Chuyên gia Campuchia nhận định 'bí kíp' để ASEAN cân bằng giữa cạnh tranh chiến lược

Nguyên tắc then chốt trong vai trò trung tâm của ASEAN là niềm tin vào vai trò trung tâm của ASEAN trong việc định hình các tiến trình khu vực.

Một ASEAN cân bằng

Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS) lần thứ 18 tháng 9/2023 tại Indonesia - Chủ tịch ASEAN 2023. (Nguồn: TTXVN)

Trong một bài viết gần đây trên Trang mạng của Viện Hàn lâm Hoàng gia Campuchia (RAC), nhà phân tích chính sách của RAC Sam Seun đã có những đánh giá về chính sách của ASEAN giúp Hiệp hội luôn giữ được đoàn kết, cân bằng trước các cạnh tranh chiến lược.

Theo ông Sam Seun, khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương hiện đang là tâm điểm cạnh tranh chiến lược của các nước lớn. Trong bối cảnh phức tạp đó, ASEAN đóng một vai trò then chốt - vai trò "điều hướng" duy trì sự ổn định trong khu vực và thúc đẩy sự thịnh vượng về kinh tế.

Chuyên gia của Viện RAC cho rằng, trọng tâm trong cách tiếp cận của ASEAN là hành động cân bằng nhạy bén, đồng thời bảo vệ lợi ích của Hiệp hội và khẳng định quyền tự chủ trong khu vực. Cách tiếp cận của ASEAN là thúc đẩy đối thoại và ủng hộ giải pháp hòa bình cho các bất đồng trong khu vực.

Theo ông Sam Seun, mặc dù có lúc phải đối mặt với sức ép chọn bên, ASEAN cần duy trì sự đoàn kết và tiếng nói chung. ASEAN luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định và an ninh khu vực thông qua đối thoại, hợp tác hòa bình và tuân thủ luật pháp quốc tế.

Bên cạnh đó, chuyên gia viện RAC cho rằng một trong những chiến lược quan trọng được ASEAN sử dụng là chủ nghĩa đa phương. ASEAN khuyến khích đối thoại và hợp tác giữa các quốc gia thành viên với các đối tác bên ngoài thông qua các diễn đàn như Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) và Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS).

Các diễn đàn này tạo cơ hội cho ASEAN và đối tác tham gia các cuộc thảo luận cởi mở, thúc đẩy các biện pháp xây dựng lòng tin và cùng nhau giải quyết các thách thức tại khu vực. Bằng cách thúc đẩy một môi trường đa phương, ASEAN có thể duy trì được vai trò trung tâm cũng như thúc đẩy cách tiếp cận toàn diện và cân bằng hơn đối với các vấn đề khu vực.

Chuyên gia viện RAC nhận định nguyên tắc then chốt trong vai trò trung tâm của ASEAN là niềm tin vào vai trò trung tâm của ASEAN trong việc định hình các tiến trình khu vực, cũng như duy trì sự cân bằng.

Theo đó, nguyên tắc này công nhận tầm quan trọng của ASEAN với tư cách là động lực chính của quá trình hội nhập và hợp tác khu vực. Vai trò trung tâm của ASEAN đảm bảo rằng ASEAN luôn đi đầu trong các cuộc thảo luận và quá trình ra quyết định trong khu vực.

Theo ông Sam Seun, vai trò trung tâm và trung lập của ASEAN sẽ vô cùng quan trọng trong việc hòa giải các tranh chấp và tạo điều kiện thuận lợi cho hợp tác giữa các cường quốc. Cam kết của ASEAN đối với chủ nghĩa đa phương và các nguyên tắc của “Phương thức ASEAN” đã chứng tỏ đây là công cụ hữu ích để duy trì trạng thái cân bằng trong khu vực.

Thông qua các nền tảng như ARF và EAS, ASEAN đóng vai trò là diễn đàn đối thoại và hợp tác giữa các cường quốc trong khu vực, thúc đẩy xây dựng lòng tin và giải quyết xung đột. Việc ASEAN nhấn mạnh tính toàn diện và xây dựng sự đồng thuận đã cho phép các quốc gia trong khu vực có tiếng nói và tham gia tích cực vào việc định hình cấu trúc khu vực.