỉ huy, kỹ thuật, phi công… đến nay, bộ đội không quân đã trưởng thành, hiện đại, đạt được nhiều chiến công vang dội trong nhiệm vụ bảo vệ vững chắc vùng trời của Tổ quốc.

Đặc biệt, trong Chiến dịch phòng không tháng 12-1972, với ý chí "Dám đánh, biết đánh và quyết thắng", bộ đội Không quân nhân dân Việt Nam đã xuất kích, đánh nhiều trận và lập nhiều chiến công xuất sắc.

Tiêu biểu, trong trận đánh đêm 27-12-1972, phi công Phạm Tuân đã điều khiển MiG-21 vượt qua hàng rào dày đặc máy bay tiêm kích của địch, bắn rơi pháo đài bay B-52 trên vùng trời Tây Bắc.

Một ngày sau, phi công Vũ Xuân Thiều tiếp tục xuất kích hạ gục thêm một chiếc B-52 tại Sơn La và đã anh dũng hy sinh. Đây là lần đầu tiên và duy nhất trên thế giới, MiG-21 hạ gục uy thế pháo đài bay của không lực đế quốc Mỹ, góp phần làm nên Chiến thắng lịch sử Hà Nội 12 ngày đêm - Điện Biên Phủ trên không.

Bảo vật quốc gia, máy bay MiG-21 của Trung đoàn 921 (Đoàn Không quân Sao Đỏ), Sư đoàn 371 từng sử dụng với số hiệu 4324, đã xuất kích tham gia chiến đấu ngăn chặn các đợt tấn công của không quân Mỹ tại miền Bắc Việt Nam và có 14 lần bắn rơi máy bay Mỹ, do vậy chiếc máy bay này đã vinh dự mang trên mình 14 ngôi sao đỏ - Ảnh: NAM TRẦN

Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, bộ đội không quân với tinh thần "Thần tốc, táo bạo, bất ngờ, quyết thắng" chỉ sau 6 ngày luyện tập, tháng 4-1975, "Phi đội Quyết thắng" gồm 5 phi công: Nguyễn Văn Lục, Từ Đễ, Hán Văn Quảng, Trần Mai Vượng của Trung đoàn 923; Nguyễn Thành Trung (phi công đã ném bom vào Dinh Độc Lập ngày 8-4-1975 được điều ra Đà Nẵng tham gia Phi đội Quyết thắng) và 1 phi công của ngụy đã được giáo dục, cải tạo là Trần Văn On đã sử dụng máy bay A-37 vừa thu được của địch, cất cánh từ sân bay Phan Rang, bất ngờ tập kích sân bay Tân Sơn Nhất, phá hủy 24 máy bay và các phương tiện chiến tranh khác của địch.

Chiến công xuất sắc này đã khẳng định tài nghệ, trình độ tổ chức chỉ huy chiến đấu của bộ đội không quân, góp phần đẩy nhanh tốc độ tiến công trên các chiến trường, tiến tới giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Sau ngày đất nước thống nhất, trư­­ớc yêu cầu mới của sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, ngày 3-3-1999, Quân chủng Phòng không và Quân chủng Không quân được hợp nhất thành Quân chủng Phòng không - Không quân.

Sau khi hợp nhất, các đơn vị không quân luôn giữ vai trò là lực lượng nòng cốt trên mặt trận đối không, được giao nhiệm vụ quản lý và bảo vệ bầu trời Tổ quốc.

Những phi công lái tiêm kích hổ mang chúa Su30-MK2 của Trung đoàn 927, Sư đoàn 371, Quân chủng Phòng không - Không quân - Ảnh: NAM TRẦN

Tiêm kích hổ mang chúa Su30-MK2 thuộc biên chế của Quân chủng Phòng không - Không quân - Ảnh: NAM TRẦN

Trực thăng họ Mi của không quân kéo cờ tại Triển lãm Quốc phòng quốc tế 2024 - Ảnh: NAM TRẦN

Đại tướng Phan Văn Giang phát biểu tại lễ kỷ niệm 70 năm Ngày Truyền thống Không quân nhân dân Việt Nam - Ảnh: Quân chủng Phòng không - Không quân

Quân chủng Phòng không - Không quân tiếp tục biên chế tinh, gọn, mạnh

Phát biểu tại lễ kỷ niệm 70 năm Ngày Truyền thống Không quân nhân dân Việt Nam hôm 26-2, Đại tướng Phan Văn Giang, bộ trưởng Bộ Quốc phòng bày tỏ lòng biết ơn và sự tri ân sâu sắc tới các anh hùng, liệt sĩ bộ đội không quân đã không tiếc máu xương chiến đấu, hy sinh cho nền độc lập, tự do của Tổ quốc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, góp phần tô thắm truyền thống "Trung thành vô hạn, tiến công kiên quyết, đoàn kết hiệp đồng, lập công tập thể" của Không quân nhân dân Việt Nam anh hùng.

Trong thời kỳ mới, Đại tướng Phan Văn Giang cũng yêu cầu Quân chủng Phòng không - Không quân tiếp tục hoàn thành tốt nhiệm vụ trong và triển khai quyết liệt việc điều chỉnh lực lượng, chấn chỉnh tổ chức, biên chế theo hướng tinh, gọn, mạnh, bảo đảm hợp lý, cân đối giữa các thành phần, lực lượng, ưu tiên quân số cho các đơn vị sẵn sàng chiến đấu, các đơn vị làm nhiệm vụ nơi biên giới, hải đảo để có lộ trình phù hợp.