Đảo chính ở Niger: Chính quyền quân sự biểu dương lực lượng, quan chức Nigeria kêu gọi ECOWAS làm điều này

Tình hình tại Niger trở nên ngày một căng thẳng sau khi thời hạn chót được ECOWAS đặt ra với chính quyền quân sự ở Niamey đã qua.

(08.07) Các tướng lĩnh của lực lượng đảo chính ở Niger và những người ủng hộ tại sân vận động Seini Kountché, thủ đô Niamey ngày 6/8. (Nguồn: AFP/Getty Images)

Các tướng lĩnh của lực lượng đảo chính ở Niger và những người ủng hộ tại sân vận động Seyni Kountché, thủ đô Niamey ngày 6/8. (Nguồn: AFP/Getty Images)

Ngày 6/8, gần 30.000 người ủng hộ cuộc đảo chính quân sự ở Niger đã tập trung tại Sân vận động Seyni Kountché ở thủ đô Niamey trong ngày 6/8. Một phái đoàn gồm các thành viên của Hội đồng Bảo vệ Tổ quốc (CNSP), lực lượng đang lãnh đạo Niger, đã đến sân vận động trước sự cổ vũ của những người ủng hộ, nhiều cá nhân trong số đó mang theo cờ Nga và chân dung của các nhà lãnh đạo CNSP.

Sân vận động lớn nhất ở Niger mang tên Seyni Kountché, tác giả của cuộc đảo chính đầu tiên ở nước này năm 1974, gần như kín chỗ. Tướng Mohamed Toumba, một thủ lĩnh của CNSP, đã phát biểu trước đám đông. Ông tố cáo những kẻ “ẩn mình trong bóng tối” và “đang âm mưu lật đổ… con đường tiến lên của Niger”.

Hoạt động trên diễn ra và tối ngày 6/8, thời hạn chót được Cộng đồng Kinh tế Tây Phi (ECOWAS) đưa ra để phe đảo chính khôi phục chính quyền dân sự của Tổng thống Mohamed Bazoum. Nếu không, khối này khẳng định sẽ áp dụng mọi biện pháp trừng phạt cần thiết với Niamey, bao gồm cả khả năng sử dụng vũ lực.

Trước đó, ngày 4/8, lực lượng can thiệp quân sự vào Niger đã được Tham mưu trưởng ECOWAS “xác định” hình thái cơ bản. Quân đội một số quốc gia như Senegal và Bờ biển Ngà tuyên bố sẵn sàng tham gia chiến dịch này.

Tại nước láng giềng của Niger, ngày 6/8, Chủ tịch Thượng viện Nigeria Godswill Akpabio cho biết cơ quan lập pháp này đã kêu gọi ECOWAS tìm kiếm giải pháp ngoại giao cho cuộc đảo chính quân sự ở Niger. Trong phiên họp toàn thể ngày hôm trước, ông Akpabio đã đại diện cho Thượng viện Nigeria kêu gọi Tổng thống Tinubu thúc giục các nhà lãnh đạo ECOWAS khác thúc đẩy những cơ hội chính trị và ngoại giao để giải quyết vấn đề chính trị ở Niger. Bên cạnh đó, Thượng viện Nigeria cũng cho biết Tổng thống Tinubu đã không đề xuất với quốc hội nước này về việc “phát động cuộc chiến” (ở Niger) trong bức thư đã gửi hôm trước.

Theo đó, ngày 4/8, tờ Daily Trust (Nigeria) đưa tin Tổng thống nước này kiêm Chủ tịch ECOWAS Bola Ahmed Tinubu đã thông báo với quốc hội về các kế hoạch hành động quân sự do ECOWAS đề xuất và những biện pháp trừng phạt đối với Niger trong bối cảnh xảy ra cuộc đảo chính quân sự.

Về phần mình, ngày 6/8, Bộ Ngoại giao Tunisia thông báo hãng hàng không Tunisair đã lên lịch trình cho chuyến bay hồi hương công dân từ Niger. Thông báo có đoạn: “Là một phần của quá trình theo sát các điều kiện của cộng đồng người Tunisia ở Cộng hòa Niger, sau những sự kiện gần đây ở đất nước này, Bộ Ngoại giao thông báo do chính quyền Niger quyết định mở lại một phần không phận cho giao thông hàng không dân dụng, Tunisair sẽ dần nối lại các hoạt động thương mại đến sân bay Niamey, từ Thứ Bảy ngày 5/8”.

Bộ Ngoại giao Tunisia cũng kêu gọi công dân ở Niger muốn hồi hương liên hệ với Đại sứ quán Tunisia tại Ouagadougou (Burkina Faso) để về nước “trong điều kiện tốt nhất và sớm nhất có thể, phối hợp với đại diện Tunisair ở Bờ biển Ngà”.

Tuy nhiên, trong động thái liên quan, chính quyền quân sự Niger đã đóng cửa không phận từ ngày 6/8 đến khi có thông báo thêm. Lý do cho quyết định nêu trên là đe dọa can thiệp quân sự từ ECOWAS để khôi phục chính quyền dân sự.

Cũng trong ngày 6/8, Rome thông báo đã cắt giảm số lượng binh sĩ Italy ở Niger để nhường chỗ trong căn cứ quân sự cho dân thường. Đồng thời, tuyên bố của Bộ Quốc phòng Italy cho biết, một máy bay quân sự chở 65 binh sĩ nước này cùng 10 binh sĩ Mỹ cất cánh từ thủ đô Niamey của Niger đã về đến Rome vào tối 5/8.

Động thái này được sắp xếp để tăng cường “sự tự chủ hậu cần” của căn cứ quân sự Italy, “tối ưu hóa khả năng lưu trú của cơ sở này, nếu cần có thể tiếp nhận công dân và sơ tán họ trong trường hợp khẩn cấp”. Hiện Italy có 250 binh sĩ được triển khai cho các nhiệm vụ huấn luyện quân sự và chống nổi dậy vẫn ở lại Niger.