Hiệu ứng domino từ phong trào 'không cam kết' với ông Biden

Từ một chiến dịch cấp bang, phong trào phản đối Tổng thống Biden vì lập trường về Gaza đang lan rộng, tạo ra rủi ro không nhỏ cho ông trên đường tranh cử.

Những người tổ chức phong trào Lắng nghe Michigan, nhằm phản đối chính sách của Tổng thống Joe Biden đối với cuộc xung đột tại Dải Gaza, đã gửi thông điệp rõ ràng tới ông chủ Nhà Trắng: Đây không phải vấn đề bé nhỏ mà chỉ một số nhóm chính trị cánh tả quan tâm.

Lắng nghe Michigan nổi lên vào đầu năm nay với tư cách một phong trào tập trung vào cuộc bầu cử sơ bộ của bang. Họ kêu gọi cử tri bỏ phiếu bầu "không cam kết" thay vì ủng hộ Tổng thống Biden, nhằm thể hiện thái độ không hài lòng trước lập trường của ông về cuộc khủng hoảng ở Gaza. Lá phiếu này có nghĩa rằng cử tri vẫn ủng hộ đảng Dân chủ nhưng không bỏ phiếu cho Tổng thống Biden.

Một nhà hoạt động dán thông điệp "không cam kết" với Tổng thống Biden trên bục phát biểu trong buổi tụ họp của phong trào này ở Michigan ngày 27/2. Ảnh: Reuters

Phong trào dần tạo ra hiệu ứng domino ở các bang quan trọng khác, với những lá phiếu "không cam kết" tương tự đang xuất hiện ngày càng nhiều. Hồi giữa tháng ba, Lắng nghe Michigan thông báo đưa chiến dịch của mình lên tầm quốc gia, trở thành Phong trào Không cam kết Toàn quốc.

Các nhà tổ chức cho hay thông báo này nhằm xóa tan nhận thức rằng Lắng nghe Michigan là một phong trào nhất thời, chỉ diễn ra ở bang nơi nó được thành lập. Họ muốn cử tri ở các bang khác cùng gửi thông điệp mạnh mẽ trước cuộc bầu cử vào tháng 11 rằng xung đột tiếp diễn ở Gaza là điều không thể chấp nhận được.

Michigan, bang chiến trường quan trọng trong cuộc đua vào Nhà Trắng, là nơi sinh sống của đông đảo cộng đồng Arab và Hồi giáo, những người đang tham gia ngày càng mạnh mẽ vào chính trị trong những năm gần đây. Giao tranh giữa Israel và Hamas ở Gaza là vấn đề đặc biệt đáng lo ngại đối với họ. Số người thiệt mạng ở Gaza đã tăng lên hơn 33.000 người.

Chính quyền Biden gần đây cứng rắn hơn với Israel về vấn đề nhân đạo ở Gaza, tuy nhiên, cuộc sống của người dân ở dải đất vẫn rất khó khăn. Liên Hợp Quốc cảnh báo nhiều khu vực ở Gaza đang trên bờ vực nạn đói. Trong khi đó, Nhà Trắng vẫn tiếp tục hỗ trợ Israel về vũ khí và hậu thuẫn nước này tại Liên Hợp Quốc.

Hồi tháng 2, trước thềm bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ, chiến dịch Lắng nghe Michigan đặt mục tiêu thu thập 10.000 phiếu "không cam kết". Tuy nhiên, vào ngày 27/2, Michigan đã ghi nhận 101.000 phiếu như vậy, chiếm 13% tổng số phiếu bầu.

Khi các cuộc bầu cử sơ bộ tiếp tục diễn ra ở những bang khác, một số nhà tổ chức nghi ngờ liệu thành công của Michigan có thể được nhân rộng hay không và phong trào phản đối có lan rộng ra ngoài cộng đồng Arab - Hồi giáo không.

Vòng bầu cử sơ bộ ở Minnesota vào ngày 5/3 đã mang đến câu trả lời. 46.000 người, tức 19% cử tri sơ bộ của đảng Dân chủ, đã chọn "không cam kết".

Những bang khác như Hawaii, Washington, Bắc Carolina, Massachusetts, Connecticut và Rhode Island cũng chứng kiến lượng cử tri bỏ phiếu "không cam kết" tương đối lớn. Ở các bang không có lựa chọn này, một số người còn viết thêm lên lá phiếu hoặc cố tình làm hỏng phiếu bầu.

Một bang trở thành tâm điểm chú ý là Wisconsin, bang chiến trường ở miền Trung Tây tổ chức bầu sơ bộ vào ngày 2/4. Ông Biden từng đánh bại ông Trump ở Wisconsin với cách biệt sít sao 20.682 phiếu bầu vào năm 2020. Wisconsin là một trong những bang ông Biden không thể để thua trong tổng tuyển cử nên các nhà hoạt động tin rằng nếu thể hiện mạnh mẽ ở đây, phong trào "không cam kết" sẽ cho thấy rõ họ có sức ảnh hưởng đến cuộc tổng tuyển cử đến thế nào.

Kết quả cuối cùng cho thấy gần 50.000 cử tri ở bang này chọn "không cam kết", gấp đôi mục tiêu nhóm hoạt động đề ra.

"Là người Mỹ gốc Palestine, một nhà tổ chức hoạt động lâu năm ở Milwaukee, cựu giám đốc phụ trách kỹ thuật số cho chiến dịch Wisconsin năm 2020 của Biden, tôi đã đưa ông ấy đến chiến thắng khi cách biệt chỉ là 20.000 phiếu bầu", Heba Mohammad, phát ngôn viên chiến dịch Lắng nghe Wisconsin, nói. "Là những người có lương tâm và ủng hộ dân chủ, ủng hộ hòa bình, ủng hộ công lý, chúng tôi sử dụng cuộc bầu cử sơ bộ này để kêu gọi chấm dứt cuộc khủng hoảng ở Gaza ngay bây giờ".

Đến nay, khoảng 600.000 phiếu bầu "không cam kết" đã được ghi nhận trên toàn quốc. Phong trào Không cam kết cho biết họ vẫn sẽ ủng hộ ông Biden nếu như có sự thay đổi.

"Nếu Tổng thống Biden kêu gọi ngừng bắn vĩnh viễn, chúng ta vẫn có thể cùng nhau nói về tháng 11", Abbas Alawieh, một trong các nhà tổ chức phong trào, cho hay. "Nếu không, mức độ đau đớn mà cộng đồng của chúng tôi đang phải chịu là quá lớn, đến mức việc kêu gọi lá phiếu từ chúng tôi cho cuộc bầu cử tháng 11 là hoàn toàn không thích hợp".

Tổng thống Joe Biden trong sự kiện ở Detroit, bang Michigan, ngày 1/2. Ảnh: Reuters

James Zogby, chủ tịch Viện người Mỹ gốc Arab ở Washington, đánh giá phong trào đã bộc lộ lỗ hổng thực sự trong chiến dịch tranh cử của Tổng thống Biden.

"Các cuộc thăm dò cho thấy chúng ta đang đánh mất cử tri da màu, Latin, châu Á và người trẻ vì vấn đề Gaza và vì họ có những vấn đề khác mà chúng ta chưa thể giải quyết", Zogby nói. "Nếu mất 2/3 số phiếu bầu của người Arab, đó chỉ là một vấn đề, bạn sẽ chỉ mất Michigan. Nhưng nếu mất 5-10% nhóm cử tri thiểu số hoặc cử tri trẻ trên toàn quốc, bạn sẽ chết chìm".

Vũ Hoàng (Theo Al Jazeera, Reuters, AFP)